به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نشست «مردم‌نگاری انقلاب» که به همت پژوهشکده مردم‌شناسی در آمفی تئاتر پژوهشگاه برگزار شد، گفت: انقلاب همچون آیینه‌ای است که فرهنگ یک جامعه را به شکلی عمیق منعکس می‌کند پس باید محتوای گریز پای فرهنگ را در اتفاقاتی همچون انقلاب درک کرد و به شناخت آن پرداخت.
وی با اشاره به اینکه مردم‌نگاری با ثبت رفتارهای اجتماعی و فرهنگی مردم، امکان درک عمیقی از آنها را فراهم می‌کند، افزود: موضوع انقلاب بنا به مختصات و ابعادی که دارد فرصت مغتنمی را فراهم می‌سازد تا فرهنگ یک جامعه ظهور پیدا کند. برخی رخداد های اجتماعی همچون انقلاب فرصتی ارزشمند را برای درک چیستی و رفتار مردم یک جامعه به شکل عمیق فراهم می‌سازد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری عنوان کرد: فرهنگ موضوعی مجرد است و همواره در پرده پنهان بوده و تنها در مظاهرش آشکار می‌شود. در حیات هر جامعه‌ای موقعیتی وجود دارد که به عنوان بزنگاه، فرهنگ را با تمام ویژگی‌هایش هویدا و امکان مشاهده‌اش را فراهم می‌کند.
بهشتی با اشاره به حیات دراماتیک و غیر دراماتیک انسان‌ها گفت: در حیات غیر دراماتیک انسان‌ها همواره پرده‌ای غیر واقعی بر خود می‌کشند تا خودشان را مطابق با هنجارهای جامعه نشان دهند در صورتی که واقعیت پس پرده چیز دیگری است و شاید بعضی اوقات بهتر از آن چیزی باشد که به نمایش در آمده است.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری عنوان کرد: هر جامعه‌ای دچار حیات دراماتیک می‌شود و چهره‌ای از آن مشخص می‌شود که واقعی است و اگر بخواهیم جامعه‌ای را بشناسیم باید سراغ آن قسمت برویم.
غفلت از مسائل فرهنگی انقلاب و پرداختن به مسائل سیاسی
وی ادامه داد: رخدادهای دراماتیک مانند انقلاب هم از بزنگاه‌هایی فراگیر و مهم است که عمق فرهنگ را بیان می‌کند پس در بزنگاهی چون انقلاب است که عظمت یااوج یک فرهنگ پدیدار می‌شود. معمولا انقلاب از منظر سیاسی مورد بررسی قرار می‌گیرد، حقیقت این است که انقلاب باید از منظر فرهنگی نیز دیده شود.
وی افزود: در دفاع مقدس هم همین اتفاق افتاده و از بررسی فرهنگی آن غافل شده‌ایم در صورتی که جنگ هشت‌ساله ایران بعد از جنگ‌های نادر، اولین جنگی بود که در طول آن تمام مردم یکپارچه در آن حضور داشتند و این نشان‌دهنده فرهنگ مردم ایران است که باید بررسی شود زیرا مردم در این جنگ بر طبق سنت جنگیده‌اند.
بهشتی در پایان اضافه کرد: انقلاب به عنوان یک منبعی که به پرسش‌های زیادی پاسخ می‌دهد باید از نظر فرهنگی بررسی شود و در این میان مردم‌شناسی می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.
مردم ایران در انقلاب‌ها هیچ آسیبی به آثار فرهنگی و تاریخی نرساندند
سید احمد محیط‌طباطبایی، مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دیگر سخنران این نشست بود که با اشاره به ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران گفت: در تمامی انقلاب‌هایی که در سراسر جهان اتفاق افتاده امری مشترک بوده و آن این است که مردم به عنوان تشکیل دهنده یک جریان همه دارایی خود را اعم از مال و جان هزینه می‌کنند و هیچ دغدغه‌ای برای از دست دادن آن ندارند.
وی اظهار کرد: به مجموعه کاخ گلستان و گنجینه‌های موجود در آن که نماد حاکمیت سلسله قاجار بود در روند انقلاب مشروطه، در مبارزه مردم با استبداد صغیر و انقلاب اسلامی هیچ صدمه‌ای نرسید و این یک اتفاق نبود زیرا در زمان‌های دیگر نیز تکرار شد.
مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: اتفاقی که در طول روند شکل‌گیری انقلاب‌های ایران افتاد این بود که از سوی مردم هیچ آسیبی به آثار فرهنگی و تاریخی نرسید و تمامی اموال و آثار تاریخی دست نخورده بدون هیچ گزندی باقی ماندند.
طباطبایی با اشاره به غارت موزه عراق در طول جنگ این کشور اظهار کرد: در تمامی دنیا زمانی که انقلابی رخ می‌دهد تمامی آثار تاریخی و فرهنگی جامعه از سوی مردم به غارت می‌رود و چپاول می‌شود اما در ایران هیچ وقت این اتفاق نیفتاد.
مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: در تمامی تحولاتی که در تاریخ ایران اتفاق افتاد کاخ نیاوران وکاخ گلستان نمونه‌هایی بودند که هیچ صدمه‌ای ندیدند و این اتفاق فقط در ایران می‌افتد زیرا که ناشی از یک خصلت فرهنگی اجتماعی است که مختص ایرانیان است.
بررسی همه جانبه انقلاب از طریق مردم‌نگاری
علیرضا قبادی، مردم‌شناس و استاد دانشگاه نیز یکی از سخنرانان نشست بود که به ارائه راه و روش مردم‌نگاری انقلاب پرداخت و آن را یک روش فلسفی دانست و گفت: مردم‌نگاری انقلاب مطالعه‌ای است که انقلاب را به‌صورت همه جانبه می‌بیند زیرا که انقلاب یکی از عناصر مهم فرهنگی است که در یک جامعه اتفاق می‌افتد.
وی با بیان اینکه انقلاب در تاریخ فرهنگ ایران ماندگار است، افزود: مردم‌نگاری انقلاب پدیده‌ای عمیق است زیرا که انقلاب توانایی آن را دارد که روی زندگی مردم تأثیر گذارد.
این مردم‌شناس ادامه داد: مردم‌نگاری پدیده انقلاب را در طول زمان می‌بیند و ساختاری کارکردی برای آن لحاظ می‌کند و مردم‌نگاری انقلاب به دنبال مطالعه تفهیمی و تفسیری جامعه است.
سرودهای انقلابی وحدت را بین انقلابیون افزایش می‌داد
بهروز وجدانی، پژوهشگر و مولف موسیقی نیز در این نشست انقلاب را یک پدیده فرهنگی دانست که یکی از ابعاد آن موسیقی است. موسیقی با تمامی فعالیت‌های فرهنگی ارتباط دارد و تمام اقوام از زمانی که خود را شناخته‌اند به گونه‌ای با موسیقی ارتباط داشته‌اند.
وجدانی انواع موسیقی را شامل سنتی، محلی و پاپ عنوان کرد که موسیقی انقلاب در هر یک از آنها می‌تواند ظهور کند. گروه‌های موسیقی شیدا، عارف، چاوش و کامکاران در زمان اوج‌گیری انقلاب فعالیت داشتند و سرودهایی همچون ای ایران، ای برادر، ژاله خون شد، شهید، کجایید ای شهیدان خدایی و... از ساخته‌هایی بودن که حس وحدت را در مردم بیشتر کردند.
انقلاب دستمایه پژوهشگران پژوهشکده مردم‌شناسی
حمیدرضا دالوند، نویسنده و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی نیز در این نشست با اشاره به تاریخ شفاهی و انقلاب اسلامی با تأکید بر رخدادهای انقلاب اسلامی در استان لرستان گفت: در پژوهشی که در این زمینه انجام شد در جامعه لرستان با یک جامعه عشایری و قبیله‌ای مواجه بودیم که در ادوار مختلف واکنش های متفاوتی نسبت به انقلاب داشتند.
وی افزود: یکی از مأموریت‌های پژوهشکده مردم‌شناسی ثبت وقایعی است که در جریان انقلاب در شهرهای کوچک و بزرگ ایران اتفاق افتاده است و مردم در آن نقش داشته‌اند.
دالوند تاکید کرد: تحولات انقلاب می‌تواند دستمایه خوبی برای مردم‌شناسان باشد تا در این عرصه به تحقیق و پژوهش بپردازند.
معرفی پژوهش‌های پژوهشکده مردم‌شناسی
هما حاج علیمحمدی نیز در ادامه این نشست با ارائه گزارش از پژوهش‌های انجام شده توسط پژوهشکده مردم‌شناسی در رابطه با انقلاب گفت: بسیار ی از مطالب آرشیو پژوهشکده در جابه‌جایی پژوهشگاه در سال‌های آخر از بین رفته است.
وی از پژوهش‌های مردم شناسی عشایرسیستان و بلوچستان و انقلاب اسلامی و بررسی سنگ نوشته سنگ مزار شهدا به عنوان پژوهش‌های شاخص این پژوهشکده در رابطه با انقلاب اسلامی یاد کرد.
در ادامه نشست گلفام شریفی، عضو هیأت علمی پژوهشکده مردم شناسی به بیان گوشه‌ای از خاطرات خود از سفر به روستای نوفل لوشاتو پرداخت.
در بخش جانبی نشست مردم‌نگاری انقلاب نمایشگاه عکس از گلفام شریفی تحت عنوان گزارش تصویری نوفل لوشاتو، محل تبعید امام خمینی (ره) تشکیل شد.
دوشنبه ۲۰ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۳:۴۴
نظر شما