مجید قیصری، نویسنده ادبیات دفاع مقدس با حضور در غرفه ایبنا در سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: به نظر میرسد که ادبیات جنگ، روند طبیعی خود را طی می‌کند. دهه 70 و دهه 80 شاهد انتشار حجم زیادی از کتاب‌های ادبیات دفاع مقدس بودیم. دهه 90 دوره فترت این حوزه است؛ اما مطمئنم در آینده، آثار شاخصی منتشر خواهد شد اما به شرطی که به این آثار به‌عنوان ادبیات و در گام بعدی به ژانر توجه شود؛ چراکه اولویت دادن به ژانر ادبیات جنگ همان اتفاقی می‌افتد که از ابتدا برای این حوزه افتاد؛ یعنی دلزدگی مخاطب و بی‌توجهی به جایگاه واقعی ادبیات جنگ.
آثار خلاقانه در خاطره‌نویسی جنگ اندک است
وی در ارزیابی فعالیت نویسندگان زن در عرصه ادبیات دفاع مقدس ادامه داد: در حوزه خاطره‌نویسی و بازنویسی، اثر خلاقانه‌ای ندیده‌ام؛ به‌عبارت دیگر معتقدم که اگر اشخاص با تجربه حضور در جنگ به انتشار خاطرات خود اقدام کنند، شان بیشتری دارد. من نویسنده زن در حوزه ادبیات جنگ نمی‌شناسم. زمانی می‌توان گفت که نویسنده زن در این حوزه داریم که اثری مانند «کنار رود خین» شامل خاطرات روزنوشت و در واقع واکنش فرد نسبت به جنگ بدون فیلتر ارائه شود.
برگزیده هشتمین دوره جایزه شهید حبیب غنی‌پور درباره اقتباس ادبی در فیلم‌سازی گفت: اقتباس ادبی از آثار ادبیات جنگ در سینما در دو وجه قابل بررسی است. نخست اقتباس از کتاب‌های پرفروش است که البته قدرت ریسک کارگران و تهیه‌کننده را کاهش می‌دهد؛ به‌نظر میرسد که در حوزه ادبیات جنگ و پیش از آن به‌طور کل در حوزه ادبیات شاهد این شکل اقتباس نبوده‌ایم. وجه دوم کشف اتفاقی یک اثر از سوی فیلمساز است. فیلمسازان آشنا با ادبیات در سینمای ایران بسیار انگشت شمار‌ند.
پژوهش در حوزه ادبیات جنگ کم‌رنگ است
قیصری در تشریح وضعیت پژوهش در حوزه ادبیات جنگ افزود: به نظر میرسد که آثار پژوهشی در حوزه ادبیات جنگ خیلی محدود است در این بخش شاهد ارائه تحلیل‌های سطحی هستیم؛ به‌عبارت دیگر تا زمانی که دانشگاه‌ها، برای استفاده از مفهوم «ادبیات جنگ» به‌جای ادبیات «دفاع مقدس» ظرفیت ندارند، نمی‌توان انتظار داشت که محتوای پژوهشی در حوزه ادبیات دفاع مقدس تولید شود؛ به‌عبارت دیگر قرار دادن همه زیر شاخه‌‌های «ادبیات جنگ» مانند «ادبیات بازداشتگاهی»، «ادبیات اسارت»، «ادبیات تبعات جنگ» یا «ادبیات مهاجرت» ذیل عنوان ادبیات دفاع مقدس برخورد عوامانه است.
وی در تعریف ادبیات جنگ اظهار کرد: ادبیات جنگ، روایت مواجه دو نیرو، یکی به‌عنوان مدافع و دیگری در مقام مهاجم است؛ از دل این ادبیات زیرشاخه‌های متنوع استحراج می‌شود؛ بنابراین ادبیات جنگ، حوزه کاملا تخصصی است؛ به‌عنوان مثال «ادبیات پادگانی» ویژه تربیت نیرو، ایدئولوژی متفاوتی از پادگان اُسرا دارد؛ این در حالی‌است که هیچ‌گاه در حوزه ادبیات جنگ تلاش نکردیم نگاه علمی و منطقی داشته باشیم؛ به‌عبارت دیگر همیشه نگاه سیاسی پشت ادبیات جنگ وجود داشته است.
قیصری در پیش‌بینی خود نسبت به آینده ادبیات جنگ افزود: همیشه خوش‌بین هستم و به نظر میرسد که آثار قابل توجهی در آینده تولید خواهد شد. عیار فرهنگ ریشه‌دار جنگ به دلیل نگاه سیاسی و احساسی مشخص نشده است.
دوشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۱۳:۳۰
مجید قیصری، نویسنده ادبیات جنگ با حضور در غرفه ایبنا گفت: هیچ‌گاه در حوزه ادبیات جنگ تلاش نکردیم نگاه علمی و منطقی داشته باشیم؛ به‌عبارت دیگر همیشه نگاه سیاسی پشت ادبیات جنگ وجود داشته است.
نظر شما