خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم - آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی: همه ما با نام علی ابن ابی طالب (ع) از کودکی تا به حال مأنوس بودیم و عشق ورزیدیم. نام علی که می‌آید، بزرگترهای ما، جوانان، زن و مرد، اشک از چشم‌شان جاری می‌شود. غدیر چیست؟ در غدیر چه اتفاقی افتاد؟ آیا در غدیر فقط رسول اکرم (ص) به مردم فرمود مردم علی (ع) را دوست داشته باشید؟ این را که قبلاً هم فرموده بود، هزاران بار فرموده بود. اصلاً جلسه‌ای نبود که پیامبر (ص) ذکری از علی به میان نیاورد، مناسبتی را بهانه می‌کرد و اسمی از علی می‌آورد.
آیا فقط یک مسئله اعتقاد قلبی بود که پیامبر اعلام کند: ای بشر در قلب خود علی را جانشین و خلیفه بلافصل و وصیّ من در درون خود بدانید؟ آیا فقط یک مسئله اعتقاد قلبی بود که در حجة‌الوداع از این سرزمین گرم، در بیابان، مردم را جمع کند که بفرماید چنین اعتقادی داشته باشید، علی جانشین من است حالا بعد هم اگر آمدند گذاشتند که گذاشتند نعوذ بالله نگذاشتند هم که نگذاشتند! اما شما در دلتان امیرالمؤمنین را جانشین من بدانید، یا یک مطلب مهم‌تری است؟ روی این مطلب خوب دقت کنید؛ اگر واقعاً این مطلب برای ما روشن بشود خیلی از سؤالات پاسخ داده می‌شود، غدیر اعلام این مطلب بود که بشر فقط باید خدا را اطاعت کند، بشر حق ندارد زیر یوغ شیطان و گروه‌ها و مذاهب دیگر برود، بشر! تو اینقدر عظمت داری که فقط باید خدا را اطاعت کنی، غدیر برای این بوده است.
خداوند در سوره مائده فرمود: یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْیهُودَ وَ النَّصاری أَوْلِیاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ، «مردم (مسلمان‌ها) مؤمنین شما که افتخار اسلام را پیدا کردید دیگر یهود و نصاری را رئیس و ولی و صاحب اختیار خودتان قرار ندهید». چند آیه بعد می‌فرماید اگر از منِ خدا بپرسید چه کسی را صاحب اختیار قرار بدهیم؟ می‌فرماید: إِنَّما وَلِیکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا، شما فقط باید زیر چتر ولایت خدا باشید. غدیر برای این بود که به بشریت اعلام بشود حکومت، ولایت، اختیارداری، همه مال خدا است، مال رسول خدا است و بس، مال امیرالمؤمنین است و بس. اصلاً ما اعتقادمان این است که همانطوری که قرآن می‌فرماید کسی که رسول را اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده (ومن اطاع الرسول فقد اطاع الله) معتقدیم فمن اطاع علیاً و من اطاع الله؛ ما چنین اعتقادی داریم.
بحث یک جانشینی ظاهری نبوده است؛ خداوند اعلام کرد که بشر باید فقط تحت اطاعت خودم باشد، اطاعت من در اطاعت رسول من است، در اطاعت امیرالمؤمنین و اولاد علی ابن ابی طالب است، حقیقت غدیر این است، ما وقتی غدیر را اینطور معنا کنیم، چه کسی می‌تواند با این مخالفت کند، غدیر را نفهمیدند! غدیر به این معناست که ما فقط تحت اطاعت خدا باشیم، اطاعت یهود و نصارا را کنار بگذاریم، یک معنای اجمالی از غدیر: اطاعت رسول خدا و اطاعت امیرالمؤمنین، اطاعت خداست.
خیلی‌ها در دلشان این سؤال مطرح است که بدون اطاعت امیرالمؤمنین می‌شود خدا را اطاعت کرد؟ همانطور که بدون اطاعت رسول خدا، اطاعت خدا ممکن نیست، خدا در سوره نساء آیه 80 فرموده است: وَ مَنْ یطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ پیغمبر هر چه فرمود گوش کنید! اگر کسی اطاعت پیامبر نکند اطاعت خدا نکرده است. پیغمبر در غدیر فرمود: علی هم مثل من است من کنت مولاه فهذا علی مولاه، این حقیقت غدیر است. غدیر یک قضیه تاریخی نیست که بنشینیم بگوئیم برای چیزی که در گذشته است، جشنی بگیریم. غدیر تا انتهای قیامت و تاریخ جریان دارد. مگر ما می‌توانیم برای اطاعت خدا یک زمان صد سال و هزار سال قرار بدهیم؟ غدیر تا قیامت یک حقیقت جاری در بشر است.
