به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) حسین ممتحنی متخلص به حمید سبزواری، شاعر پیشکسوت حوزه انقلاب اسلامی، بامداد امروز شنبه 22 خرداد 1395 در سن 91 سالگی درگذشت.
 
وی متولد 1304 در سبزوار است. پدرش، «عبدالوهاب»، پیشه‌ور ساده‌ای بود که قریحه شعری داشت. جدش، ملا محمدصادق ممتحنی، شاعری مردمی بود که «مجرم» تخلص می‌کرد. پدر و مادر حمید، شاید اولین استادان وی بودند. او جامع المقدمات را نزد میرزا حبیب جوینی خوانده‌بود. حاج آقا محمدعلی محمدی نیز از دیگر استادان وی بود.

سبزواری در نوجوانی شاهد فرهنگ‌ستیزی، خشونت و سرکوب احساسات مذهبی مردم توسط رضا شاه پهلوی بود. چهارده‌ساله بود که سرودن شعر را آغاز کرد. حمید جوان در آن سال‌ها به هر حزب و گروهی که فکر می‌کرد حامل حقیقت یا حامی محرومانند سری می‌زد اما به‌ سرعت درمی‌یافت که آن سراب‌ها هیچ‌گاه نمی‌توانند عطش عدالت‌خواهی و شوق استقلال‌جویی او را سیراب کنند و سرخورده کنار می‌کشید.

وی پس از کودتای 28 مرداد 1332 متواری و مخفی شد اما بعداً خود را به شهربانی سبزوار معرفی کرد و چهار سال در وضعیت بلاتکلیفی و تعلیق گذراند تا سرانجام تبرئه شد. از وی به عنوان شناسنامه زمانمند انقلاب یاد می‌شود زیرا کمتر حادثه یا رویداد منجر به انقلاب اسلامی است که انعکاس آن در شعر او نباشد.

زنده‌یاد سبزواری که در ابتدا به شغل معلمی مشغول بود، بعد از حوادث مرداد 1332 از آموزش و پرورش اخراج و سپس کارمند بانک بازرگانی (بانک تجارت پس از انقلاب) در تهران شد و سپس به شاعری روی آورد. وی صاحب مدال درجه یک هنر در رشته ادبیات است و نخستین شاعری است که کتاب شعرش با عنوان «سرود سپیده» در سال 1369 کتاب سال شناخته شد.

سبزواری سراینده بسیاری ار شعر‌های انقلابی چون «خمینی ای امام»، «بانگ خاوران»، «خجسته باد پیروزی» و سروده «همپای جلودار» وی با صدای استاد حسام‌الدین سراج و دکلمه مرحوم فرج‌الله سلحشور اجرا شد.

در ادامه آثار منتشر شده به نام زنده‌یاد سبزواری به ترتیب سال انتشار آن‌‌ها آمده است. همچنین آثاری که در شرح سروده‌ها، شیوه شاعری و زندگی‌نامه این شاعر عرصه انقلاب اسلامی منتشر شده‌اند با میان تیتر قرمز مشخص شده‌اند.

این گزارش کتابشناسی بر مبنای اطلاعات مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران تهیه شده است.
‏
ظهر جنون‏‫‏/ گردآورندگان مصطفی عابدی(غروب)٬ حسین سبزواری٬ علی عظیم‌پور٬ حمید زنجانی/ ۵۲ صفحه/ قم: فرهنگ اهل‌ بیت (ع)، ‏‫۱۳۸۹.

سرود درد‏‫/ دیوان اشعار حمید سبزواری/ ‏‫۴۰۸ صفحه/ با حمایت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/ ‏‏‫موسسه انجمن قلم ایران/ ‏‏‫۱۳۸۸.‏

‏سرود سپیده/ سروده حمید سبزواری؛ ۲۸۰صفحه/ با حمایت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی/انجمن قلم ایران، ۱۳۸۸.

س‍رودی‌ دی‍گ‍ر/ ح‍م‍ی‍د س‍ب‍زواری‌/ ۳۶۱ صفحه/‌ س‍روش‌ (ان‍ت‍ش‍ارات‌ ص‍دا و س‍ی‍م‍ا)، ۱۳۸۱.

ج‍ل‍وه‌ دو آف‍ت‍اب‌ در ش‍ع‍ر ح‍م‍ی‍د/ ح‍م‍ی‍د س‍ب‍زواری/ ت‍ه‍ران‌: ش‍رک‍ت‌ ت‍ع‍اون‍ی‌ ع‍م‍ران‌ س‍ت‍اون‍د ی‍زد/ ۱۳۸۰.

‏گ‍زی‍ده‌ ادب‍ی‍ات‌ م‍ع‍اصر؛ م‍ج‍م‍وع‍ه‌ ش‍ع‍ر/ ح‍م‍ی‍د س‍ب‍زواری‌/ ‌۹۹ صفحه / ک‍ت‍اب‌ ن‍ی‍س‍ت‍ان‌، ۱۳۷۹.‏

ی‍اد ی‍اران‌؛ م‍ن‍ظوم‍ه‌ای‌ در رث‍ای‌ س‍ردار ج‍ه‍ادگ‍ر ش‍ه‍ی‍د م‍ه‍ن‍دس‌ س‍ی‍د م‍ح‍م‍دت‍ق‍ی‌ رض‍وی‌/ ح‍م‍ی‍د س‍ب‍زواری‌/ ک‍ن‍گ‍ره‌ ب‍زرگ‍داش‍ت‌ س‍رداران‌ ش‍ه‍ی‍د س‍پ‍اه‌ و س‍ی‌ و ش‍ش‌ ه‍زار ش‍ه‍ی‍د اس‍ت‍ان‌ ت‍ه‍ران‌، ک‍م‍ی‍ت‍ه‌ ان‍ت‍ش‍ارات‌/ ۱۳۷۶.

ک‍اروان‌ س‍پ‍ی‍ده‌/ ح‍م‍ی‍د س‍ب‍زواری‌/ ‏‫۸۷ صفحه ‌/ س‍ازم‍ان‌ ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات‌ اس‍لام‍ی‌، ح‍وزه‌ ه‍ن‍ری‌‏‫، ۱۳۷۳.

به رنگ آمده دشمن اگر به جنگ نبرد/ مولف حمید سبزواری/ سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز چاپ و نشر‏/ ۱۳۷۲.

دی‍وان‌ اش‍ع‍ار ح‍م‍ی‍د س‍ب‍زواری‌/ ک‍ی‍ه‍ان‌/۱۳۶۷

شیوه شاعری و زندگی‌نامه سبزواری به قلم دیگران

تجلی صور خیال در اشعار حمید سبزواری/ زهرا سلیمانی/‏‫۷۱ صفحه/ تیرگان‏‫/ ۱۳۹۴.

هنگامه تغزل/ معرفی و گزيده شعر ولايی حميد سبزواری- نصرالله مردانی- احد ده‌بزرگی‏‫/ به کوشش جواد محمدزمانی، سيدحميدرضا برقعی/ امیر کبیر، کتابهای جیبی‏‫، ۱۳۹۳.

بازتاب حماسه کربلا در اشعار (نصرالله مردانی، حمید سبزواری، قیصر امین‌پور و مهرداد اوستا)/ حسین رضاتبار‌سرخی/ انتشارات علمی یسنا‏‫، ۱۳۹۱.

از سبزوار تا سرزمین رویا؛ در شرح زندگی و آثار حمید سبزواری/ فاطمه ابراهیمی٬ فریبا فرشادمهر/ ۲۰۰ صفحه/ شرکت انتشارات سوره مهر/ ۱۳۸۸.

حال اهل درد: (مروری بر خاطرات و اشعار حمید سبزواری)/ تدوین مصطفی فیض/ ‏‫۲۸۷ صفحه/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی‏‫، ۱۳۸۶.

چ‍ه‍ره‌ه‍ای‌ م‍ان‍دگ‍ار: اس‍ت‍اد ح‍م‍ی‍د س‍ب‍زواری‌/ ب‍ه‌ اه‍ت‍م‍ام‌ م‍ح‍م‍ود اس‍ع‍دی‌/ ‏‫‏۸۸ صفحه/ روزگ‍ار: ج‍ه‍ان‌ ف‍ره‍ن‍گ‌، ۱۳۸۵.