سه‌شنبه ۶ اسفند ۱۳۹۸ - ۱۰:۴۰
«میسان» پادشاهی ناشناخته برای پژوهشگران و مورخان

کتاب «پادشاهی میسان و «اهواز» یا «احواز» نوشته عبدالنبی قیم از سوی انتشارات اختران منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، پادشاهی میسان تا پیش از آغاز قرن نوزدهم میلادی برای پژوهشگران و مورخان ناشناخته بود. در طول قرن هیجدهم میلادی، سکه‌های چندی در مجموعه‌های اروپایی وجود داشت که به اشتباه به اشکانیان یا ارمنی‌ها یا باختری‌ها نسبت داده می‌شدند. در سال 1811 میلادی ویسکونتی موفق شد این حقیقت را ثابت کند که این سکه‌ها به مردمی تعلق دارند که از اواخر قرن دوم پیش از میلاد تا اوایل قرن سوم بعد از میلاد، بیش از 350 سال در جنوب غربی ایران و جنوب شرقی عراق، پادشاهی مستقل و توانمندی تشکیل داده‌‌اند. این پادشاهی میسان نام داشت که در برخی منابع آن را میشان نیز نامیده‌اند.

پادشاه میسان توانستند آن‌چنان امنیت و استقراری در سرزمین خود ایجاد کنند که آنجا را به یک منطقه امن تجاری بین‌المللی تبدیل کنند و بازرگانان از سرتاسر جهان آن روز از هند گرفته تا جزیره العرب و روم به میسان آمده و معاملات تجاری خود را آنجا انجام دهند. همچنین آنها توانستند وضعیتی به وجود آورند که سلطه و نفوذ خود را تا اقصی نقاط بسط دهند و سکه‌های آن پادشاهی تا نواحی دوردست در فیروزآباد فارس و در امارات متحده عربی معتبر باشند.

اسکندر مقدونی پس از غلبه بر قدرت‌های آن روزگار و برانداختن دولت هخامنشی در سال 332 پیش از میلاد، به منظور اداره سرزمین‌های تسخیرشده و همچنین اجرای اهداف خود، گروه‌های مختلف شناسایی را برای بررسی موقعیت استراتژیک و موقعیت تجاری و همچنین بررسی و شناخت راه‌های زمینی و دریایی به مناطق مختلف گسیل داشت. او نیارخوس را مامور کرد تا در خلیج فارس این کار را دنبال کند و یکی دیگر از فرماندهان خود هیرون را مامور کرد تا در بنادر و سواحل به بررسی و مطالعه وضعیت زندگی مردم بپردازد و گزارش‌های خود را تقدیم او کنند.

در یکی از این گروه‌ها، اینسوورث حضور داشت او علاوه بر گزارش ارائه شده به اسکندر مشاهدات خود را در کتاب جداگانه‌ای ثبت کرده است. اینسوورث در این کتاب از میسان سخن گفته که فرمانروای آن یک امیر عرب بوده است. در یکی دیگر از منابع آمده است که اسکندر به هنگامی که به پایتخت میسان، یعنی شهر کرخ پا نهاد، حاکم آن یک امیر عرب بوده است.

این کتاب پس از پیش‌گفتار و سرآغاز سخن در شش فصل به پادشاهی میسان در عرصه تاریخ، میسان، کرخ، نهرتیری، پادشاهان میسان، اوضاع اجتماعی و سیاسی، اوضاع اقتصادی و فرهنگ و ادب می‌پردازد.



بخش نخست این کتاب درباره این پادشاهی، یعنی پادشاهی میسان است. این پادشاهی که تاکنون در کتب و متون فارسی از آن سخن به میان نیامده، به مدت نزدیک به چهار قرن در دوران باستان (143 ق.م ـ 224 م) در جنوب غربی ایران در خوزستان فعلی تا جزیره خارک و به قولی تا فیروزآباد فارس و پهنه خلیج فارس و در آن سوی دریاها تا امارات متحده عربی، قطر حرین، بخش‌هایی از مناطق شرقی جزیره‌العرب، کویت و جنوب بین‌النهرین تا آن سوی رود فرات نزدیک بادیه الشام و در شمال تا حوالی بابل گستره داشت.

