ابراهیم عمرانی، پیشکسوت علم اطلاعات و دانش‌شناسی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، بااشاره به اینکه در چند سال گذشته دو مجموعه استاندارد تنظیم شده است، گفت: یکی از مجموعه‌ها استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران است که کمیسیون نظام اطلاع‌رسانی تشکیل آن را مصوب کرده و به هیاتی ماموریت داده بود تا انجامش دهند.
او که خود به عنوان مسئول کارگروه تدوین استاندارد در کمیسون نظارت اطلاع‌رسانی مسئولیت داشته است، توضیح داد: با همکاری تعداد زیادی مدیران، این کار انجام شد. آن‌ها گروهی بودند که روی استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی فعالیت کردند و کتاب استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی در سال بهار 97 منتشر شد.
به گفته عمرانی در همین سال بود که کتاب استانداردهای کتابخانه‌های عمومی هم منتشرشد. او در این‌باره ادامه داد: متولی انتشار این کتاب، انجمن کتابداری ایران بود و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، بخش کتابخانه‌های ستاد مساجد و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تولید آن همکاری داشتند.
عمرانی افزود: این کتاب تا جایی که خبر دارم هنوز انتشار عمومی پیدا نکرده؛ در حالی که از سال 97 به‌کار گرفته شده است. البته ناظران اشکال‌هایی بر آن گرفته‌اند که باید از طرف انجمن کتابداری ایران رفع و نهایی شود. من یکی از اعضای مجموعه‌‌سازی استاندار در این گروه بودم.
استاندارد تصویر وضعیت مطلوب را ارئه می‌کند
این پیشکسوت علم اطلاعات و دانش‌شناسی درباره لزوم رعایت استانداردهای طرح شده در کتاب از طرف کتابخانه‌ها بیان کرد: اگر مقدمه این استاندارد را بخوانید، می‌بینید که استانداردها تصویر وضعیت مطلوب را ارئه می‌کند، اما کسی که استاندارد را تدوین می‌کند، به عنوان مجری بر کار نظارت ندارد.
او ادامه داد: برای کتابخانه‌ها سازمانی وجود ندارد که هرساله کتابخانه‌ها را بررسی کند تا اگر عملکرد آن‌ها بر اساس استانداردها نباشد، مانع از فعالیت غیراستاندارد آن‌ها شود؛ درحالی که تهیه‌کنندگان استاندارد کتابخانه‌ها، می‌توانند بر وضعیت کتابخانه‌ها نظارت داشته و انتظارات خود را برای اعمال استانداردها اعلام کنند.
عمرانی گفت: در شرایط موجود، هر مجموعه کتابخانه‌ای، تنها خود می‌تواند بر اجرای استانداردهای کتابخانه‌های در زیرمجموعه خود نظارت کند. در مورد کتابخانه‌های نیمه‌تخصصی هم وضعیت به همین صورت است؛ یعنی مجموعه‌ای از کتابخانه‌ها می‌توانند کنار هم قرار بگیرند و با مجموعه‌ای از استانداردها خود را به‌روزرسانی کنند.
نبود نظارت و احتمال برخوردهای سلیقه‌ای
عمرانی با اشاره به اینکه هر کتابخانه تلاش خود را برای دستیابی به استانداردها انجام می‌دهد، اظهار کرد: هر کتابخانه تلاش خود را برای پیوستن به پروتکل انجام می‌دهد اما اگر 20 کتابخانه وارد پروتکلی شود و اعلام کند که از این پس عملکرد خود را با آن می‌سنجد، می‌توان برای آن‌ها نهاد نظارتی هم در نظر گرفت.
او با اشاره به گستردگی فعالیت‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی، ادامه داد: نهاد با توجه به استانداردهای موجود، می‌تواند برنامه‌‌های خود را برای استانداردسازی کتابخانه‌های کوچک، متوسط و بزرگ خود اعلام کند. البته باید در نظر داشت در این روند نهاد است که بر کتابخانه‌های خود ناظر می‌شود.
عمرانی افزود: سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، هم می‌تواند بر کتابخانه‌های خود نظارت داشته باشد تا کیفیت کاری آن‌ها بالاتر رود. اگر نظارت بر استاندارد وجود نداشته باشد، برخوردها می‌تواند سلیقه‌ای باشد.
اعتراض فارغ‌التحصیلان رشته کتابداری
این پیشکسوت علم اطلاعات و دانش‌شناسی درباره نظرهای متفاوتی که در به‌کارگیری افراد در رشته کتابداری وجود دارد، بیان کرد: افرادی هستند که چند سال با امید و آرزوی اینکه در کتابخانه کاری پیدا کنند، رشته کتابداری را می‌خوانند. ممکن است فردی مطالعات اجتماعی خوانده و از ذهنش نمی‌گذشته که در رشته کتابداری کار کند اما آزمون می‌دهد و در آن رتبه خوبی کسب می‌کند.
وی گفت: این نقطه اعتراض فارغ‌التحصیلان رشته کتابداری است که هرکسی می‌تواند در آزمون استخدامی ثبت نام و شرکت کند. آن‌ها انتظار دارند که انتخاب شوند البته نمی‌توانم بگویم که این انتظار به‌جا یا بی‌جا است.
یکشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۸ - ۰۹:۳۷
به گفته عمرانی برای کتابخانه‌ها سازمانی وجود ندارد که هرساله کتابخانه‌ها را بررسی کند تا اگر عملکرد آن‌ها بر اساس استانداردها نباشد، مانع از فعالیت غیراستاندارد آن‌ها شود
نظرات