خبرگزاري كتاب ايران _ به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، در اين نشست دكتر سعيد حبيبا رييس موسسه مطالعات تطبيقي دانشگاه تهران در سخناني با اشاره به چالش‌ها، منافع و مصالح ايران در الحاق به كنوانسيون برن، گفت: امروزه بحث تعاملات بين‌المللي يكي از سياست‌هاي تمام كشورها ست و ايران نيز با قدمت هفت هزار ساله خود به عنوان يكي از بزرگترين و با تمدن‌‌ترين كشورهاي جهان نمي‌تواند از اين تعاملات چشم‌پوشي كند.

وي ادامه داد: بحث الحاق به كنوانسيون برن به طور جدي با سياست‌هاي كلان كشور در ارتباط است و در اين حوزه بايد تعهدات خود را در حوزه‌هاي مختلف دنبال كنيم.

حبيبا با بيان اينكه ايران در صدد است به سازمات تجارت جهاني (WTO) بپيوندد، افزود:‌ پيش از اينكه به اين سازمان بپيونديم بايد در كنوانسيون‌هايي چون برن و رم عضويت داشته باشيم و با قبول تعهدات آنها، مسير را هموار سازيم.

وي تصريح كرد: برخي از كارشناسان بر اين تصورند كه پيوستن ايران به كنوانسيون برن براي صنعت نشر كشور ضرر دارد و موجب ورشكستگي فعالان اين حوزه مي‌شود در حالي كه با رعايت حداقل استانداردهاي اين قانون خلاقيت و نوآوري در آثار ادبي و هنري ايجاد مي‌شود.

حبيبا با اشاره به انتشار آثار يكي از تصويرگران ايراني توسط ناشري فنلاندي عنوان كرد: اين ناشر بدون در نظر گرفتن حق و حقوق تصويرگر ايراني و رعايت نكردن ضوابط مختلف نسبت به انجام اين كار اقدام كرده است، پيوستن به كنوانسيون برن علاوه بر اينكه به ترجمه كتاب‌هاي خارجي در ايران نظم مي‌دهد مانع از انجام چنين اقداماتي خواهد شد.

رييس موسسه مطالعات تطبيقي دانشگاه تهران، يادآور شد: علاوه بر اين، اعتبار بين‌المللي ايران نيز در جهان ارتقا پيدا مي‌كند، الان بسياري از كشورها تصور مي‌كنند ايران آثار نويسندگان و مترجمان خارجي را سرقت مي‌كند كه اين موضوع نمايه خوبي ندارد.

وي با بيان اينكه ايران از سال 1337 به كنوانسيون پاريس براي ثبت مالكيت صنعتي پيوسته است، عنوان كرد: اگر چه در اين سال‌ها در حوزه ادب و هنر بسيار فعال‌تر از بخش صنعت عمل كرده‌ايم اما متاسفانه الحاق به كنوانسيون برن هنوز هم در هاله‌اي از ابهام قرار دارد.

حبيبا در بخش ديگر سخنان خود به مطالعاتش درباره كشورهاي اسلامي اشاره كرد و گفت: به عنوان مثال كشور هندوستان از سال 1986 به كنوانسيون برن و از سال 2006 به كنوانسيون پاريس پيوسته و اين موضوع نشانگر اهميت ادب و هنر در اين كشور است.

وي خاطرنشان كرد: اين موضوع الگوي بسيار خوبي براي ايران است زيرا نشان مي‌دهد وقتي كشوري در بخشي ظرفيت دارد بايد آن قسمت را تقويت كند.

حبيبا درباره نگراني بخشي از ناشران در حوزه كتاب‌هاي علمي و دانشگاهي نيز توضيح داد: نبايد تصور كرد كه الحاق به كنوانسيون برن راه ورود علم و دانش را به روي محققان و پژوهشگران مي‌بندد، زيرا اينگونه نيست و در اين كنوانسيون استثنائاتي براي جلوگيري از اين موارد پيش‌بيني شده است.

