خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- به‌رغم اینکه دولت علوی در بیش از یک‌هزار سال پیش شکل گرفت،‌ اما گزاره‌ها و آموزه‌های نظری و عملی آن برای همه اعصار و ادوار و همه دولت‌ها و کارگزاران اسلامی و غیراسلامی، دربردارنده راهبردها و راهکارهای برقراری عدالت و آزادی است. بسیاری از سیاست‌های نظری و عملی امیرالمومنین (ع)، به همت سید رضی در قالب خطبه‌ها، نامه‌ها، عهدنامه‌ها و حکمت‌ها در «نهج‌البلاغه» گردآوری شده است. فرمان حضرت علی (ع) به مالک اشتر، پنجاه و سومین نامه «نهج‌البلاغه» بوده که به عهدنامه نیز معروف است. این عهدنامه از سه زاویه گزاره‌های سیاسی - مردمی، مالی - اقتصادی و فرهنگی - اجتماعی، دارای نکات و آموزه‌های بسیاری است.
 
 کتاب «دولت علوی در پرتو نامه به مالک اشتر» اثر مشترک کاظم میقانی، استادیار دانشگاه خوارزمی و فاطمه حکمی‌نیا، مبتنی بر روش تاریخی، تحلیلی و محتوایی و با رویکرد معرفت‌شناسی تاریخی در پنج فصل با عنوان‌های «علی،‌ زیست و زمانه»، «تشکیل دولت علوی»، «جایگاه تاریخی مصر، موقعیت و فتح آن»، «علی و نهج‌البلاغه» و «عهدنامه مالک اشتر و دولت‌مندی علی» تدوین شده است.
 
در ابتدای فصل چهارم کتاب در ذیل «علی و نهج‌البلاغه» می‌خوانیم: «نهج‌البلاغه اثری است که در فرهنگ اسلامی که بعد از قرآن، منبعی برای شناخت راهبردها و راهکارهای دولت علوی و حکومت دینی است و به نوعی دیگر گزارش علی از رویکردها و واقعیت‌های انسان و جهان در عصر بعثت تا زمان حیات در سال چهلم هجری است. استشمام وحی الهی از کلام علی و سازه‌های اجتماعی - اقتصادی، از این اثر به آسانی میسر است... علاوه بر این جایگیری الفاظ، جملات، قوت سخنان، موسیقی کلام، آرایش کلمات، خالق این اثر بی‌مانند هستند. چناچه بلاغت، فصاحت،‌ معانی ژرف و مفاهیم والای آن، هر خواننده‌ای را مجذوب خویش ساخته و اراح را قرن‌ها تسخیر نموده است. بی‌شک راز این جاودانگی، تراوش آن از درون و جان علی است که هیچ‌کس نتوانسته و نخواهد توانست خالق چنین اثری باشد. با این تعاریف،‌ نهج‌البلاغه نامی شایسته بر این اثر نیست که نهج‌التاریخ است، ولی سید رضی در مقدمه کتاب می‌گوید آن‌را نهج‌البلاغه نامیدم زیرا درهای بلاغت را به روی کسی که بخواهد در آن نظر کند، می‌گشاید و طالبان آن‌را بدان فرا می‌خواند.»
 
همچنین در فصل پنجم کتاب آمده است: «مدل سیاسی دولت علوی با شکل خاصی از مهندسی و سامان سیاسی است که این مهندسی از اشکال مشحص هندسی، دایره و مکعب‌گونه است و آن این‌که نگاه توحیدی که به عالم است و همه عالم در گردونه مرکزیت توحید قرار دارند و به شکل هندسی دایره یا کره (یعنی مرکز و پیرامون آن) است. ولایت و زمامداری را نقطه پرگاری وجود دوار عالم می انگارد که بر همه نگاه یکسان و یکنواخت دارد و همه مردم به وی از نابرابری و عدم عدالت پرهیز می‌کند. لذا این نگرش هندسی ولایت جایگاهی برای خود قائل است که جز بندگی در برابر خالق و خدمت برای خلق نیست. پس علی همین توصیه را به‌عنوان الگوی سیاسی، به مالک دارد.»
 
براساس محتوای کتاب در صفحه 125،‌ به‌نظر حضرت علی (ع)، اصلاح عامه مردم به اصلاح خواص آنان و روشنگران است. فرازهایی که در فصل پنجم کتاب آمده، همگی مبین این موضوع بوده و از زوایای مختلف بر آن تاکید دارند.
 
کتاب «دولت علوی در پرتو نامه به مالک اشتر» در 200 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 16 هزار تومان از سوی موسسه انتشارات بعثت راهی بازار نشر شده است.