جواد کامور بخشایش، پژوهشگر و مولف دفاع مقدس و انقلاب اسلامی به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: نمایشگاه امسال را به لحاظ کمی و کیفی بهتر از سال گذشته می‌بینم. درباره بحث ترجمه، به نظرم موضوع بسیار مهمی است هر جامعه‌ایی برای جهانی کردن دانش خودش در تلاش است و بخشی از این تلاش با استفاده از ابزاری به نام ترجمه صورت می‌گیرد.

او افزود: لذا از راه‌های انتقال دانش بشر در همه دنیا بحث ترجمه است حالا در علوم مختلف ترجمه اتفاق می‌افتد به ویژه در دانش‌هایی که جامعه ما خیلی نیازمند ارتباط سریع است از جمله علوم پزشکی، فنی و مهندسی و … ترجمه به سرعت روی می‌دهد و ما از دانش دنیا به سرعت استفاده می‌کنیم.

این پژوهشگر اظهار کرد: به نظرم ادبیات به ویژه ادبیات پایداری ویژگی دارد که آنهم دفاع ما متفاوت است. برای این‌که بتوانیم این ادبیات متفاوت را (فرهنگ، دین و سبک زندگی) ترویج کنیم باید آن را به دنیا انتقال دهیم که این مهم نیازمند نهضت ترجمه است که مقام معظم رهبری بارها بر آن تاکید کرد. لذا به نظرم در حوزه ترجمه یافته‌ها و ادبیات خودمان در زمینه ادبیات پایداری ضعیف عمل کردیم و باید از این پس باید جدی‌تر از سال‌های قبل عمل کنیم.

جواد کامور بخشایش گفت: عملکرد ضعیف در ترجمه زننده است. از طرفی آثار اندکی که به زبان‌های دنیا برگردانده شده، چون به مولفه‌های زبان مقصد چندان آگاهی نداریم و آسیب‌زاست. در زمینه ترجمه برخی کتاب‌ها ترجمه می‌شود، اما در همین زمینه اگر ترجمه را در کشور مقصد بررسی کنیم آن موقع درمی‌یابیم که اثر ترجمه شده مقبولیت لازم را در کشور مقصد ندارد. لذا ایده یا هدفی که سازمان یا ناشر در ترجمه کتاب داشته، به آن نرسیده است. از طرفی اثر در شمارگان پایین منتشر شده است.

او افزود: بنابراین به نظرم نهضت ترجمه الزاماتی دارد، الزام نخست آن شناخت ظرفیت‌های زبان مبداست. الان در محور مقاومت، ظرفیت‌های بسیار خوبی برای تعامل با کشورهایی که با آنها مشترکاتی داریم به ویژه با کشورهایی مانند فلسطین، لبنان، سوریه، بحرین و یمن و بوسنی که در حوزه مقاومت هستند و لازم است ادبیات ما به سرعت به زبان این کشورها ترجمه و آثار آنها نیز به فارسی برگردانده شود.

این نویسنده بیان کرد: ترجمه ادبیات ما به زبان عربی به تقویت و بالندگی ادبیات مقاومت کمک می‌کند. ما ادبیات دفاع مقدس، مدافعان حرم و ادبیات محور مقاومت داریم. به نظرم اینها را با هم در دل ابیات مقاومت می‌توان تجمیع کرد تا با قدرت و قوت بیشتری با مولفه‌ها و شاخصه‌های زیادتری برای جهانی شدن داشته باشد و به زبان‌های مقصد ترجمه شود.

جواد کامور بخشایش گفت: نکته دیگر این‌که، اگر امروز بخواهیم ادبیات را در حوزه بین‌الملل وارد کنیم باید به تمام زبان‌ها ترجمه شود، اما به نظرم اولویت در همین زبان‌هایی است که سهل‌الوصول‌ترند یعنی به لحاظ فرهنگی به ما نزدیک‌ترند که زبان اردو، ترکی، روسی و انگلیسی باشد. در واقع کشورهایی که راحت‌تر با فرهنگ و ادبیات ما به دلیل وجوه مشترک ارتباط بیشتری می‌گیرند.

او ادامه داد: بعد از آن ادبیات دفاع مقدس را به زبان‌های خارج از قاره آسیا و دیگر قاره‌ها ترجمه کنیم تا به این شکل ادبیات‌مان را به دنیا انتقال دهیم. لذا به نظرم ترجمه یکی از بحث‌های ضروری است که باید سرعت و کیفیت انجام شود.

این پژوهشگر درباره اهمیت انتخاب ژانر برای ترجمه عنوان کرد: معمولاً کشورهای مختلف برای این‌که بتوانند آثار خودشان را ترجمه کنند، انتخاب اول‌شان رمان است. چون رمان و داستان شرایط انسانی دارد و در تمام دنیا این وجه مشترک قابل دریافت است که همه به راحتی می‌توانند با آن ارتباط بگیرند. چون ادبیات یک وجه انسانی دارد و در تمام دنیا این وجه مشترک قابل دریافت است.

جواد کامور بخشایش گفت: بنابراین در ادبیات دفاع مقدس علاوه بر رمان، آثار مستند تقریباً نزدیک به رمان و برای ترجمه مناسب است. چون ما نباید منتظر شویم یک اثر جهانی در ژانر رمان در ایران تولید و ترجمه شود. همین الان آثار بسیار زیادی در ادبیات مستند داریم که تنه به رمان می‌زنند که باید به زبان‌هایی که اولویت دارند، ترجمه شوند.

او اظهار کرد: امروز آثار زیادی در ایران مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد که با بررسی کارشناسی ترجمه شوند. اگرچه باید ابتدا متن‌هایی که قرار است ترجمه شود، ادبیات و محتوای متن بررسی شود که چه قدر متن و ادبیات آن با فرهنگ کشور مقصد هم‌خوانی دارد و مشترک است. لذا یک اثر برای ترجمه باید مولفه‌ها و شاخصه‌های جهانی شدن را داشته باشد. شاید یک اثری در ایران منتشر شده که مورد توجه مخاطب ایرانی قرار گرفته و جذابیت‌هایی دارد که برای مخاطب یک کشور دیگر جذابیتی ندارد. چرا؟ چون مولفه‌های جهانی شدن در آن نیست.