ما اگر علی (ع) را نشناسیم، نمی‌توانیم خدا را بشناسیم، گاهی اوقات فکر می‌کنند و به ما می‌گویند این عتبات و مشهد که می‌روید، فقط دنبال این هستید که حاجت‌هایتان را از ائمه بگیرید که البته می‌گیریم این جزء اعتقادات ماست، ولی تمام این زیارت‌ها برای چیست؟ شما مشهد می‌روید می‌گوئید اللَّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِحُبِّهِمْ خدایا من با حب اینها به تو نزدیک می‌شوم، یعنی اگر انسان حب علی نداشته باشد، نمی‌تواند به خدا نزدیک شود، اینکه می‌گوئیم حب علیٍ عباده، فقط یک چیز ظاهری نیست؛ یعنی بدون حب علی عبادت خدا ممکن نیست، این است عظمت امیرالمؤمنین، این است عظمت غدیر، این است حقیقت غدیر. بین خودمان و خدا حجاب‌ها و پرده‌ها و دنیا‌طلبی‌ها را کنار بگذاریم تا خدا حقیقت غدیر را در این اماکن و در این ایام به من و شما نشان بدهد.
اگر از ما بپرسند اگر کسی تمام عمرش را نماز بخواند، روزه بگیرد، هر سال همین حج را بیاید، تمام مالش را انفاق کند، جهاد در راه خدا کند، اما ولایت امیرالمؤمنین نداشته باشد، فایده ندارد؛ در بعضی از روایات خدا می‌فرماید به همین رکن و مقامی که مخلوقی اعظم از این ندارم، اگر کسی ولایت علی ابن ابی طالب را انکار کند، با سر وارد آتش جهنم می‌کنم، این قضیه چیست؟
همین آیه‌ای که این ایام بر پیامبر نازل شده، خدا فرمود یا ایها الرسول؛ دو جا در قرآن داریم یا ایها الرسول که مسئله بسیار بسیار مهم بوده که یکیش در مسئله غدیر است، فرمود آنچه را که به تو گفتیم، به مردم بگو، به پیغمبری که 23 سال شبانه‌روز برای اسلام زحمت کشید، چه شکنجه‌ها و چه اذیتها در مکه نشد، بعد از هجرت چه جنگ‌ها که نکرد. به همین پیغمبر با این همه جنگ و زحمت، فرمود رسول اگر این دستوری را که به تو دادم، انجام ندهی، تمام رسالت تو منتفی می‌شود! اصلاً انگار هیچ کاری انجام ندادی، رسالت خدا را انجام ندادی و إن لم تفعل فما بلغت رسالته، یعنی نمازت بی‌خود، روزه‌ات بی‌خود! تبلیغ‌ات بی‌خود! آن رسالت اصلی خدا را انجام ندادی.
برای این به حج می‌آئیم که حقیقت دین را بفهمیم، حقیقت دین، ولایت است، معنای درست ولایت یعنی حکومت خدا، بعد از خدا، رسول خدا، حکومت خداست، یعنی بعد از رسول خدا امیرالمؤمنین و اولادش، در زمان غیبت هم با فقیه جامع الشرایط.
واقعاً کدام مذهب و دین را داریم که به بشر بگوید تو اینقدر ارزش داری که نباید زیر بار دیگری بروی و فقط زیر بار فرمان خدا باید بروی؟ غیر از اسلام و شیعه کدام مکتب را داریم؟ مذاهب دیگر می‌گویند هر آدم فاسق، فاجر و ظالمی هم روی کار آمد باید تبعیت کنید، نه عقل قبول می‌کند نه دین ما چنین حرفی را دارد، و اصلاً چنین چیزی کجایش سعادت دنیا و آخرت انسان را رقم می‌زند، سعادت دنیا و آخرت انسان در اطاعت خداست. خواهران و برادران ببینیم خدا از ما چه می‌خواهد؟ ما حج آمدیم که مطیع خدا بشویم، ما حج آمدیم که به این مرتبه برسیم، من از هوا و هوسم نمی‌خواهم تبیعیت کنم، فکرم، نگاهم، زبانم، دستم، قلمم، قدمم، همه برای خدا باشد.
