شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۶ - ۰۹:۵۰
نوشتن، ترس کودکان را از آثار فانتزی کاهش می‌دهد

یوسف حامدی‌کیا، نویسنده و پژوهشگر، معتقد است تشویق کودکان به نوشتن داستان‌های فانتزی موجب می‌شود آنها با فرآیند شکل‌گیری این‌گونه آثار آشنا شوند و ترس و اضطراب‌شان در اثر مطالعه این کتاب‌ها کاهش یابد.

یوسف حامدی‌کیا در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره جدیدترین اثرش باعنوان «الفبای داستان‌‌های فانتزی: از آشنایی تا نویسندگی» که به تازگی از سوی نشر ملورین منتشر شده است، گفت: ادبیات کودک و نوجوان مدرن در ایران پدیده‌ای نوپا با سابقه‌ای کمتر از 100 سال است درحالی‌که سابقه آن در غرب به 200 یا 300 سال می‌رسد و ما هنوز در حال آزمون و خطا هستیم. تعداد زیادی از نویسندگان کتاب‌های کودک و نوجوان در دنیای امروز به فانتزی‌نویسی روی آورده‌اند و اشتیاق و علاقه نوجوانان به خواندن این گونه کتاب‌ها در میان دختران و پسران امروز رواج یافته است و نویسندگان ایرانی نیز به دنبال خلق آثار فاخر در این زمینه‌اند. اما خواندن این کتاب‌ها تاثیرات سوئی هم روی نوجوانان دارد.
 
وی توضیح داد: با توجه به اینکه من دبیر دبیرستان هستم در مدرسه دانش‌آموزان زیادی داشتم که علاقه زیادی به خواندن رمان‌های فانتزی در ژانر ترس و وحشت داشتند ولی خواندن این رمان‌ها در آنها بحران‌هایی ایجاد می‌کرد به‌طوری که طبق گفته خانواده‌هایشان تاثیر زیادی روی خواب، رفتار و آرامش‌شان گذاشته بود.
 
این نویسنده ادامه داد: براین اساس به کتاب‌های روانشناسی مراجعه کردم و متوجه شدم این رفتار آنها کاملا طبیعی است و خواندن رمان‌های فانتزی سبب ایجاد یک سری ناآرامی‌ها در نوجوانان می‌شود. مدتی از دانش‌آموزان خواستم که رمان‌های فانتزی نخوانند اما دیدم که این کار به معنی پاک‌کردن صورت‌مسئله است. براین اساس تصمیم گرفتم تحقیقی را در سطح مدرسه و همچنین بچه‌هایی که با آنها سروکار داشتم و علاقه زیادی به رمان‌های فانتزی داشتند انجام دهم و متوجه شدم اگر افرادی که رمان‌های فانتزی در ژانر ترس و وحشت می‌خوانند و به مطالعه این‌گونه‌ آثار معتاد شده‌اند اگر خودشان قلم به دست بگیرند و شروع به نوشتن داستان یا رمانی در این ژانر کنند و تجربه کنند کم‌کم با این فرایند آشنا می‌شوند و ترسشان از بین می‌رود.
 
معلم نمونه استان قم، افزود: براین اساس از سال 1388 مطالعاتم را روی رمان‌های فانتزی عمیق‌تر کردم و دوستان دست‌نوشته‌هایم را دیدند و گفتند بسیار خوب است و قابلیت تبدیل شدن به کتاب را دارد و این مساله شروعی برای نوشتن انتشار این کتاب شد.
 
وی با بیان اینکه رمان‌های فانتزی پرفروش‌ترین رمان‌ها در دنیا هستند و نوجوانان زیادی از آنها استقبال می‌کنند، درباره بخش‌های مختلف کتاب «الفبای داستان‌‌های فانتزی: از آشنایی تا نویسندگی» توضیح داد: بسیاری از خوانندگان نوجوان ادبیات فانتزی وقتی کتابی در این زمینه می‌خوانند با خود می‌اندیشند که چگونه می‌توان یک اثر فانتزی خلق کرد و کدام دسته از کتاب‌ها این‌گونه‌اند و چه ویژگی مشترکی بین داستان‌‌های فانتزی وجود دارد و بسیاری سوال‌های دیگر. در این کتاب سعی کردم ضمن پاسخ به این پرسش‌ها مسیر آشنایی با چگونگی نوشتن داستان‌های فانتزی را هموار کنم و پیش درآمدهای آن را به نوجوانان معرفی کنم.
 
حامدی‌کیا با بیان اینکه اصولا الفبای داستان فانتزی چند مقدمه و پیش‌درآمد دارد که نخستین آن آشنایی با داستان پست‌مدرن و رئالیسم جادویی است، گفت: این کتاب شامل 3 فصل است؛ در فصل نخست با عنوان «پیش‌درآمدهای ادبیات فانتزی» نوجوانان در بخش اول با ویژگی‌های رمان نوجوان، سوژه داستانی، کشمکش داستانی، اوج و فرود، روایت بی‌طرفانه و جایگاه رمان در آثار پرفروش و در بخش دوم با ادبیات رئالیسم جادویی و پست مدرن آشنا می‌شوند. در فصل دوم با عنوان «خیال‌پردازی و فانتزی» نیز مخاطب با ویژگی اصلی خیال‌پردازی، کهن ترین نمونه‌های ادبیات فانتزی ایرانی، کمدی الهی، چگونگی آغاز فانتزی و سبک‌های مختلف آن، فانتزی‌های جدید، مشکل ادبیات علمی- تخیلی در ایران و فانتزی‌های پرفروش آشنا می‌شوند.
 
وی افزود: سپس در فصل سوم به معرفی چند مجموعه از آثار فانتزی‌های خارجی و فانتزی‌های ایرانی به همراه معرفی نویسندگان این آثار و بخشی از زندگی آن‌ها در حد توان پرداخته‌ام، مانند آر. ال. استاین، دارن شان، آنتونی هوروویتس، جان فلنگن، کارلاین هریس، برندون مول، لمونی اسنیکت، انجی سیج، استیون کینگ و جوزف دیلینی و معرفی رمان‌های ایرانی و آثاری از نویسندگان ایرانی حوزه فانتزی مانند سیامک گلشیری، آرمان آرین و سینا فتحی پرداخته‌ام.
 
حامدی‌کیا یادآور شد: در این کتاب سعی کردم ضمن معرفی کتاب‌های مطرح نویسندگان مختلف  و ارائه تصویر رنگی کوچکی از طرح روی جلد آثار، خلاصه‌ بسیار کوتاهی از داستان را نیز برای بچه‌ها بیان کنیم. که اگر کسی دوست داشت آن کتاب را تهیه کند و بخواند. همچنین این کار می‌تواند دستمایه‌ای باشد برای دانش‌آموزان تا با طرح جدیدی که زاییده ذهن خودشان است داستان را پیش ببرند و اثر جدیدی خلق کنند.
 
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در پایان کتاب نیز مطلب را به این شکل جلو برده‌ایم که شما اطلاعات کافی دارید، حجم انبوهی از کتاب‌های ایرانی و خارجی را می‌شناسید و بارها گفته‌اید اگر جای نویسنده بودم این کار را می‌کردم، حالا شما جای نویسنده‌اید و آشنایی کاملی با ادبیات فانتزی، نویسندگان این حوزه و آثارشان دارید. همچنین اطلاعاتی از شیوه نگارش و داستان‌نویسی کسب کرده‌اید و می‌توانید قلم در دست بگیرید و خودتان خالق کار باشید.
 
 
وی همچنین به میزان استقبال از کتاب «الفبای داستان‌‌های فانتزی: از آشنایی تا نویسندگی» اشاره کرد و گفت: ما هنوز این کتاب را به‌خوبی در سطح کشور معرفی نکرده‌ایم اما بازخوردهایی که از دانش‌آموزانم در مدرسه داشتم این بود که همه کتاب را تحسین کردند و گفتند که ما همیشه به‌دنبال سرنخی در این حوزه بوده‌ایم. بخشی از آنها نیز خواستار برگزاری کارگاه آموزشی بودند تا قلم در دست بگیرند و به نوشتن داستان بپردازند. وقتی ثبت‌نام کامل شود این کارگاه‌های آموزشی را برای دانش‌آموزان علاقه‌مند در قم برگزار می‌کنیم و از نوجوانانی که می‌خواهند داستان بنویسند حمایت می‌کنیم و کارهای خوب آن‌ها را منتشر خواهیم کرد. البته من کتاب دیگری هم با عنوان «یادگیری آسان» دارم که مخاطب را با فنون نگارش و نوشتن ‌آشنا می‌کند. ما می‌خواهیم قدم به قدم دانش‌آموزان را به نوشتن علاقه‌مند کنیم.
 
حامدی‌کیا درباره ادامه‌ یافتن این کار نیز بیان کرد: برای ادامه این کار دو طرح و برنامه در نظر داریم. نخست اینکه برای گروهی که فقط می‌خواهند با آثار این حوزه و نویسندگان آشنا شوند 150 اثر برتر فانتزی را با همین رویکرد به آنها معرفی کنیم. دوم اینکه کتاب‌های دفاع‌مقدس که کسی ممکن است حوصله نکند همه آنها را بخواند را با همین رویکرد به مخاطبان معرفی کنیم.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 3
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • جلال ۱۸:۳۸ - ۱۳۹۶/۱۱/۱۴
    انتشار کتاب پژوهشی و ادعای مضر بودن ژانر فانتزی؟! پژوهش اصولی دارد. به نظر ایشان به تجارب شخصی در زمینه ی تدریس می شود نام پژوهش داد؟ همینکه آرمان آرین را که اقتباس و بازنویسی متون کهن مذهبی انجام می دهند به عنوان فانتزی نویس نام برده اند یا کارهای سیامک گلشیری را که کار وحشت برای نوجوانان نوشته اند فانتزی نویسی می نامند مشخص است تا چه میزان از مولفه های این ژانر آگاهی دارند. پژوهش در باب ضررهای این ژانر که بماند.
    • مریم ۱۷:۳۲ - ۱۳۹۶/۱۲/۰۳
      سلام در آموزش و پرورش معاصر طرح اقدام پژوهی مرسوم شده که تجارب شخصی و مطالعات علمی توامان میتواند یک پژوهش کاربردی محسوب شود و سوژه مورد مطالعه هر چه دم دست تر و واقعی تر باشد پژوهش از صحت وسلامت بیشتری برخوردار است. شما اگر کتاب را مطالعه کنید با ابعاد وسیع فانتزی آشنا میشوید و متوجه خواهید شد که کارهای وحشت واقتباس از نوع خاص هم میتواند فانتزی باشد. جناب جلال متاسفانه قضاوت عجولانه و خامی داشتید‌.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها