در ماههای اخیر، چند کتابفروشی بزرگ اصفهان مانند پایتخت، بخشی را با نام «بازی» یا «کافه بازی» به قفسههای فروش خود اضافه کردهاند که در کنار خرید کتاب، میتوان با استفاده از آنها آموزش دید، بازی کرد و بازی را خرید.
در واقع این کتابفروشیها در کنار کار اصلیشان یعنی فروش کتاب، کارکردهای دیگری نیز دارند. بخش زیادی از فضای کتابفروشیها یا حداقل گوشهای از این فضاها به لوازمالتحریر و بخشی نیز به صنایع دستی و وسایل تزئینی و ظروف و کاسههای سرامیکی، گردنبند و گوشواره، کارِدست یا پارچههای مخصوص کادو اختصاص دارد.
البته هنور هم هستند کتابفروشیهایی که روی فروش کتاب متعصباند؛ از این جمله، کتابفروشی «کمند» است که فروشنده آن معتقد است «کتابفروش است نه قهوه فروش و به هیچ روی در کنار فروش کتاب، کار دیگری نمیکند».
بعد از باب شدن کافه کتابها، چند ماهی است که شاهد راهاندازی بخش بازی در کنار قفسههای کتابفروشی در شهرکتابها و حتی بوک لندها هستیم؛ پدیدهای جدید که از شهر کتابهای تهران آغاز شد. این پدیده بهویژه با آغاز به کار کتابفروشیهایی که آنها را در قالب کتابفروشیهای مدرن میشناسیم، به مرور در حال گسترش است و به اصفهان هم رسیده است.
شهرکتاب و پردیس کتاب، دو کتابفروشی در اصفهان هستند که بخش «کافه بازی» هم در فروشگاههایشان تعریف شده است.
شهرکتاب اردیبهشت در طبقه بالا، تراس خود را به کافه بازی اختصاص داده که در کنار بخش کتابهای کودک این فروشگاه است. در این قسمت مخاطب میتواند بازی مورد علاقه خود را انتخاب و از نوشیدنیهای کافه استفاده و در کنار آن بازیهای گروهی را نیز تجربه کند.
پردیس کتاب سیتیسنتر اصفهان نیز برنامههای کافه بازی را به صورت دورهای در این کتابفروشی برگزار میکند.
«کافه بازی» مفهوم جدیدی است که در سالهای اخیر رشد آن سرعت گرفته و میتوان آن را محل تلاقی و برخورد دو مفهوم «کافه» و «بازی رومیزی» دانست. فضایی را تصور کنید که در کنار عطر قهوه، بوی مقوا و کارت بیاید و آوای ریختهشدن تاس روی میز به گوش برسد.
در اغلب این کافهها قفسهای، کُنجی، میزی، چیزی را به بُردگیم اختصاص دادهاند و هر کدام به فراخور توان خود تعدادی بازی را به مراجعان یاد میدهند. مشتریان در این بخش علاوهبر اینکه امکان بازی کردن را دارند، میتوانند وسایل بازیهای مختلف را نیز خریداری کنند؛ از «شب مافیا» گرفته تا «روپولی» و بازیهای دیگر.
بهنظر میرسد کافه بازیها، روش جدیدی برای جذب مخاطبان به کتابفروشیها باشند؛ آن هم در بازاری که افزایش دو برابری (و بلکه بیشتر) قیمت کتاب را در چندماه اخیر تجربه کرده است.
به بهانه این گزارش، مهمان برنامه «شب مافیا» در یکی از شبهای ماه رمضان در شهرکتاب اصفهان شدیم. فضای کافه تقریباً با حدود بیست شرکت کننده کامل شده است. اکثر شرکتکنندگان آن جوان هستند و چند پسر نوجوان کم سن و سال هم در بینشان هست.
مورد جالبی که در این میان میبینیم، حضور یک توریست در بین تماشاچیان بازی است که از هیجان شرکت کنندگان به وجد آمده است. مسئول کافه در ابتدا درباره بازی مافیا توضیح میدهد، با دادن شماره به شرکتکنندگان، بازی آغاز میشود.
از مریم یکی از شرکتکنندگان که حسابی گرم در هیجان بازی است، میپرسم به نظرت ایجاد چنین بخشی در کتابفروشی توجیهی دارد؟ او میگوید: من اکثر روزهای تعطیل برای تفریح و خرید کتاب به این کتابفروشی میآیم و حالا که کافه بازی آن هم راهاندازی شده است، دوست دارم این تفریح سالم را با دوستانم تجربه کنم.
وی ادامه میدهد: از نکات مثبت کافه بازی شهرکتاب، فضای جداگانه آن نسبت به کتابفروشی و محل مطالعه کتاب است که باعث میشود خللی به آرامش کتابفروشی وارد نکند.
علی، شرکتکننده دیگر بازی «شب مافیا» است که میگوید: علاقهای به کتاب و کتاب خواندن ندارم و صرفاً برای شرکت در این بازی به شهرکتاب آمدهام. البته اینکه این تعداد شرکتکننده در کنار هم رقابت میکنند، واقعاً برای من هیجانانگیز است.
بازی که تمام میشود، شرکت کنندگان نوشیدنی خود را مینوشند و راهیِ بخش کتاب میشوند. آقای توریست نیز وارد بخش کتابهای لاتین میشود. به نظر میرسد هیجان بازی، شرکت کنندگان را سرحال کرده و حالا به دنبال خرید کتاب موردنظرشان هستند.
به هر روی، باید منتظرِ گذشت زمان بود و دید که آیا - همانطور که تبدیل شدن کتابفروشیها به کافه کتابها نه تنها چالشی برای کتاب ایجاد نکرد بلکه به فروش بیشتر آن نیز کمک کرد - وجود چنین بخششهای جانبی که سرگرمیهای سالم نیز به حساب میآیند، چالشی در مبحث کتابخوانی ایجاد میکند یا خیر؟
شاید اضافه شدن چنین بخشهایی، کتابفروشیها را به محلهایی پربازدید برای کسانی تبدیل کند که به دنبال سرگرمیهای سالم هستند؛ البته به شرطی که باعث نشوند کتابها به حاشیه بروند و رنگ و لعاب بخشهای دیگر به کتابفروشی حالتی صرفاً تجاری به خود بگیرد.
نظر شما