کتاب«در جستجوی طبیعت» نوشته ادوارد ویلسون با ترجمه کاوه فیض‌اللهی، کتابی است که ابعاد گوناگون طبیعت انسان، از جنسیت و خشونت گرفته تا فرهنگ و اخلاق را مورد بحث قرار می‌دهد. این اثر از سوی انتشارات فرهنگ نشر نو با همکاری نشر آسیم بهار امسال روانه کتابفروشیها شد.
آموزش اثرگدارترین عامل ارتباطی
انسان با گرایش‌های انعطاف‌ناپذیر به دنیا نمی‌آید، بلکه تعامل با والدین و دیگران انتخاب زیستگاه را در وی تنظیم می‌کند. به همین دلیل است که آموزش می‌تواند این گرایش ذاتی را در انسان تعدیل و به روز کند. می‌توان گفت علت اصلی تکامل رفتار انسان با طبیعت تحت‌تاثیر مجموع آموزش‌ها و تربیت‌هایی بوده است که وی از کودکی و از محیط اطرافش دریافت کرده است.
ویلسون(نویسنده) معتقد است مجموعه مقالاتی که در این کتاب آورده شده است برای نخستین بار در فاصله سال‌های 1975 تا 1993 چاپ شده‌اند. این مقالات به دو مفهوم پایه‌ای و دشوار می‌پردازند. نخست طبیعت است درواقع بخشی از جهان که از نگاه ما جاودان، فراتر از ما، بی‌نیاز از ما و با این حال خاستگاه گونه ما است. دوم گوهر وجودی ما، طوریکه در ابتدا بودیم؛ متشکل از آن ظرفیت‌های حسی و هیجانی که بشریت را در قالب یک گونه به هم پیوند می‌دهد درست برعکس زبان و عرف که ما را به قبیله‌های گوناگون تقسیم می‌کنند
ترجمه این کتاب از سوی عبدالحسین وهاب‌زاده، صاحب‌نظر برجسته محیط زیست به مترجم پیشنهاد شد. وی در پیشگفتار این کتاب معتقد است تعاملات انسان در مساله حفاظت و رابطه انسان و طبیعت در جهان امروز اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. کودک در هر تعاملی با عناصر طبیعت به واکنش والدین، بزرگسالان خویشاوند و در جهان امروز به جانشین‌های آنها یعنی مربیان و معلمان خود نظر دارد. اگر آنان با روی گشاده این تعامل را بپذیرند او نیز چنین می‌کند و اگر آنها برای چنین تماس‌هایی چهره در هم بکشند، کودک نیز از آن تماس پرهیز خواهد کرد. نتیجه آن خواهد بود که کودک نسبت به محیط‌های طبیعی و عناصر طبیعت متمایل یا از آنها گریزان باشد.
سخن مترجم
چند نکته درباره ترجمه. شاید با توجه به جز «philia» به معنای عشق و دوستی به نظر رسد که معادل درست این اصطلاح مرکب در فارسی «زیست‌دوستی» است، اما در واقع زیست‌دوستی و زیست‌هراسی دو روی یک سکه‌اند، و تاکید ویلسون بر گرایش است که می‌تواند به شکل شیفتگی یا بیزاری آشکار شود. از این رو معادل «زیستگرایی» ترجیح داده شد.
«طبیعت جانوران، طبیعت انسان»، «الگوهای طبیعت»، «فراوانی طبیعت» سه بخش اصلی کتاب«در جست‌وجوی طبیعت» را تشکیل می‌دهد.
انسان اگر نباشد اتفاقی نمی‌افتد
«حقیقت این است که ما به بیمهرگان نیازمندیم اما آنها نیازی به ندارند. اگر انسان همین فردا از صحنه روزگار محو، جهان با کمترین تغییر به راه خود خواهد رفت. گایا یعنی مجموعه حیات بر روی زمین خود را ترمیم خواهد گرد و به شرایط محیزی شکوهمند 100 هزار سال پیش بازخواهد گشت. اما اگر بیمهرگان ناپدید شوند بعید است که گونه انسان بتواند بیش از چند ماه دوام بیاورد. بیشتر ماهی‌ها، دوزیستان،پرندگان و پستانداران نیز تقریبا طی همین مدت منقرض خواهد شد.
به دنبال آنها بخش عمده گیاهان گل‌دار از بین خواهند رفت و به همراه آنها ساختار فیزیکی اکثر جنگل‌ها و سایر زیستگاه‌های خشکی جهان از میان خواهند رفت. خاک خواهد گندید. با روی هم انباشته و خشک‌شدن گیاهان مرده و باریک و بسته شدن مجاری و چرخه‌های مواد غذایی، سایر اشکال پیچیده حیات گیاهی نیز از میان خواهند رفت و با نابودی آنها از آخرین مهره‌داران باقی‌مانده نیز اثری نخواهد ماند.» قسمتی از کتاب در بخش «فراوانی طبیعت» به موجودات کوچکی که جهان را اداره می‌کنند اشاره دارد.
کتاب «در جستجوی طبیعت» در 270 صفحه به شمارگان یک‌هزار و صد نسخه از سوی انتشارات فرهنگ نشر نو به چاپ رسید.
نظر شما