به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين نشست عصر ديروز (يكشنبه 22 اسفند) در سراي اهل قلم برگزار شد. در اين نشست، ميثم نبي، نويسنده و احسان عباسلو و فرحناز عليزاده به عنوان منتقد حضور داشتند.
نبي درباره كتابش گفت: هفت داستان اين اثر در بازهاي چهار ساله از 1384 تا 87 نوشته شدهاند، بنابراين نوشتن آنها به صورت مستمر انجام نگرفته است. همچنين قرارگيري شخصيتهاي متفاوت در برخي از داستانها در كنار يكديگر موقعيتهاي دراماتيكي ايجاد ميكنند.
سپس عباسلو گفت: نقطه قوتي در داستانهاي نبي وجود دارد كه مخاطب را جذب خود ميكند؛ او به بهترين شكل ممكن اجزاي محيط پيرامونش را در پيش بردن داستان به كار ميگيرد. يعني از آنتيگونه تا لكه زرد روي سقف خانه را به خوبي با اصل داستان مرتبط ميكند.
وي بيشتر نويسندگان معاصر ايران را فاقد اين توانايي دانست و گفت: اين نقطه قوت به ندرت در ساير داستانهاي فارسي ديده ميشود. بسياري از نويسندگان ما نميتوانند در مسير داستان به جزييات ديگر بپردازند و در عين حال آنها را به اصل قصه ربط دهند. معتقدم كه يك داستان با جزيياتش زنده است و اين جزييات در داستان نبي نقش بهسزايي دارند.
عليزاده ژانر اين مجموعه داستان را واقعگرايي مدرن برشمرد و گفت: نبي در اين داستانها به ضعف رابطه ميان انسانها در دنياي مدرن اشاره دارد. او در بيشتر داستانهايش از من راوي بهره ميگيرد كه اين امر نشان دهنده شناخت نويسنده و شخصيت داستان از خود و جهان پيرامون اوست. همچنين اين شيوه بيان براي داستان به خوبي با گرايش روانشناسي ذهني كه نويسنده در روايتهايش در پيش ميگيرد مناسب به نظر ميرسد.
وي يكي ديگر از بنمايههاي اصلي داستان را استفاده بيش از حد از آب و دريا و ساحل دانست و آن را نشانه راز، تولد و مرگ و همچنين ابديت و امتداد زمان دانست و گفت: اين نشانهها با شخصيتهاي داستان ارتباط دارند. نكته ديگر كه در اين مجموعه جلب توجه ميكند، انسجام ساختاري داستانهاي آن است. نويسنده در تمامي اين داستانها ميكوشد نشان دهد كه مشكلات دنياي مدرن چگونه توانستهاند سبب افول ارتباطات انساني شوند. همين بنمايه است كه به انسجام ساختاري داستانها كمك ميكند.
سپس عباسلو با اشاره به داستان «ماهي» در اين مجموعه گفت: يكي از شخصيتهاي داستان ماهي، دانشجوي رشته تاريخ اديان بوده كه سابقه تحصيلي موفقي داشته است. او به عنوان دانشجويي سرشار از ايده، وارد جامعه ميشود؛ اما اين جامعه شرايط پيچيده و دشواري دارد كه ايدههايش را بر باد ميدهد. به نظر ميرسد نويسنده نيز دانشجويي بوده است كه چنين تجربهاي را از سر گذرانده و آن را در داستانهايش به تصوير ميكشد.
عليزاده عشق پنهان در شخصيتهاي داستانهاي اين مجموعه را يكي ديگر از موضوعات مشترك در آنها معرفي كرد و گفت: اين شخصيتها ميلي به بروز اين عشق ندارند، زيرا ابراز آن را خلاف عرف جامعه ميدانند. نشان دادن اين عشق در داستانها قابل تقدير است، زيرا يك «اينهماني» را در شخصيتهاي داستان به تصوير ميكشد. همچنين اين عشق پنهان در شخصيتهاي داستان، ما را به ياد سخن ژاك لاكان مياندازد كه ميگفت در انسانها خلائي وجود دارد كه تبديل به ميل ميشود، ميلي كه انسان آن را در ديگري جستوجو ميكند.
وي افزود: استفاده شخصيتهاي داستان از دنياي مجازي و ارتباطات دنياي امروز بنمايه ديگر داستان است. به نظر ميرسد نويسنده اشارهاي به تسلط رسانه بر دنياي معاصر نيز دارد كه بودريار درباره آن نظرياتي دارد.
عليزاده يادآور شد: تقابل سنت و مدرنيته دغدغه مهم نبي است كه به خوبي در داستانهايش نمود مييابد. البته او گرهافكني برخي داستانها را به تعويق مياندازد كه موجب اطناب متني ميشود، اما با وجود اين ضعفها، مجموعه داستان او به عنوان نخستين تجربه نويسندگي، بسيار قابل توجه است.
عباسلو با بيان اين كه «داستانهاي نبي مخاطب حرفهاي ميطلبند» گفت: اساسا ادبيات مدرن داراي پيچيدگيهايي است كه خواننده عام از عهده درك و حل آن برنميآيد. بهكارگيري اين پيچيدگيها از سوي نويسنده بسيار بهجاست و او نبايد از استفاده از آنها هراس داشته باشد و مخاطبش را در فهم آنها دست كم بگيرد. نوآوري در نويسندگي از همين شيوههاست كه شكل ميگيرد.
وي افزود: در واقع نبي توانسته است حوادث داستانها را به گونهاي در كنار يكديگر بچيند كه به آنها عمق ببخشد. او تمام احساس و فكرش را آگاهانه يا ناآگاهانه در كتابش به كار گرفته و نشان داده است كه ميتواند اين احساس را با منطق داستاني در هم بياميزد و بر كاغذ آورد.
نبي در پايان با بيان اين كه «حرف چنداني براي گفتن و همچنين دفاع ندارم» گفت: من از تك تك المانهاي داستان نهايت استفاده را ميبرم. همچنين يكي از دغدغههاي اصلي من، زبان است. زبان در داستان اهميت زيادي دارد و شايد بسياري از نويسندهها از اين ظرفيت استفاده نميكنند. بر اين اساس يكدستي زبان در داستانها هيچگاه مد نظرم نبوده است، بلكه نوع زبان مورد استفاده برايم اهميت داشت.
وي افزود: سنت و مدرنيته يكي ديگر از دغدغههاي من در داستاننويسي است. ميتوان از داستانهاي كهن و فولكلور ايراني دستمايههايي براي خلق داستان مدرن ساخت؛ داستان مدرني كه كاملا ايراني باشد. همواره تلاش كردهام داستانهايم مولفههاي ايراني بودن را داشته باشند.
ميثم نبي، نويسنده كتاب «دنيا در آغوش من است» در نشست نقد و بررسي اين كتاب گفت: سنت و مدرنيته يكي از دغدغههاي من در داستاننويسي است. بر اين اساس ميتوان از داستانهاي كهن و فولكلور ايراني دستمايههايي براي خلق داستان مدرن ساخت.\
نظر شما