شهرام اقبال‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) اظهار کرد: مباحث تئوریک و نظری در ادبیات کودک ازجمله ضروریاتی است که بطورکلی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. می‌توان گفت که این مبحث با انتشار پژوهشنامه کتاب ماه کودک و نوجوان از سوی موسسه خانه کتاب و مجموعه‌ای که چندی پیش از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درباره مباحث تئوریک برای مربیان کانون و کسانی که نیاز به کتاب‌های ساده کاربردی در زمینه داستان نویسی، شعر، تصویرگری، مخاطب شناسی و غیره دارند، منتشر شد بیشتر مورد توجه قرار گرفت. علاوه بر این کتاب‌های خوب و کم حجم کاربردی تعدادی کتاب نظری پیچیده‌تر هم در کانون منتشر شد که عمدتا ترجمه بود.
 
این نویسنده کتاب‌های کودک ونوجوان افزود: البته مساله، فقط کمبود کتاب نیست، یکی از مشکلات ما این است که نویسندگان و پدیدآورندگان غالبا کتاب‌های تئوریک و نظری نمی‌خوانند. به عنوان مثال وقتی من دبیر انجمن نویسندگان کودک و نوجوان بودم با مسئولان کتاب ماه کودک و نوجوان هماهنگ کرده بودیم تا به صورت رایگان این نشریه برای نویسندگان این حوزه ارسال شود اما با این وجود اغلب آنها این نشریه را نمی‌خواندند.
 
اقبال‌زاده تصریح کرد: شاید بتوان گفت کمتر از 20 نفر از نویسندگان کودک و نوجوان کتاب‌های تئوریک می‌خوانند و این یکی از مشکلات ماست. واقعیت این است که مشکل فقط نبود کتاب تئوریک نیست، نخواندن و استقبال نکردن از این کتاب‌ها نیز یک مشکل مهم است. البته بسیاری از نویسندگان جوان از وجود این چنین کتاب‌هایی اطلاع ندارند زیرا اطلاع‌رسانی لازم درمورد آنها وجود ندارد و کتاب‌هایی که منتشر می‌شوند کمتر به مردم معرفی می‌شوند.
 
وی ادامه داد: در واقع بی‌اطلاع بودن از یک طرف و نخواندن کتاب از طرف دیگر سبب شده که نویسندگان تازه‌کار ندانند که چه باید بخوانند.
اقبال زاده در عین حال تصریح کرد: با اینکه کشور ما در حوزه مسائل نظری از علوم انسانی تا نقد و نظریه ادبی کلا ضعیف است اما در این دو دهه ما توانسته‌ایم از نظر نظری خوب پیش برویم و کتاب‌های خوبی از سوی مرتضی خسرونژاد، کمال پولادی و محمد هادی محمدی منتشر شده است.

بیش از 90 درصد کتاب‌های تئوریک در انبارها می‌مانند

اقبال زاده گفت: اما با وجود اینکه هم کتاب تالیفی در این زمینه داریم، هم ترجمه و هم پژوهشنامه اما بیش از 90 درصد آنها در انبار می‌ماند و خریداری نمی‌شود.
 
مترجم «ترجمه برای کودکان» یادآوری کرد: ازطرفی نوشتن یک کتاب تئوریک ازنظر اقتصادی چندان به صرفه نیست زیرا کار نظری کاری درازمدت و پیچیده است و نویسنده این کتاب‌ها باید سال‌ها تحقیق و پژوهش کند و بخشی از عمرش را به پای این کار بگذارد. اما به دلیل نبود مخاطب، کمتر ناشری حاضر به انتشار این کتاب‌هاست؛ اگر هم منتشر شود با تیراژ کم مثلا 500 نسخه خواهد بود. در اینصورت دستمزدی که از چاپ این کتاب عاید نویسنده می‌شود بسیار ناچیز است و جوابگوی وقتی که برای تولید این کتاب صرف کرده، نیست.

دانشگاه‌ها و موسسات فرهنگی از تولید کتاب‌های تئوریک حمایت نمی‌کنند 
اقبال زاده با اشاره به عدم حمایت نهادهای فرهنگی از این گونه آثار، ادامه داد: در خارج از کشور از نویسندگان این آثار حمایت می‌شود و حتی گاهی به آنها مرخصی‌های تحقیقاتی داده می‌شود تا نویسندگان با آسودگی و فراغ بال به تحقیق و پژوهش بپردازند. همچنین موسسات و نهادهای مربوطه از آن حمایت می‌کنند. درصورتی که در کشور ما نه تنها موسسات و نهادهای فرهنگی بلکه دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی نیز از این آثار حمایت نمی‌کنند.
 
نوشتن برای کودکان آسان‌تر از حوزه بزرگسال نیست 
این نویسنده و منتقد ادامه داد: البته در زمینه مباحث نظری و تئوریک کتاب‌هایی برای بزرگسالان منتشر شده است که خواندن آنها برای نویسندگان چه حوزه کودک و چه حوزه بزرگسال لازم است زیرا برخی مسائل عام داریم که در این دو حوزه مشترکند و همه باید به آن مسلط باشند، اما کافی نیست چون برخی مسائل تخصصی نیز وجود دارد که مخصوص کودکان و نوجوانان است. ذهن، جهان، روان و دنیای کودکان با بزرگسالان تفاوت دارد و این تفاوت‌ها باید در تولید آثار برای آنها لحاظ شود.
 
این مترجم و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان گفت: نویسنده باید بداند که کودک برحسب گروه سنی که دارد نیاز به خواندن مطالبی دارد که مناسب او باشد و بتواند با آن ارتباط برقرار کند. همچنین باید به موضوعاتی پرداخته شود که مورد توجه و علاقه کودکان باشد و برایشان جذابیت داشته باشد.
 
اقبال‌زاده افزود: همچنین هر روز مسائل جدیدی در حوزه کودک و نوجوان مطرح می‌شود که نباید از نظر نویسندگان و دست اندرکاران این حوزه دور بماند و باید به آنها توجه کرد.
 
وی در ادامه یادآوری کرد: از دیگر مشکلات ما این است که افرادی که از بیرون به کتاب‌های کودکان و نوجوانان نگاه می‌کنند، می‌پندارند که نوشتن برای بچه‌ها و تولید چند خط داستان کودک کار بسیار راحت و ساده‌ای است درحالی‌که نوشتن برای کودکان اگر سخت‌تر از نوشتن برای بزرگسالان نباشد، ساده‌تر نیست و باید با قواعد و ریزه‌کاری‌هایی که در این حوزه وجود دارد و روح و روان و سلایق بچه‌ها و روانشناسی کودک آشنایی داشت.

 
شهرام اقبال‌زاده، مترجم، نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان در سال 1333 در كرمانشاه متولد شد. از آثار او مي‌توان به ترجمه «فرهنگ اصطلاحات انگلیسی/فارسی»، «گاندی»، «بی‌نظمی نوين جهانی»، «یادداشت‌هایی درباره نادر ابراهیمی»، «چگونه رمان خود را بازنگري و ويرايش كنيم»، «یاد مهرگان»، «درد جاودانگی»، «آسیب شناسی داستان‌های عامه پسند» و «آسیب شناسی داستان‌های دینی» اشاره کرد. اقبال‌زاه در کنار فعالیت نویسندگی و ترجمه برای کودکان و نوجوانان، مدتی نیز به عنوان دبیر انجمن نویسندگان کودک و نوجوان فعالیت می‌کرد.