روایتی از وجود مبارک امام هشتم علیه السلام عرض کنم؛ فرمود خدای تبارک و تعالی در شب عید غدیر چندین برابر شب لیله قدر ماه رمضان انسان‌ها را از آتش جهنم آزاد می‌کند، این خیلی عجیب است. خداوند این همه به ماه خودش می‌نازد می‌گوید بنده‌های من بیائید، درهای جهنم را بستم، دست شیطان را بستم، در بهشت را باز کردم، هر شب ماه رمضان کرور کرور آزاد می‌کند، شب لیله‌قدر می‌گوید اینقدر آزاد می‌کنم که قابل مقایسه با شب‌های دیگر نیست. اما امشب چه خبر است؟ غدیر که می‌آید، می‌گوید چندین برابر آنچه که در شب قدر گناهکار از آتش جهنم آزاد می‌کنم، انسان‌ها را آزاد می‌کنم. یعنی امشب شبی است که تا می‌توانید از خدا حاجت بگیرید، نه حاجت‌های دنیا، آن را خدا می‌دهد، حاجت‌های دنیوی ارزش این را ندارد که انسان کنار کعبه! مگر واقعاً مشکلات صعب‌العلاجی باشد. عمر دارد تمام می‌شود و چیزی از عمرها باقی نمانده است، چه چیز برای آخرت خودمان برداشتیم، چه توشه‌ای برداشتیم؟ قیامت که شد، خدا به ما بفرماید این همه به تو نعمت دادم و به مکه آوردمت، ولی تو مرا نشناختی! این خسارت بزرگی نیست؟
امشب به خداوند التماس کنیم که خدایا ما که محب امیرالمؤمنین، محب علی و عاشق علیِ تو هستیم، می‌خواهی به ما عیدی بدهی؟ یک گوشه‌ای از معرفت خودت را به ما بدهی، چرا من نباید اربابم را بشناسم و از دنیا بروم؟! این بهترین عنایتی است که خدا می‌تواند در چنین شبی کند.
امشب و فردا هر چه می‌توانید صدقه بدهید، هر چه می‌توانید خیرات بدهید، یک درهم صدقه به اندازه صد هزار درهم صدقه است، اخلاق خوش داشتن، خوش برخورد بودن، کمک کردن به دیگران، قرض دادن به دیگران، یعنی همه کارهای خوب را امشب و فردا مدّ نظر بگیرید و واقعاً دلتان شاد باشد و برای دشمنان علی نفرین کنید، برای دشمنان اسلام نفرین کنید، برای آنهایی که نگذاشتند این دین عزیز بسیار زیبا در دست بشریت قرار بگیرد، امروز اکثر مردم جهان از اسلام محروم‌اند، در خود مسلمان‌ها یک بخش زیادی از اسلام حقیقی که اسلام اهل‌بیت است محروم‌اند، ما که امامت را می‌گوئیم، در بطن و متن قرآن وجود دارد می‌گویند کجای قرآن امامت وجود دارد این آیه را هر کسی هر شغلی دارد، تمام علمای اهل‌سنت و علمای شیعه متفق‌اند این آیه مربوط به غدیر و امیرالمؤمنین است. کسی نیامده بگوید این آیه مربوط به دومی یا دیگری بوده است، ابداً! همه می‌گویند این آیه مربوط به امیرالمؤمنین است منتهی شیطان نمی‌گذارد به دست و پا می‌افتند و می‌گویند پیغمبر خواسته بگوید مردم علی را دوست داشته باشید، این بوده که خدا به پیامبر بفرماید اگر این را نگوئی، رسالت من را انجام ندادی؟! یا اینکه غدیر مسئله اطاعت خداست.
اطاعت رسول خدا اطاعت خداست، اطاعت امیرالمؤمنین اطاعت رسول و اطاعت خداست، یک جمله‌ای را از امام خمینی رضوان الله تعالی علیه عرض کنم خیلی جمله خوبی است این را ایشان از استادش مرحوم شاه‌آبادی نقل می‌کرد که فرمود شهادت به توحید، شهادت به رسالت و ولایت است، شهادت به رسالت، شهادت به توحید و ولایت است، و شهادت به ولایت شهادت به رسالت و توحید است، یعنی ما در اذان و اقامه این سه شهادتین را که می‌گوئیم هر کدام بدون دیگری معنا ندارد، چقدر اسرار و حقایق وجود دارد.
