حلقه ویراستاری در چرخه نشر ایران/5
پوری: ازرا پاوند در ویرایش یکی از آثار الیوت ۸۰ درصد آن را حذف کرد/ وقتی ترجمه بد باشد، کاری از هیچ ویراستاری برنمیآید
احمد پوری، مترجم مطرح کشورمان اظهار کرد که ویرایش در ماندگاری و درخشش یک اثر چنان تأثیرگذار است که «تی. اس. الیوت» حاضر شد برای بهتر شدن اثرش به حرف «ازرا پاوند» گوش دهد و ۸۰ درصد کار را حذف کند.
وی ادامه داد: برای مثال وقتی «تی. اس. الیوت» شعر «سرزمین هرز» را برای «ازرا پاوند» ارسال میکند، او پیشنهاد میدهد که شاعر ۸۰ درصد شعر را حذف کند. «تی. اس. الیوت» این حرف را میپذیرد و قسمتهایی را که «ازرا پاوند» گفته بود حذف میکند. شاید به دلیل همین ویرایش بود که کار الیوت ماندگار شد.
این مترجم شعر، با اشاره به اشتباهات رایج شعر اظهار کرد: معمولاً شاعران با آگاهی از اختیارات شاعری استفاده میکنند اما گاهی نیز شاهد آن هستیم که اشتباهاتی مانند جابهجایی ارکان، مشکل زمانی در افعال یا ایرادات وزنی و قافیه از چشم شاعر دور میماند و آنجاست که به اهمیت ویراستاری شعر پی میبریم.
وی افزود: در کنار این نوع ویرایش، ویرایش محتوایی و سلیقهای نیز در شعر داریم که ویراستار یا شاعری دیگر، به صاحب اثر میگوید که اگر این اتفاق در شعرت بیفتد یا این کلمه را استفاده کند، بهتر خواهد شد.
پوری، با اشاره به نقش ویراستار در کشورهای دیگر گفت: در کشورهای دیگر در شناسنامه اثر اسم ویراستار میآید. من نیز باافتخار این کار را انجام میدهم و اگر دقت داشته باشید در تمامی کتابهای شعری که ترجمه کردهام، اسم ویراستار آورده شده است.
وی ادامه داد: استفاده از ویراستار در تمام دنیا کاری تعریف شده و مشخص است اما متأسفانه برخی دوستان اینطور تصور میکنند که انسانهای خیلی کاملی هستند و هیچ ایرادی در شعرها یا نوشتههای آنها دیده نمیشود، به همین دلیل از سپردن کار به دست ویراستار صرف نظر میکنند.
این مترجم در توضیح چگونگی اعمال ذوق و سلیقه شخصی در ویرایش اثر گفت: ویراستار یا مترجم حق ندارد ذوق و سلیقه شخصی را در کار لحاظ کند چراکه در صورت رخ دادن چنین اتفاقی آن اثر دیگر متعلق به آن شاعر نیست و کار جدیدی رخ داده است.
وی افزود: ویراستار میتواند به بهتر شدن متن کمک کند اما نباید از او انتظار معجزه داشت چراکه وقتی مترجم متن را بدون هیچ حس و ذوق شاعرانه و به صورت کلمه به کلمه ترجمه کرده، نمیتوان از ویراستار انتظار داشت که کار را به یک اثر خوب و قوی تبدیل کند. بعضی آثار به قدری بد ترجمه میشود که کاری از دست هیچکس برنمیآید.
پوری با اشاره به ویژگیهای یک ویراستار خوب گفت: ویراستاری که شعر را ویرایش میکند باید شعر را به خوبی بشناسد، اطلاعات کافی داشته باشد و از همه مهمترین این است که صاحب اثر آن شخص را به عنوان فردی صاحبنظر قبول داشته باشد. در چنین شرایطی بدون شک کار خوب و قابل قبولی را شاهد خواهیم بود و اگر آن شخص مانند «ازرا پاوند» بگوید که ۸۰ درصد کار را حذف کن، حرف او را قبول میکنیم.
احمد پوری، مترجم و نویسنده مطرح کشورمان ۲۳ فروردین ۱۳۳۲ در تبریز متولد شد. «تو را دوست دارم چون نان و نمک» و «دنیا را گشتم بدون تو» سروده ناظم حکمت، «در بندر آبی چشمانت» از نزار قبانی، «مرغ عشق میان دندانهای تو» از فدریکو گارسیا لورکا و «گزیده اشعار شل سیلوراستاین» تعدادی از آثاری هستند که با ترجمه پوری منتشر شدهاند. نخستین رمان تألیفی او نیز در سال ۱۳۸۷ با عنوان «دو قدم اینور خط» منتشر شد.
نظر شما