به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين كتاب علاوه بر ذكر و توضيح دستور‌العمل و قواعد كتابت به انواع خط، به توضيحاتي درباره مراتب خوشنويسي و ابزار آن و همچنين كاغذ و مركب نيز مي‌پردازد.

در پيش‌گفتار كتاب مي‌خوانيم: «يكي از خصايص آدمي كه وي را از ساير موجودات ممتاز مي‌دارد تشخيص ظرافت و نظم و اعتدال و احساس حسن و جمال است.»

در ادامه اين مطلب آمده است: «همين تشخيص و احساس است كه مناظر زيباي طبيعت و نظام آفرينش و مدنيت و صفحات جالب دواوين و قطعات و لوحه‌هاي دل‌انگيز خط و نقاشي و شعر كه از دست سحرآفرين استادان زبردست صادر شده، او را مجذوب و شاد و فرحناك ساخته، مدتي او را در حال احتظاظ و شادماني به‌سوي خود متوجه و معطوف مي‌دارد.»

«تعليم خط» شامل مقدمه‌اي ۶ قسمتي با عناوين «اصناف نويسندگان و اهل قلم»، «شرافت و آداب نويسندگي»، «تعريف و فايده و اهميت آن»، «هنر در ادبيات»، «تعريف هنر» و «شرافت و فضيلت خوشنويسي» است.

نويسنده در بخش دوم از اين مقدمه، با ذكر نمونه‌هايي از قرآن، چهار مقاله نظامي عروضي، قابوسنامه، نوروزنامه، ناصر خسرو، فردوسي، اسدي طوسي، مسعود سعد سلمان، فرخي سيستاني و احاديثي از پيامبر(ص)، حضرت علي(ع) و امام صادق(ع) به توضيح «شرافت و آداب نويسندگي» پرداخته است.

در بخش سوم از مقدمه در «تعريف و فايده و اهميت» خط آمده است: «خط از نظر لغت با قلم نوشتن است و با كتابت و تحرير و رقم به‌يك معني است و در صنعت اهل قلم عبارتست‌ از نوشتن صورت‌ها و شكل‌هاي حروف در حال انفراد و چگونگي تركيب آن‌ها در تشكيل جمله‌ها و سطرها كه دلالت بر نيات دروني انسان مي‌كند...»

مولف در بخش چهارم اين مقدمه با عنوان «هنر در ادبيات» نيز به بررسي رابطه هنر با مواردي چون اخلاق، تواضع و وقار، دستگيري، آموزگاري، دلاوري، سخنوري و شاعري، پيشه، نقاشي و خط مي‌پردازد.

اين كتاب علاوه بر مقدمه، هشت فصل را با عناوين «مراحل و درجات خوشنويسي و شيوه‌هاي آن»، «ابزار خوشنويسي»، «قواعد كلي و عمومي خط»، «قواعد ويژه خط شامل چهار تعليم: ثلث، نسخ، نستعليق و شكسته»، «متمم قواعد خط شامل دو پيشينه: 1-سوابق محقق و ريحان، ثلث و تواقيع، نسخ 2-پيشينه نستعليق»، «مقايسه خطوط»، «دستور املاي فارسي» و «درباره كاغذ و كاغذ الوان ، آهار و مهره، مركب ساختن و رنگ‌هاي ديگر» شامل مي‌شود.

همچنين افزون بر مقدمه و هشت فصل نام‌برده، در بخش خاتمه يا ملحقات نيز ۶ مطلب را با عناوين «خط و شعر(اشعاري درباره خط و لوازم آن)»، «در سيرت خوشنويسان و حكايات هنروران»، «اشعار و جمله‌ها براي قطعه‌نويسي و سرمشق»، «توضيحات و صحبت با استادان معاصر»، «يادداشت‌ها در مطالب متفرق» و «خط و نقاشي و قطعات مختلف» مي‌خوانيم.

كتاب «تعليم خط» تاليف حبيب‌الله فضايلي است كه نخستين بار در سال ۱۳۵۶ توسط انتشارات سروش به چاپ رسيده است و چاپ دهم آن به تازگي در قطع رحلي، در ۵۱۲ صفحه، در شمارگان ۲۰۰۰ نسخه و با قيمت ۸۰۰۰ تومان در بازار كتاب عرضه شده است.