وي با اشاره به برگزاري سميناري در سال 1383 در دانشگاه تهران، عنوان كرد: نماينده يكي از ناشران انگليسي در اين سمينار اعلام كرد كه در كنوانسيون برن ماده‌اي پيش‌بيني شده است كه بر اساس آن حق كپي‌رايت كتاب‌هاي داستاني 8 درصد و كتاب‌هاي دانشگاهي 2 درصد محاسبه مي‌شود.

رييس موسسه مطالعات تطبيقي دانشگاه تهران، تصريح كرد: بر اين اساس مبلغي كه به عنوان حق كپي‌رايت از ناشر دريافت مي‌شود نبايد به مصرف كننده يا مخاطب تحميل شود و ناشر بايد آن مبلغ را از هزينه سود خود بكاهد.

حبيبا تاكيد كرد: اكنون حق پخش بسياري از مسابقات فوتبال اروپايي و آسيايي، همچنين سريال‌هاي و فيلم‌هاي سينمايي جهان توسط ايران خريداري مي‌شود اما متاسفانه در حوزه آثار ادبي و هنري هيچ اقدام مثبت و ارزشمندي انجام نمي‌شود.

در ادامه اين نشست، دكتر غلامرضا رفيعي محقق و پژوهشگر با گلايه از برخي اظهارنظرهاي غيركارشناسانه درباره كنوانسيون برن، گفت: اگر چه تاكنون قضاوت‌هاي ناعادلانه و نادرستي به صورت جسته و گريخته بيان شده است اما متاسفانه هيچ سازمان يا نهادي تاكنون دلايل خود از مناسب نبودن كنوانيسيون برن اعلام نكرده است.

وي ادامه داد: متاسفانه افرادي كه در اين زمينه اظهارنظر كرده‌اند بدون مطالعه و آگاهي به قوانين و مواد كنوانسيون برن صحبت و ذهن جامعه را نسبت به اين موضوع مسموم مي‌كنند.

رفيعي با بيان اينكه متن كنوانسيون برن يكي از آسانترين قوانين جهان است، عنوان كرد: مطالعه اين قانون نه تنها ضرري ندارد بلكه مي‌تواند بسياري از ذهن‌ها و ديدگاه‌‌ها را نسبت به كنوانسيون برن آشنا كند.

وي تصريح كرد: متاسفانه هيچ يك از نهادها و تشكل‌هاي صنفي نيز در اين حوزه وارد نشده‌اند، كار علمي و پژوهشي مناسبي انجام نشده و فقط برخي صحبت‌هاي بي‌اساس بيان مي‌شوند.

رفيعي با بيان اينكه در اين كنوانسيون براي دانشگاهيان، كتابخانه‌هاي عمومي و ... راهكارهاي مناسبي انديشيده شده است، اظهار كرد: اكنون اغلب كشورهاي توسعه يافته، در حال توسعه و كمتر توسعه يافته عضو كنوانسيون برن اند و ضروري است كه ايران نيز در اين حوزه وارد شود.

وي با بيان اينكه اكنون 52 كشور اسلامي در اجلاس سران كشورهاي اسلامي عضوند، افزود: پيوستن به اين كنوانسيون از نظر مسايل ديني و فقهي، عقلايي و ... اشكالي ندارد زيرا بخش عمده اين كشورها نيز در برن عضوند.

به گفته رفيعي، حدود 170 كشور جهان در كنوانسيون برن عضوند كه اغلب اين كشورها در حال توسعه اند.

وي خاطرنشان كرد: البته در اين كنوانسيون بايد تمهيداتي انديشيده مي‌شد كه برخي از نگراني‌هاي كشورهاي ديگر براي الحاق به آن كمتر شود و كشورها با اقبال عمومي سراغ آن بروند.

نشست «ضرورت تطبيق قوانين ناظر بر چاپ و نشر كتاب با كنواسيون برن براي حمايت از آثار ادبي و هنري»، صبح امروز دوشنبه 19 ارديبهشت ماه در سراي اهل قلم بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد.

بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تا شنبه 24 ارديبهشت ماه در مصلاي امام خميني (ره) برپاست.