کتاب «در باب روشنفکری دینی و اخلاق» عموماً مشتمل بر مصاحبهها و نوشتارهای عمومی و مطبوعاتی سروش دباغ طی سالهای اخیر است.
کتاب پیش رو عموماً مشتمل بر مصاحبهها و نوشتارهای عمومی و مطبوعاتی نگارنده کتاب طی سالهای اخیر است. دباغ در مقدمه کتاب مینویسد: «عرصه عمومی فضایی است برای مشارکت و طرح ایدهها و گفتگو با سایر شهروندان جهت ارتقاء فرهنگ. هر کسی حق دارد بنا بر پیشینه معرفتی و نگاه و زاویه دید خویش به مسائل مختلفی که در عرصههای گوناگون با آن دست به گریبانیم، بیندیشد و نظرات خویش را در منظر و مرئای دیگران قرار دهد. مطالبی که در این کتاب گرد آمده از دو سنخ است؛ یا مصاحبهها و میزگر هایی است درباره مقولات روشنفکری؛ اعم از روشنفکری دینی و غیردینی، سیستم اخلاقی و ربط و نسبت آن با دین و عرفان یا نوشتههایی است در باب اخلاق نسبت میان دین و اخلاق و روشنفکری دینی.»
بخش مصاحبهها با «روشنفکری دینی و سکولاریسم: سکولاریسم فلسفی ناقض روشنفکری دینی» آغاز میشود که مصاحبهای است درباره ربط میان روشنفکری دینی و سکولاریسم. «فضیلت گرایی در دیانت نتیجه گرایی در سیاست» گفتگویی است درباره آراء اخلاقی دکتر عبدالکریم سروش روشنفکر دینی معاصر. در این مصاحبه هم آراء فرا اخلاقی و هم راه نظرات ایشان در اخلاق هنجاری به بحث گذاشته میشود.
«از شریعتی تا سروش» مصاحبهای است به همراه احسان شریعتی درباره دو دوره از ادوار روشنفکری دینی در ایران معاصر: روشنفکری دینی قبل از انقلاب با محوریت آموزههای مرحوم علی شریعتی و روشنفکری دینی پس از انقلاب با محوریت آموزههای عبدالکریم سروش.
«روشنفکری و جهان پیرامون» گفتگویی است به بهانه چاپ کتاب «ما و جهان نیچهای» نوشته دکتر بیژن عبدالکریمی. مدعیات اصلی ایشان در این کتاب به نقد و بررسی گذاشته شده است. «اخلاق در ساحت تفکر معاصر» گفتگویی است درباره دو اثر نگارنده؛ امر اخلاقی، امر متعالی و عام خاص در اخلاق پیش از انتشار. برخی از آموزههای این دو اثر در این گفته بود عکس گذاشته شده است. «فلسفه اخلاق طباطبایی: از واقع گرایی تا نسبی گرایی» گفتگویی است درباره مولفهها و سویههای وجود شناختی معرفت و دلالت شناختی فلسفه اخلاق مرحوم سید محمد حسین طباطبایی و لوازم و لواحق آنها با مد نظر قرار دادن کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم.
«زیستن معنوی در جهان راز زدایی شده» عنوان مصاحبه بعدی است. اقتضائات برگرفتن نگاه معنوی به هستی در دنیای راز زدایی شده با زیستن توام با معنویت با وامگرفتن آموزههای عرفا در این مصاحبه به بحث گذاشته شده است. «اخلاق و عرفان نزد مولوی به عنوان مصاحبهای است که در این مجموعه آمده است و نسبت میان عرفان و اخلاق در منظومه مولوی در این گفتگو کاویده شده است. میزگرد «بررسی نسبت اخلاق و دین به بحث از رابطه میان دین و اخلاق» میپردازد و از اصناف روابط میان این دو مقوله سراغ میگیرد.
پس از مصاحبهها و میزگرد مقالات گنجانده شدهاند. «قحط معنا در میان» نامه مقالهای است درباره گفتگوی تقی رحمانی در باب منظومه معرفتی عبدالکریم سروش که برخی از نظرات ایشان در آن مصاحبه مورد نقد و ارزیابی واقع شده است. «فضیلت و سیاست» نوشتاری است در باب حدود و ثغور سیاست ورزی اخلاقی و تبیین این مطلب که لزومی ندارد سیاستمدار اخلاقی فضیلت مند باشد. «نگاهی اخلاقی به درباره الی» متضمن شرح برخی از بصیرتهای اگزیستانسی اخلاقی فیلم درباره الی است است. «ملت عشق از همه دینها جدا است» به بهانه به نمایش در آمدن فیلم کتاب قانون نوشته شده است.
«زیستن اخلاقی مبتنی بر فضیلت متنبه شده» سخنرانی است که تحت همین عنوان در سال گذشته القا شد. پس از مقالات نوبت به ضمایم میرسد. اتهام تاریخی پشت واژگان فلسفی به قلم مجتبی نجفی؛ روشنفکری دین و قدرت: تفکیک بی معیار نوشته بیژن مومیوند؛ ابزارهای نامعلوم تاریخ ورزی نوشته سوسن شریعتی و ابزارهای مشکوک تعلیق تاریخ نگاری نوشته محمد منصور هاشمی از جمله عناوین این بخش است.
نظر شما