به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از لیت‌هاب - ترجمه نوعی ترافیک و یا قاچاق واژگان است که در آن متن ترجمه‌شده با زمان، مکان، مرزها، و فرهنگ‌های دیگر برخورد می‌کند. البته «ترافیک» معنای دیگری نیز در زبان انگلیسی دارد و آن «خرید و فروش کالا» است. معنی دوم را نیز می‌توان به عمل ترجمه نسبت داد. مترجمین کلمه‌ها، صداها، و تصاویر را خرید و فروش می‌کنند. وقتی درباره خرید و فروش کالا بحث کنیم موضوع موانع کار نیز به میان می‌آید. مثلا درباره کالا وسایل حمل و نقل ممکن است مشکل‌آفرین باشند. در رابطه با ترجمه نیز باید گفت با وجود اینکه موجب گسترش دیدگاه و دایره فکری انسان می‌شود اما مانع ارتباط آزاد بین مردم دو زبان خواهد بود.
مترجمین برای انتقال درست مفاهیم باید زبان مبدأ را به زبان مقصد تغییر دهند و در محل افتراق زبانی زبان مقصد برای آنان در اولویت قرار دارد و همین موضوع مانع اصلی انتقال فرهنگ کشور مبدأ است.
به عنوان نمونه آثار «یویکو میشیما» و «یاسوناری کاباتا» در دهه 50 و 60 میلادی به زبان انگلیسی ترجمه شد و در تلاش بود تصویری زیبا و تمیز را جایگزین تصاویر ژاپن جنگ‌زده کند. تصویری که ثابت می‌کرد ژاپن دیگر در مقابل آمریکا نیست و نقش مهمی را به عنوان متحد آمریکا در جنگ سرد ایفا می‌کند. اما تصاویر جدید از این دو نویسنده در ایالات متحده با تصویری که مردم ژاپن از آنها و نقششان در جامعه داشتند متفاوت بود.
در سال‌های اخیر نیز «هاراکی موراکامی» به عنوان نماینده ژاپنی جدید به دنیا معرفی شده است. ژاپن در اواخر دهه 80 میلادی از یک تولیدکننده و صادرکننده محصولات صنعتی و تکنولوژی تبدیل به تولیدکننده و صادرکننده سرمایه فرهنگی شد. این کشور موفق شد برتری خود را در تولید سرمایه اثبات کند و البته رقیب بزرگی برای آمریکا محسوب شود. این‌جا بود که «هاراکی موراکامی» به تمام دنیا معرفی شد. آمریکایی‌ها در پی آن بودند که بگویند داستان‌های رئالیستی و جادویی وی شکلی دیگر از فرهنگ خنثی و مهربان ژاپنی‌ها است. به عبارت دیگر آثار «موراکامی» جدا از ارزش فرهنگی که دارند نماینده تفکر خاصی از فرهنگ عامه است. البته و بی‌تردید «موراکامی» برای بسیاری از مردم دنیا و حتی انگلیسی‌زبانان شناخته‌شده است.
فرهنگ و ادب تحت تأثیر بازار جهانی و ملاحظلات اقتصادی و سیاسی قرار دارد. «ترجمه» دیگر فقط کار مترجم نیست و تحت تأثیر عناصر مختلفی قرار دارد. چیزی که ما آن را «زبان ترجمه» می‌خوانیم. مترجم، ناشر، ویراستار، و بازاریاب نیز در این روند تأثیرگزار هستند.
موفقیت جهانی «موراکامی» موجب شد ما منظور از «زبان ترجمه» را بهتر درک کنیم. شهرت جهانی وی تأثیر به سزایی در چگونگی ترجمه آثار او در دنیا داشت. به عنوان مثال خود او برای کتاب «به آواز باد گوش بسپار» مقدمه‌ای به زبان انگلیسی نوشت و سپس آن را به ژاپنی ترجمه کرد. نقش او به عنوان مترجم آثار انگلیسی به زبان ژاپنی نیز در این میان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. تسلط وی به زبان انگلیسی و کار ترجمه موجب شد ترجمه آثار او با دقت بیشتری انجام شود.
«موراکامی» چنان نقش خود را در مجلات و در زمینه نقد و ترجمه در طول 25 سال گذشته پررنگ کرد که این نگرانی وجود دارد که استعداد ادبی وی در میانه این همه فعالیت گم شود. در هر صورت «موراکامی» یک اتفاق در دنیای ادبیات است که حتی ترجمه آثار وی به زبان انگلیسی از مرز ملاحظات سیاسی خارج می‌شود.
پنجشنبه ۱۶ دی ۱۳۹۵ - ۱۳:۲۸
به بهانه موفقیت آثار ترجمه شده «هاراکی موراکامی»
«موراکامی» در ادبیات یک اتفاق است / ترجمه خوب از مناسبات سیاسی و اقتصادی رها است
«ترجمه» یک اثر ادبی کاری تخصصی و مهم است که هر کسی توان انجام آن را ندارد. در این میان نقش عناصر سیاسی و اقتصادی در اهمیت دادن یک نظام به یک نویسنده خاص غیرقابل‌انکار است. «هاراکی موراکامی» از معدود نویسندگانی است که با توانایی خود در عرصه ترجمه و موضوعات ادبی خود را از قالب محدودیت‌های سیاسی و اقتصادی رها کرده است.
نظر شما