به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)،‌میزگرد بررسی دستاورد‌های حضور ایران در شصت‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت بعدازظهر دیروز سه‌شنبه(2 آبان‌ماه) با حضور امیر‌مسعود شهرام‌نیا؛ مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی،‌ مجید‌ غلامی‌جلیسه؛ مدیرعامل موسسه خانه کتاب، افشین شحنه‌تبار؛ مدیر انتشارات «شمع و مه»، الهام فلاح؛ برنده جایزه ادبی پروین اعتصامی و شیوا مقانلو؛ نویسنده، بابک بوبان؛ مترجم و سید‌محمد طباطبائی؛ مدیر ارتباط با رسانه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، افشین داورپناه؛ معاون پژوهشی خانه کتاب و حسن محمودی؛ نویسنده در اتاق گفت‌و‌‌گوی خبرگزاری کتاب ایران برگزار شد.
 
در این میزگرد مدیرعامل موسسه نمایشگاه های فرهنگی ایران ضمن شرح جزئیات حضور ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت به برخی اخبار رسانه‌‌ای درباره این حضور واکنش نشان داد و در ادامه به ارائه گزارشی از ابعاد مختلف این حضور پرداخت.
 
حضور اهالی نشر در دو غرفه کودک و بزرگسال

مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی با تاکید بر حضور ایران در قالب یک غرفه با عنوان غرفه ملی و توصیف نقش موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی به‌عنوان عامل هدایت‌کننده تشکل‌های نشر گفت: مطابق با تحولاتی که در سال‌های اخیر محقق شده، شکل حضور جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه فرانکفورت به‌صورت غرفه ملی است؛ به‌عبارت دیگر موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران به‌عنوان نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقشی در محتوا و برنامه‌های مختلف ندارد و برای تشکل‌های نشر و ناشران نقش حمایت‌کننده ایفا می‌کند و این رویکرد سال‌به‌سال تقویت شده است.
 
وی افزود: امسال نیز جمهوری اسلامی ایران با دو غرفه کودک و نوجوان در متراژ 40 و غرفه بزرگسال در متراژ 210 متر در دوره شصت‌و‌نهم نمایشگاه حاضر شد و در این بخش 18 ناشر غالبا خصوصی شرکت کردند.
 
شهرام‌‌نیا در ادامه با اشاره به فرآیند انتخاب ناشران متقاضی شرکت در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت گفت: ثبت‌نام ناشران متقاضی شرکت در این رویداد فرهنگی از طریق فراخوان موسسه نمایشگاه‌‌های فرهنگی انجام شد؛ البته با برخی از ناشران مطرح کشور نیز برای شرکت در این نمایشگاه تماس گرفتیم و آن‌ها را به حضور در این رویداد ترغیب کردیم.

وی افزود: نشر ققنوس، نگاه، هرمس،‌ مروارید،‌ ثالث، پیدایش، ایران‌شناسی،  شمع‌ومه، عصر رویش‌، کتاب الکترونیک ایران، خانه هنرمندان،‌ خانه فرهنگ و هنر گویا، پژوهشکده مطالعات فرهنگی وزارت علوم،‌ نحل،  نشر کامل،‌ انتشارات جمال، امیر‌کبیر، براق و سه آژانس ادبی تماس، پل و کیا در این دوره از نمایشگاه حاضر بودند. همچنین اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی، انجمن زنان ناشر به نمایندگی از زنان ناشر، مجمع ناشران انقلاب اسلامی و مجمع ناشران دفاع‌مقدس نیز به عنوان تشکل‌های نشر در غرفه ایران حضور داشتند.

 این مقام مسئول ادامه داد: در بخش کودک و نوجوان نیز با انصراف انجمن ناشران کودک و نوجوان که سال گذشته اتفاق افتاد، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان غرفه این بخش را اداره کرد؛ بنابراین برای تشکل‌ها و ناشرانی که علاقه‌مند دریافت استند به‌صورت مستقیم بودند، امکاناتی مانند فضای برگزاری نشست‌ها و غرفه در اختیار آن‌ها قرار گرفت. 
  
هزینه ساخت غرفه ایران در مقایسه با گذشته

شهرام‌نیا در تشریح هزینه‌های ساخت غرفه جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه فرانکفورت اظهار داشت: غرفه جمهوری اسلامی ایران جزو ارزان‌ترین غرفه‌های این دوره بود و با همکاری شرکتی از شرق اروپا طراحی شد. هزینه ساخت این غرفه براساس اسناد موجود در موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی، کمتر از هزینه ساخت غرفه سال 91 و به‌طور تقریبی برابر با نصف هزینه غرفه پنج سال پیش بود.
  
شهرام‌نیا با رد تصور برخی مبنی بر حمایت مالی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی از ناشران برای حضور در نمایشگاه فرانکفورت درباره مهمانان این دوره گفت: همه ناشران با هزینه شخصی در نمایشگاه حاضر شدند و مهیا کردن فضای حضور در غرفه، تنها حمایت موسسه از آن‌ها به حساب می‌آید که آن‌هم در ازای دریافت مبلغ اندکی از هزینه غرفه در اختیار آن‌ها قرار گرفت.
 
به گفته او ناشران خصوصی سه و ناشران دولتی پنج میلیون تومان برای حضور در فضای استند پرداخت ‌کردند. همچنین ناشران کودک‌ونوجوان نیز ملزم به پرداخت دومیلیون تومان برای حضور در غرفه بخش کودک بودند. آژانس‌های ادبی و تشکل‌ها، پولی پرداخت نکردند و بعضا حمایت هم شدند؛ به‌عنوان مثال هزینه‌هایی در حد هزینه خرید یک یا دو بلیط براساس نظر هیات مدیره موسسه پرداخت شد.
 