اولین پادشاه آن نه‌تنها پادشاه عیلام را شکست داد و بر آنجا مستولی شد، بلکه بابل را از چنگ سلوکیان خارج کرد. این پادشاهی در طول حیات خود به یک مرکز تجاری و مالی بین‌المللی در دوران باستان ارتقاء یافته بود. بازرگانان از اقصی نقاط به آنجا تردد می‌کردند و کالاها از شرق و به‌ویژه از هند به آنجا رسیده و از آنجا از طریق تدمریان و نبطیان به سواحل دریای مدیترانه و غرب می‌رسید. سکه‌های آنها در پهنه وسیعی از خاورمیانه اعتبار داشت و بازرگانان برای پرداخت تعهدات خود و تعویض سکه‌ها و انجام فعالیت‌های مالی و شبه‌بانکی خود به آنجا می‌آمدند. در این بخش از کتاب در شش فصل به پادشاهی و پادشاهان میسان، اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگ این پادشاهی پرداخته شده است.

یکی از بحث‌انگیزترین و پرمناقشه‌ترین مباحث تاریخ خوزستان در چند دهه اخیر، درستی یا نادرستی نام اهواز یا احواز است. از آنجا که کاربرد صحیح هر کدام از این واژه‌ها با نام خوزستان گره خورده و با توجه به این امر که مطلب از حالت علمی و آکادمیک آن خارج شده و شکل سیاسی به خود گرفته است، اظهارنظر در این خصوص بسیار سخت و دشوار شده و مستلزم دوری جستن از تعصب و به‌ویژه تعصبات نژادی، قومی و ملی است.

بخش دوم کتاب به پیشینه تاریخی نام اهواز اختصاص دارد و اینکه ریشه نام اهواز چیست؟ و این نام از کجا آمده است؟ قدمت نام اهواز چند هزار سال است؟ اهواز درست است یا احواز؟ نام خوز و خوزیان از چه زمانی مطرح شد؟ خوزیان کیانند و چه رابطه‌ای با عیلامیان دارند؟ مسکن و مأوای عیلامیان و خوزیان کجا بوده؟ اصل و نسب آنها چیست؟ دیدگاه مورخان و جغرافی‌دانان و سیاحان سده‌های نخست هجری درباره خوزیان چه بوده؟ و... و بالاخره اینکه منشأ و ریشه نام خوزستان چیست؟

کتاب «پادشاهی میسان و «اهواز» یا «احواز» در 280 صفحه، شمارگان هزار نسخه و بهای 36 هزار تومان از سوی انتشارات اختران منتشر شد.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 8
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • سید کریم موالی زاده ۱۵:۰۹ - ۱۳۹۹/۰۱/۱۹
    کتابی ایست ارزنده ؛ علمی ؛ آکادمی؛ بدون تعصب و توجه به حواشی است سطر سطر این کتاب تاریخی مستند به استناد علمی است تبریک می گویم به دکتر عبدالنبی قیم بابت این اثر مهم و تاریخی
    • Ali ۰۸:۲۲ - ۱۳۹۹/۰۱/۲۰
      سلام.متاسفانه در کشور ما در این دوره، کسانی مانند جناب قیم که تحصیلات دانشگاهی در رشته تاریخ بویژه تاریخ باستان نداره با استفاده از طرز فکر حاکم بر کشور در زمینه های مختلف تاریخی کتاب می نویسه،از دانشمندان تاریخ انتظار میره به ایشون پاسخ درخوری داده بشه و مانند پورپیرار که ایشون هم تاریخ نخونده بودن،به این اکتفا نشه که چون مباحثشون علمی نیست پس شایسته پاسخگویی هم نیست.سپاس
  • سودابه ۱۵:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۱/۲۷
    با سلام این کتاب و نویسنده اش عالی هست
  • سعید بدوی ۲۱:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۱/۲۷
    باسلام کتاب بسیار ارزنده ایی است و اطلاعات کاملی در ان نهفته قابل تقدیر است جناب عبدالنبی قیم
  • هادی ۰۰:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۱/۲۸
    با سلام به جناب آقای دکتر عبدالنبی قیم. بابت همچنین کتابی واقعاً باید به شما دست مریضاد گفت. وشما آقایALIکه خیلی دارید کارشناسانه و تحلیلگرانه نوشته آقای قیم را به چالش میکشید اگر خودتان را در این حد میبینید که میتوانید نوشته ها و علم این آقا را به باد انتقاد بگیرید چرا خودتون قلم به دست نمیگیرید و چند دست نوشته از خود بجا بگذارید شاید بتوانید با ایشان برابری کنید.
    • ۱۹:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۲/۰۷
      دوست گرامی.اولا دست مریزاد درسته.در ثانی اگه هر کسی درباره هر موضوعی که تخصص نداره بخواد کتاب بنویسه که سنگ رو سنگ بند نمیشه.انسان پژوهشگر علاوه بر تخصص باید نگاه بیطرفانه داشته باشه، نه اینکه اول به جای فرضیه، هدف نهایی رو در جهت منافع خاص انتخاب کنه،بعد از اون فقط سعی کنه به هر وسیله ای به اون هدف برسه.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها