رییس کمیته کتابخانههای تخصصی انجمن کتابداری و اطلاعرسانی در گفتوگو با ایبنا:
ایجاد پایگاه اطلاعاتی کتابخانههای تخصصی در آیندهای نزدیک
گیتی حیدری درباره ایجاد پایگاه اطلاعاتی کتابخانههای تخصصی گفت: چند سالی است که تحقیقات زیادی در حوزه استانداردسازی کتابخانههای تخصصی انجام شده است و برای پیوستن به انجمن کتابخانههای تخصصی (اس ال ای) تلاشهایی هم صورت گرفته اما به دلیل مسئله تحریم امکان آن تاکنون میسر نشده است.
تلاش میکنیم به SLA بپیوندیم
وی با اشاره به پیشینه تحقیقات در حوزه کتابخانههای تخصصی گفت: سنگ بنای ایجاد پایگاه اطلاعاتی کتابخانههای تخصصی بر اساس کار تحقیقی یکی از اعضای کمیته کتابخانههای تخصصی همراه با ارائه فهرستی از کتابخانههای تخصصی موجود در استان تهران گذاشته شد. به دنبال آن از طریق تماس با کمیتههای تخصصی استانها از دو استان نیز تاکنون فهرستهایی دریافت شده است؛ اما باتوجه به گستردگی و اهمیت کار، برنامه مدونی در دست تهیه است که امید است با برگزاری جلسات و رایزنی از طریق دو نهاد کتابخانه ملی یا ایرانداک و با استفاده از دو پایگاه موجود ( شابکا یا آک) در آینده نزدیک اجرای اینکار عملی صورت گیرد. برای پیوستن به انجمن کتابخانههای تخصصی (اس ال ای) تلاشهایی صورت گرفت اما به دلیل مسئله تحریم امکان آن تاکنون میسر نشده است.
حیدری از تدوین استانداردهای کتابخانههای تخصصی و حمایت آن از سوی انجمن کتابداری و اطلاعرسانی خبر داد و گفت: تدوین استانداردهای کتابخانههای تخصصی در قالب یک طرح و حمایت انجمن کتابداری و اطلاعرسانی وکتابخانه ملی ایران از این کمیته به عنوان اولین متولی انتشار این استانداردها در حال انجام است. در این راستا تاکنون چندین جلسه با حضور اعضای کمیته متشکل از استادان و حرفهمندان تشکیل شد. در این نشستها استانداردهای انجمن بینالمللی کتابخانههای تخصصی (اسالای)؛ استانداردهایی برای کتابخانهها در مؤسسات آموزش عالی ایران که در سال 1396 منتشر شده است و همچنین استانداردهای کتابخانههای تخصصی برخی از کشورها مورد بررسی قرار گرفت و درباره نحوه بهرهگیری از آنها در تدوین استانداردهای جدید متناسب با شرایط روز تصمیمگیری شد.
وی افزود: تعیین چارچوب برای تدوین استانداردها با استفاده از شیوهنامه تدوین استانداردهای انجمن؛ انتخاب مدل و رویکرد فرایندی بر مبنای سه بخش اصلی ورودیها، خروجیها و فرایندها برای پوشش استاندارد؛ سطحبندی کتابخانههای تخصصی، اقلام آماری و معیارهای سطحبندی با استفاده از تجربه کمیته استانداردهای انجمن در زمینه سطحبندی کتابخانههای عمومی ایران؛ تعیین شاخصهای کتابخانههای تخصصی بر اساس استانداردهای موجود و در نهایت تهیه طرح پژوهشی دستاوردهای این جلسات بود.
حیدری در پاسخ به این پرسش که مولفهها یا شاخصهایی که برای استانداردسازی کتابخانههای تخصصی مورد توجه دارید چه مواردی است، گفت: شاخص های مربوط به استانداردهای کتابخانههای تخصصی در ایران (شامل: اهداف و وظایف؛ سازمان و مدیریت؛ نیروی انسانی؛ مجموعه؛ سازماندهی منابع؛ خدمات؛ ساختمان و و تجهیزات و بودجه)؛ استانداردهای کتابخانههای عمومی در ایران (شامل: خدمات اطلاعاتی؛ خدمات مشتریان؛ برنامهها؛ ساعت کاری؛ مجموعه؛ کارکنان؛ روابط عمومی و بازاریابی؛ مدیریت؛ ساختمان و تجهیزات)؛ استانداردهای کتابخانهها در موسسات آموزش عالی ایران ( شامل: برنامه ریزی، ارزشیابی کلی و ارزشیابی برآیندی؛ خدمات؛ آموزش؛ منابع؛ دسترس پذیری؛ کارکنان؛ امکانات و تجهیزات ؛ ارتباط و همکاری؛ مدیریت؛ بودجه)؛ و همچنین شاخصهای استانداردهای کتابخانههای برخی از کشورها مورد مطالعه قرار گرفتند و با در نظر گرفتن فعالیتهای کتابخانههای تخصصی در ایران، شاخصهای کلی تعیین شد.
وی با اشاره به روش تدوین این استانداردها گفت: در شیوه تدوین هم از روش تلفیقی(استفاده از یک یا چند منبعِ مختلف استاندارد ملی سایر کشورها، مدارک استانداردی نهادها و انجمنهای تخصصی گوناگون، ضوابط دستگاههای اجرایی، تشکلهای تخصصی و حرفهای کشور مشروط بر اینکه برای کاربرد در سطح ملی در نظر گرفته شده باشند و صرفاً ماهیت کاربردی درون سازمانی نداشته باشند) استفاده خواهد شد.
ورود فنآوری به کتابخانهها و شروع تحولات
رییس کمیته کتابخانههای تخصصی انجمن کتابداری و اطلاعرسانی با اشاره به رایزنی با سازمانهایی که متولی کتابخانههای علوم تخصصی هستند درباره طرح استانداردسازی کتابخانههای تخصصی گفت: همانطور که میدانید از از انتشار تنها کتاب استانداردهای کتابخانههای تخصصی تحت عنوان «استانداردهای کتابخانههای تخصصی در ایران» منتشره از سوی کتابخانه ملی ایران بیش از 23 سال میگذرد. تحولات گسترده در این حوزه با ورود فنآوریهای نوین و به کارگیری آنها در کتابخانههای تخصصی موجب شد تا در وظایف و ماموریتهای این کتابخانهها تغییر ایجاد شود. همچنین با توجه به این تغییرات، مفاد مندرج در این کتاب دیگر پاسخگوی نیاز این کتابخانهها در سازمانهای دانش بنیان امروزی نیست. بر این اساس تدوین استانداردهایی جدید برای این نوع کتابخانهها متناسب با شرایط فعلی توسط کمیته کتابخانههای تخصصی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی مطرح شد.
وی افزود: از طرف دیگر با توجه به اهمیت و گستردگی انجام این کار و لزوم حمایت مالی و مدیریتی از آن و پشتیبانی از طرح پژوهشی تهیه شده، با چند سازمان و نهاد رایزنی شد که نتیجه خوبی را به دنبال داشت. امید است پس از تصویب نهایی با استفاده از تجربیات استانداردهای کتابخانههای عمومی که اخیرا توسط انجمن منتشر شد این طرح پیادهسازی شود.
نظر شما