شهرام‌نیا با اشاره به حمایت موسسه از دو نویسنده برنده جوایز ادبی ادامه داد: موسسه همچنین از دو نویسنده برنده جایزه ادبی حمایت کرد به این ترتیب در حوزه بزرگسال از الهام فلاح، برنده جایزه پروین و‌ محمد‌رضا شمس برنده کتاب سال با پیشنهاد انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در نمایشگاه حاضر شدند. برخی نویسندگان نیز با حمایت ناشران یا تشکل‌های نشر در نمایشگاه حاضر بودند و پشتیبانی موسسه از برخی نویسندگان در حد تهیه بلیط ورودی بود.

مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ادامه داد: انتخاب خبرنگاران نیز از چهار سال پیش با غرفه‌کشی انجام می‌شود و دو نفر به‌صورت نیم‌بها و یک نفر به صورت تمام بها به این دوره از نمایشگاه اعزام شد.

هزینه‌ حضور ایران در نمایشگاه شصت‌ونهم

شهرام‌نیا در ادامه به جزئیات حضور تیم اجرائی اشاره کرد و گفت: از سوی  موسسه نمایشگاه‌ها سه نفر به‌عنوان مسئول اجرایی غرفه و با احتساب من، چهار نفر حضور داشتند و علاوه براین یک نفر نیز از سوی هیات مدیره حضور پیدا کرد. بنابراین یک گروه پنج نفری مسئولیت غرفه جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشتند. از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مجوز وزیر محترم نیز سیدمحمد طباطبایی معرفی شد. یک نفر هم در حوزه  طرح گرنت در نمایشگاه حضور پیدا کرد. سایر افرادی که در غرفه ایران حضور داشتند با هزینه شخصی یا از سوی دستگاه  دیگری اعزام شدند، بنابراین تیم اعزامی معاونت فرهنگی و در واقع تیم دولت 6 نفره بود.

مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در تشریح هزینه‌‌کرد حضور جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت گفت: هزینه ساخت دکور 40هزار یورو، اجاره غرفه 75هزار یورو و هزینه داخلی نمایشگاه نیز10 تا 15هزار یورو تمام شد؛ بنابراین در مجموع بین 120 تا 130هزار یورو بودجه برای این حضور هزینه شده که البته عده‌ای معتقدند این هزینه اسراف است.

نشست‌های داخل غرفه و حاشیه‌ها

مدیر غرفه جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه کتاب فرنکفورت درباره برگزاری نشست‌های غرفه ایران نیز توضیح داد: نشست‌‌ها در این دوره از سوی تشکل‌ها یا ناشران اداره شد؛ به‌عبارت دیگر موسسه نشستی برگزار نکرد و فقط زمان‌بندی آن‌ها را بر عهده داشت؛ بنابراین با مکاتبه با ناشران نشست‌‌های پیشنهادی را دریافت کردیم و حتی برنامه‌ریزی برای حضور مخاطبان نیز از سوی ناشران انجام شد.
 
به گفته شهرام‌نیا،‌موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی تنها متولی برگزاری برنامه «روز ایران» بود. رایزنی جمهوری اسلامی در آلمان نیز چند برنامه را پیش‌‌بینی کرده بود و چند برنامه نیز به برنامه‌های موسسه اضافه کرد؛ به‌عنوان مثال تغزیه که چند بار تکرار شد از سوی رایزنی پیشنهاد شده بود و البته از ابتدا قرار بر اجرای این برنامه نبود.

مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌‌های فرهنگی ایران در واکنش به برخی اظهار نظر‌های غیرمنصفانه رسانه‌ای درباره حضور ایران در این دوره از نمایشگاه گفت: واقعیت این است که رئیس نمایشگاه بلونیا، رئیس اتحادیه ناشران ایتالیا، رئیس نمایشگاه کتاب پاریس، بوداپست فرانکفورت،‌‌ رئیس و بعضی اعضای انجمن نویسندگان ایتالیا، رئیس اتحادیه جهانی ناشران، معاون وزیر فرهنگ ترکیه و بلژیک، مدیر انتشارات اتاوای کانادا، مجری طرح گرنت ترکیه و آلمان، پرفسور کنعانی، ایرانی مقیم آلمان، سرویراستار انتشارات آمازون، معاون وزیر فرهنگ ارمنستان،‌ رئیس بنیاد کتاب فرانسه ازجمله شخصیت‌های مطرح بین‌المللی بودند در قالب نشست‌ها و برنامه‌های مختلف، در غرفه جمهوری اسلامی ایران حاضر شدند.

طرح گرنت و آمار قراردادها

شهرام‌نیا در بخش دیگری از سخنان خود به مثبت بودن عملکرد طرح گرنت در نمایشگاه فرانکفورت شاره کرد و افزود: تصویب طرح گرنت از اقدامات ارزشمند معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره جدید است و به نظر می‌رسد این طرح نوپا حضور موفقی را در نمایشگاه فرانکفورت تجربه کرده باشد.

مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در تشریح دستاورد‌های اقدامات معاونت فرهنگی در معرفی طرح گرنت اظهار داشت: مطابق با اطلاعات موجود، در این دوره از نمایشگاه فرانکفورت 10 مورد از توافقات فروش رایت به قرارداد قطعی رسید و پیش‌نویس 50 مورد دیگر امضا شد. این در شرایطی است که ایران هنوز به کنوانسیون جهانی برن نپیوسته و با این وجود این حجم قرارداد، دستاورد خوبی به حساب می‌آید.

ادامه گزارش این میزگرد، متعاقبا منتشر می‌شود.