و اما قسمت دوم عرایضم راجع به امیرالمؤمنین (ع) است، اینها همین اواخر كتابی را منتشر كردند به اسم «بهترین انسان‌ها بعد از پیامبر خدا» بعد نوشته‌اند تمام اصحاب پیامبر بهترین انسان‌ها هستند، در حالی كه ما می‌گوئیم بهترین انسان‌ها اهل بیت هستند، بعد از رسول خدا انسانی به منزلت امیرالمؤمنین در نزد خدا نیست و نیامده، حتّی فاطمه زهرا سلام الله علیها! این اعتقاد ماست، می‌گوئیم در درجه بعد حضرت زهرا سلام‌الله علیهاست و بعد هم امام حسن (ع) و امام حسین (ع). اما آنها می‌گویند همه اصحاب و خلفای پیامبر، اولی و دومی و عثمان و معاویه و حتی یزید، مروان و تمام كسانی كه خلفای بنی امیه بودند، افراد فاسق و فاجر و جاهل و نادان را می‌گویند بهترین افراد در نزد خداوند هستند، آیا این مظلومیت امیرالمؤمنین نیست؟!
در كتاب‌های خودشان آمده است اول كسی كه در میان مردها اسلام آورد، امیرالمؤمنین بود، اول كسی كه پشت سر پیامبر نماز خواند و فرمود هفت سال پشت سر پیامبر نماز خواندم قبل از اینكه كس دیگری پشت سر پیامبر نماز بخواند، یعنی خدیجه بوده و امیرالمؤمنین و شخص دیگری نبوده! امیرالمؤمنین كه در آن لیلة‌المبیت، آن شبی كه مشركین تصمیم گرفتند پیامبر خدا را به قتل برسانند، جای پیامبر خوابید، و در حقّش آیه نازل شد، در روایات داریم كه خدای تبارك و تعالی به جبرئیل و میكائیل در آسمان‌ها فرمود، من بین شما عقد اخوّت برقرار می‌كنم و آیا حاضرید كه یكی از شما جای دیگری باشد تا عمر دیگری طولانی شود؟! جبرئیل نگاهی به میكائیل كرد و میكائیل نگاهی به جبرئیل! هیچ كدام حاضر نشدند! اما امیرالمؤمنین حاضر شد جای پیامبر بخوابد، این چه فداكاری بزرگ و چه افتخار بزرگی است؟ با وجود این همه ارزش‌ها الآن باید صدها، هزاران و میلیون‌ها كتاب چاپ شود و در ماهواره‌های فراوان دائماً فضائل امیرالمؤمنین و فضائل اهل بیت را مخدوش كنند و آن را به صورت وارونه در دنیا نشان دهند، این چه درد بزرگی است؟
فرض كنید یك فرد در یك شهری 50 سال زحمت بكشد، بیمارستان بسازد، مدرسه بسازد، به مردم خدمت كند، به همه رسیدگی كند، وقتی از دنیا برود، كتابی چاپ كنند و بگویند این آدم یك قدم خیر برای این شهر برنداشت! این چه ظلمی است؟ امیرالمؤمنین خودش شهید شد، همسرش شهید شد، برادرش شهید شد، اولادش شهید شد، آن وقت این را بیاورند در كنار معاویه قرار دهند! بیاورند كنار خلفای مروان و بنی‌امیه قرار دهند؟!
اساساً از دیدگاه شیعه، بدون واسطه قرار دادن این حضرات، توحید امكان ندارد، بدون «یا علی» گفتن نمی‌شود به توحید رسید، این اعتقاد ماست، شعار نیست! ریشه قرآنی دارد، ریشه در سنت پیامبر (ص) دارد، ریشه در روایات دارد. ما می‌خواهیم اینها را واسطه قرار بدهیم كه دین را درست بفهمیم و درست عمل كنیم، مبادا عمرمان بگذرد و از حقیقت دین در ما خبری نباشد.
والسلام علیكم و رحمة الله و بركاته.
سه‌شنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۱:۲۰
یادداشت اختصاصی ایبنا از آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی؛
اطاعت رسول خدا و اطاعت امیرالمؤمنین اطاعت خداست
آیتالله محمدجواد فاضل‌لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار، با شرکت در مراسم حج امسال و از مکه مکرمه، در یادداشتی که در اختیار ایبنا قرار داده است، از اهمیت ماجرای غدیر و ولایت امیرالمومنین (ع) گفته است.
نظر شما