در روزگاری که چراغ برخی از کتابفروشی‌ها به دلایل مختلف اقتصادی در حال خاموشی است، کتابفروشی عمارت روشنان در ساختمانی ۱۰۰ ساله فعالیت خود را آغاز کرده و به‌دنبال دمیدن روحی تازه در حوزه مطالعه و کتابخوانی است. عمارت روشنان در میان ساختمان‌هایی با سنگ‌نماهای مرمرین،گرانیت و تراورتن، بنایی با آجرهای قرمزرنگ است که به‌تازگی توانسته پناهگاه خوبی برای اهالی فرهنگی محله باشد.
این کتابفروشی از ۱۹ دی ماه توسط نشر به‌نگار بازگشایی شد اما دهم اسفند ماه به صورت رسمی مراسم افتتاحیه آن برگزار شد. عمارت روشنان فضایی به وسعت یک هزار و ۳۰۰ مترمربع دارد و شامل دو عمارت مجزاست؛ بخش نخست عمارت به انتشارات به‌نگار و بخش دوم در حدود ۱۶۰ مترمربع به کتابفروشی اختصاص دارد.
۹ ماه دنبال ساختمان کتابفروشی بودیم
می‌توان ردپای سلیقه زنانه را فضای جذاب و دوست‌داشتنی کتابفروشی عمارت روشنان و محیط آنجا به خوبی دنبال کرد. به همین بهانه سراغ پریا آقایی می‌رویم؛ مدیر نشر به‌نگار که این کتابفروشی را راه‌اندازی کرده است. او درباره انتخاب این مکان برای تاسیس کتابفروشی می‌گوید: «از سال ۱۳۹۰ به دنبال راه‌اندازی یک کتابفروشی بودم اما موقعیتش پیش نیامد، تا اینکه به صورت جدی از اردیبهشت ماه امسال که تصمیمم جدی شد. به همین دلیل به محله‌های مختلف رفتیم؛ از ولنجک و شهرک غرب تا گاندی و تجریش اما هیچ ساختمانی دلخواه ما نبود و شاید جالب باشد بدانید این محله اصلا مدنظر ما نبود ولی زمانی که ملک را دیدیم نظرمان کلا عوض شد و اینجا را انتخاب کردیم.»
حدود ۱۰ هزار عنوان کتاب در موضوعات مختلف عمومی، کودک و نوجوان و خارجی در این کتابفروشی قرار دارد که هر یک از آن‌ها در بخش‌بندی جداگانه برای مخاطبان آماده‌سازی شده است، بخشی از کتابخانه نیز به بخش لوازم‌التحریر و هدایا اختصاص دارد. بخش کودک این کتابخانه با دکوراسیون و طراحی کودکانه همچنین انواع بازی‌های فکری و جذاب و صندلی‌های متناسب با این گروه سنی چیدمان شده که اغلب محل برگزاری کلاس‌هایی مثل فلسفه کودکان، نقالی یا داستان‌گویی است.
زمانی که کتابفروشی از اواخر دی ماه فعالیت خود را آغاز کرد، بخش عمده مشتریان از اهالی محل بودند، همسایه‌های خیابان اولین کسانی بودند که به عمارت روشنان آمدند. این ساختمان به دلیل اینکه یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های محله به شمار می‌آید که هنوز تخریب نشده و سرپا است، ملک معروف و شناخته شده‌ای است. آقایی درباره بازخورد هم‌محلی‌ها می‌گوید: «با توجه به اینکه اینجا بافت مسکونی دارد،از اینکه اینجا کتابفروشی شده و رستوران نشده است خیلی خوشحال بودند و از این موضوع استقبال کردند. هرچند در نگاه برخی کنجکاوی یا نوعی بدبینی را می‌دیدیم اما زمانی که محیط کتابفروشی را می‌دیدند نظر و نگاهشان تغییر می‌کرد.»
یک پاتوق فرهنگی
یکی از ویژگی‌های کتابفروشی عمارت روشنان، فضای بکر و حس خانگی بودن این مکان است. معماری سنتی و رنگ‌های گرم به کار رفته در فضای کتابفروشی و محیط پیرامون آن با میز و صندلی‌های چوبی، حس راحتی و آرامش به مخاطب القا می‌کند. در بخشی از کتابفروشی، قفسه کتاب‌هایی قرار دارد که مخصوص مطالعه در فضای کافه یا کتابفروشی است و مخاطبان می‌توانند کتاب‌هایی که در این بخش وجود دارد بردارند و در هر فضایی از کتابخانه مطالعه کنند.
آقایی درباره این موضوع می‌گوید: «یکی از ویژگی‌هایی که در ابتدا تلاش کردیم آن را در محیط کتابفروشی داشته باشیم این بود که حس فروشگاهی بودن به آن ندهیم و فضا به‌گونه‌ای باشد که مخاطب در آن حس راحتی خانه را داشته باشد، در این زمینه فضا را اینگونه طراحی کردیم و خوشبختانه بازخوردهایی که از مشتریان داشتیم نیز مثبت بود.»
علاوه بر آن تلاش شده است که این موضوع در طراحی دکوراسیون، چیدمان وسایل و برخورد پرسنل نیز این موضوع دیده شود. در این میان برگزاری برنامه‌ها و رویدادهای مختلف فرهنگی و هنری نیز از جمله اقداماتی است که عمارت روشنان در برنامه‌‌های خود دارد و در این زمینه برگزاری نشست‌های رونمایی از کتاب‌های جدید برخی از این فعالیت‌ها است.
مدیر نشر به‌نگار با بیان اینکه عمارت روشنان را با عشق و امید راه‌اندازی کرده‌ایم، ادامه می‌دهد: «هدف نهایی ما این است که عمارت روشنایی به یک پاتوق فرهنگی برای مردم این محله و سایر محله‌ها تبدیل شود. امیدی که در ابتدای کار در دل ما روشن شد هنوز هم وجود دارد و امیدواریم همه چیز همان‌طوری پیش برود که ما پیش‌بینی کرده‌ایم تا این عمارت محلی برای افراد فرهنگی باشد.»
کتابفروشی محلی با مختصاتی جدید
این‌روزها عمارت روشنان روزانه بین ۵۰ تا ۱۰۰ نفر بازدیدکننده و مشتری دارد و به گفته مدیر این مجموعه هر روز بر تعداد مخاطبان آن افزوده می‌شود. آقایی درباره اهمیت کتابخانه محلی و تغییر رویکرد فعالیت آن‌ها می‌گوید: «در گذشته کتابفروشی‌هایی در هر محله وجود داشت که متراژ کوچکی داشت و بچه‌ها یا خانواد‌ه‌ها می‌توانستند فقط کتاب مورد نظر خود را به آن سفارش داده و خریداری کند این کتابفروشی‌ها نقش به‌سزایی در ترویج فرهنگ مطالعه داشتند اما فکر می‌کنم اکنون با توسعه فناوری‌های نوین و نیاز مردم این کتابفروشی‌ها کارکرد سابق را ندارند.»
او در این زمینه توضیح می‌دهد: «این کتابفروشی‌های محلی اکنون باید جای خود را به کتابفروشی‌های بزرگ‌تر بدهند، زیرا در کتابفروشی‌های قدیمی فرصتی برای تورق و مطالعه کتاب نیست اما کتابفروشی‌های مدرن و جدید امروز به دنبال توسعه کسب و کار فضای بهتر و مناسب‌تری را در اختیار مردم قرار می‌دهند.»
آقایی با تاکید بر اینکه کتابفروشی‌های محلی در ابعاد و فضای کوچک پاسخگوی نیاز مردم امروز نیست، ادامه می‌دهد: «اکنون دیگر فضاهای کوچک برای مردم کاربرد ندارد و ما نمونه این موضوع را در کتابفروشی‌های منطقه ۶ شاهد هستیم که حجم زیادی از کتابفروشی قرار دارد و اشباع شده است زیرا امکان عرضه کتاب در شکل و شمایل جدید در این کتابفروشی‌ها وجود ندارد.»
او با بیان اینکه مردم به کتابفروشی‌های محلی با فضاهای بزرگ‌تر و با روش‌های جدید نیاز دارند، می‌گوید: «هدف ما از راه‌اندازی و تاسیس کتابفروشی در این مکان و با این مختصات این بود که نیاز افراد در بخش‌های مختلف را در نظر بگیریم و بر اساس آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم و امیدواریم که بتوانیم در رسیدن به این مسیر موفق شویم.»
عمارت روشنان با فضای دلباز و تاریخی خود گویی داستان‌های قدیمی و شنیدنی مادربزرگ‌ها را به زبان دیگر روایت می‌کند؛ پنجره‌های سبز رنگ، حوض آبی رنگ، پیچک‌های سبز در هم تنیده، تصویر گل‌مرغی‌های روی دیوار و کتاب‌هایی که کنار هم چیده شد‌ه‌اند تا یادآور همه خاطرات کهن و قدیمی روزگاری باشد که این‌روزها تصویر آن در قاب چشم‌هایمان کمرنگ شده است.
نظر شما