رییسجمهور فعلی آمریکا، یک کلیشه بیش حد غیرقابل باور دلقک، حراف، حقهباز، بیمار روانی است که به طرز خام دستانهای از نمایشنامه شاه اوبی نوشته آلفرد جری، نمایشنامهنویس فرانسوی که سردمدار تاتر ابزورد بود، کش رفته است.
این مصاحبه اولین مصاحبه از مجموعه بیست سوال بیست جواب ضمیمه ادبی تایمز است که ترجمه آن در خبرگزاری کتاب ایران منتشر میشود.
کتابی هست که دوست داشتید شما آن را مینوشتید؟
یک کتاب؟ خب اگر با کتابی که نامش با A شروع میشود بخواهم نام ببرم آثاری هنری آدامز است که با امضای «ناشناس» در جریان جنگ داخلی آمریکا مینوشت، و اگر به ترتیب حرف الفبا پیش برویم در حرف Z به آثار امیل زولا میرسم. بنابراین دوست داشتم بسیاری از آثار بزرگ جهان ادبیات را من نوشته بودم، یا خوانده باشم، و حالا کاش میتوانستم از زمان خارج شوم و به عقب بروم و رساله دربارهٔ طبیعت آدمی نوشته دیوید هیوم را من مینوشتم (میدانم این نظریه اشتباه است، اما به خوبی نوشته شده و اثری مترقی است.)
افق دید شما از الان تا ۲۵ سال آینده چه چشماندازی خواهد داشت؟
دشت جلوی خان ما در منطقه شبهروستایی هاوپوول نیوجرسی به طور نامنظم پوشیده از علف است، پر شده از درختانی که در طوفان آسیب دیدهاند، و گلهای سیاه و سفید له شده، ارواح نیتهای عقیم شده. شاید در عرض ۲۵ سال آینده، این دشت پر از گلهای وحشی و بوتهخارهای بلند شود، یک احتمال ممکن برای ادبیات در پیامد عصر ظلمت (در آمریکا به دوره ترامپ میگویند، بی شک در بریتانیا هم عصر ظلمت دارید.) اما چه کسی میتواند پیشبینی کند؟ شاید کل تمدن و فرهنگ محوطه پارکینگ وسیعی جلوی یکی از قفسههای کتابخانهای عمومی شود. [اوتس تعمدا از دو معنای مختلف Field به معنای دشت و عرصه استفاده کرده است]
به نظرتان آثار کدامیک از نویسندگام همعصر شما از حالا تا صد سال دیگر خوانده خواهد شد؟
فردی با هویت جنسیتی نامشخص با نامی چند سیلابی که نامش را هیچکداممان نشنیدهایم به تنهایی خوانده خواهد شد. به یاد دارید که زمانی هرمان ملویل درگذشت کسی توجه خاصی به او نکرد و حتا آگهی فوت او در نیویرک تایمز با یک نام اشتباه چاپ شد.
فکر میکنید کدام نویسنده یا کتاب به اندازه کافی جدی گرفته نشد؟ چرا؟
همه نویسندگان اعتقاد دارند که هر کدام از آثارشان قدر دانسته نشده است، بعضی کتابها ظالمانهتر از بقیه. اما یک نویسنده ژانر گوتیک جنوبی به نام ویلیام گی که یک دهه گذشته درگذشت، به شکل غیرمنصفانهای جدی گرفته نشد و بجز در بین اندک خوانندگان آثارش، نامش ناشناخته است.
اگر میتوانستید در هر زمانی و در هر کجایی نویسنده باشید، کجا را انتخاب میکردید؟
بیشتر آدمها خواهند گفت، دقیقا حالا و دقیقا همینجا، به ویژه نویسندگان زن که میترسند حقوقی را که با تلاش و مرارت بسیار به دست آوردهاند با تدوین «ارزشهای خانوادگی» جدید، از آنها گرفته شود. اما برای اینکه متفاوت باشم میگویم که دوست داشتم درست پیش از جیمز جویس بنویس، اما نسخههایی از کتابهای جویس را مخفیانه داشتم، طوری که پیش از جیمز جویس «واقعی» میتوانستم به شکلی درخشان با عجله دوبلینیها، پرترهای از مرد هنرمند در جوانی و اولیس را بنویسم. (بیداری فینگینیها را برای خود جویس خواهم گذاشت، چون به نظر میرسید که او به طرز عجیب و غریبی وابسته بود.)
اگر میتوانستید یک تغییر در بین یکی از کارهایتان که در طول این سالها نوشتهاید ایجاد کنید، چه تغییری میبود؟
در بعضی کتابها کثرت ویرگول وجود دارد، در بعضی دیگر کمبود. دوست داشتم یک شلنگ خلاء میگرفتم توی آثارم، یکجور اسلحه ویرگول. یکی دو کتاب را هم تکه پاره میکردم. (فکر میکنم به این دلیل که امید بسیار زیادی به آنها وجود داشته، از اینجور ناهماهنگیها که عواقبی را به دنبال دارد، بهتر است گواه چنین سادهلوحی و دلشکستگی پاک شود.)
کوچکترین شخصیت داستانی محبوب شما کدام است؟
رییسجمهور فعلی آمریکا. یک کلیشه بیش حد غیرقابل باور دلقک، حراف، حقهباز، بیمار روانی که به طرز خام دستانهای از نمایشنامه شاه اوبی نوشته آلفرد جری، نمایشنامهنویس فرانسوی که سردمدار تاتر ابزورد بود، کش رفته است.
بیایید بازی تحقیر* را انجام دهیم (به رمان «عوض کردن جاها» نوشته دیوید لاج مراجعه کنید): مشهورترین کتابی که نخواندهاید کدام است؟ مشهورترین نمایشی که ندیدهاید؟ مشهورترین آلبوم موسیقی که نشنیدهاید؟ مشورترین فیلمی که ندیدهاید؟
بزرگترین حماسههای جهان با پسوند ish(ی) ختم میشوند. (اما چه چیزی در کلمه حماسه وجود دارد که قلب را به درد میآورد؟) از ۳۹۲ هزار نمایشی که در طول عمر من به روی صحنه رفته، من تنها یک درصدشان را دیدهام. بنابراین این سوال جوابی ندارد. (آیا من همه نمایشهای شکسپیر را دیدهام؟ آیا حتا همه نمایشنامههای شکسپیر را خواندهام؟)
آلبوم موسیقی؟ من در عمرم فقط ۲۷ آلبوم موسیقی گوش کردهام. و هیچوقت هوادار موسیقی پاپ نبودهام.
فیلم؟ از آثار آندری تارکوفسکی، فیلمساز بزرگ روسی من فقط استاکر را دیدام، بنابراین بقیه کارهای بزرگ سینمای روسیه را ندیدهام. یک نفر اینجا درباره فیلم لالالند (سرزمین رویایی) حرف میزند که مطمئنم نمیخواهم ببینمش.
آیا استعدادهای نهفتهای دارید؟
هنوز دارم تلاش میکنم جایی برای استعدادهای عینی/واقعیام بیایم.
سوالات کوتاه:
جورج الیوت یا تی.اس. الیوت؟
جورج الیوت، داستاننویس خوب آمریکایی در دده ۱۹۵۰ بود، اما حالا متاسفانه بسیاری از آثارش فراموش شدهاند. اما عده کمی از ما با نوستالژی او را به یاد میآوریم.
مدرنیسم یا پست مدرنیسم؟
آگوستان
جین آستن یا شارلوت برونته؟
امیلی برونته
کامو یا سارتر؟
کیرکگارد
پروست یا جویس؟
کافکا
کناسگور یا النا فرانته؟
کناسگور- جدیدترین نویسنده پرفروش جهان با تندخویی غیرقابل تحمل، قدرت پرچین شده که اگرچه خیلی خوب نیست اما در فضای مجازی هواخواهان زیادی پیدا کرده.
ژاک دریدا یا جودیت باتلر؟
بارت-فوکو
هملت یا رویای شب نیمه تابستان؟
مکبث: سطر به سطر، سنگین وزن اسکاتلندیها قهرمان است.
برام استوکر یا مری شلی؟
هنری جیمز (سخت شدن اوضاع)
تریسی امین یا جف کونز؟ (هنرهای تجسمی)
آر. کرامب
* دیوید لاج کلمه در رمان «عوض کردن جاها» یک بازی ادبی به نام Humiliation ابداع کرد که بعد از آن در مهمانیهای شام مشهور شد.
نظر شما