دوشنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۶ - ۱۰:۳۰
بی‌توجهی فعالان غیرقانونی نشر الکترونیک به اعتراض نویسندگان کتاب

سیدعلی آل‌داوود، مدیر دفتر مشاوره حقوقی اهل قلم موسسه خانه کتاب ضمن تاکید بر لزوم توجه به مسائل روز در تدوین قوانین نشر گفت: بسیاری از فعالان غیر‌قانونی حوزه نشر الکترونیک نسبت به اعتراض صاحبان کتاب بی‌توجه‌ هستند؛ علاوه براین بسیاری از کتاب‌ها به‌‌صورت غیرمجاز در قالب لوح فشرده به یک‌سوم قیمت اصلی کتاب عرضه می‌شوند و بسیاری حتی قفل امنیت نیز ندارند.

سیدعلی آل‌داوود، مدیر دفتر مشاوره حقوقی اهل قلم موسسه خانه کتاب در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) درباره مهم‌ترین مشکلات حقوقی حوزه نشر اظهار کرد: بیشتر اهالی نشر از‌ جمله مولفان و مترجمان با موازین حقوقی آشنایی ندارند؛ بنابراین دچار مشکل می‌شوند و از عهده حل و فصل آن برنمی‌آیند و در نتیجه دو گروه ناشران، نویسندگان و مترجمان از یکدیگر گله‌مند می‌شوند. برای پیشگیری از این مشکلات باید قرارداد همکاری منعقد و مسائل احتمالی شناسایی شود.   
 
وی با تاکید بر لزوم توجه به آموزش مسائل حقوقی به نویسندگان جوان افزود: از‌ جمله مراجعان دفتر مشاوره حقوقی اهل قلم خانه کتاب نویسندگان جوانِ کم اطلاع از قوانین حقوقی هستند؛ در مقابل نویسندگان شناخته شده و با سابقه، کمتر دچار مشکل می‌‌شوند اما در عین حال این دسته نیز بعد از عقد قرارداد ممکن است به دلیل بروز برخی مشکلات حتی به دادگاه مراجعه کنند؛ بنابراین مانند دیگر حوزه‌ها افراد باید با اشراف کامل به مسائل حقوقی وارد فعالیت‌های چاپ و نشر شوند.  
 
برخی ناشران کتاب را زندانی می‌کنند
آل داوود درباره مشکلات ناشران کم اطلاع به مسائل حقوقی ادامه داد: ناشران تازه‌کار براساس شنیده‌ها عمل می‌کنند. مانند اینکه امتیاز چاپ کتاب را برای همیشه در اختیار خود قرار دهند که به نوعی زندانی کردن کتاب محسوب می‌شود؛ این در حالی‌ است که این نوع قرار‌داد‌ها به مولف و ناشر لطمه می‌زند. آزاد کردن کتاب نیز مستلزم اقدامات حقوقی زمان‌بری است و این نوع قرارداد‌ها مانع جریان تولید علم و فعالیت نویسندگان می‌شود.
 
مدیر دفتر مشاوره حقوقی اهل قلم موسسه خانه کتاب درباره خلاء‌های قانونی نشر گفت: به‌طورحتم با توجه به تحولات حوزه نشر اعم از چاپ و نشر، صفحه‌آرایی و یا حروف‌نگاری خلاء‌های قانونی وجود دارد؛ بنابراین قانون حمایت از مولفان و مصنفان مصوب سال 1348 باید تغییر کند. لایحه فعلی که به مجلس تقدیم شده نیز نیازمند تجدید نظر است؛ علاوه بر این با توجه به تضاد و تقابل بین نشر کاغذی و نشر الکترونیک ایجاب می‌کند قوانین به‌روز شود.  
 
وی با تاکید بر لزوم مشارکت حقوق‌دان‌ها و فعالان حوزه نشر در جریان تدوین قانون برای تولید کتاب اظهار کرد: تدوین قانون برای حوزه نشر نیازمند اشراف کامل به مسائل حقوقی و مباحث حوزه نشر است؛ بنابراین باید جمعی از نویسندگان، مترجمان و حقوق‌دان‌ها تشکیل شود. به‌عبارت دیگر جمع نویسنده و یا حقوق‌دان به تنهایی کفایت نمی‌کند.  
 
قانونی برای کنترل نشر الکترونیک وجود ندارد
آل‌داوود ضمن اشاره به تاثیرات نشر الکترونیک بر بازار نشر چاپی اظهار کرد: نشر الکترونیک، موجب شده تا شمارگان معمول سه هزار نسخه به 500 تا 200 نسخه کاهش پیدا کند. قانونی برای کنترل فضای نشر الکترونیک وجود ندارد به‌طوری که آثار نویسندگان نامدار بعد از چاپ نخست به صورت فیزیکی، در فضای مجازی منتشر می‌شود؛ این در حالی‌ است که پیگیری قضایی این مشکل بسیار دشوار است.
 
وی درباره پیشگیری از بروز مشکلات حقوقی در حوزه نشر الکترونیک ادامه داد: در کشور‌های غربی به‌‌عنوان مبدع نشر الکترونیک جریمه‌های سنگین برای متخلفان و سارقان کتاب پیش‌بینی شده است. فقدان این قوانین در ایران با وجود مزایای فراوان این نوع نشر، زمینه بروز مشکلات فراوان به‌ویژه در حوزه نشر علم را فراهم کرده، به‌عبارت دیگر نویسنده بعد از انتشار غیرقانونی کتاب در فضای مجازی نسبت به ادامه فعالیت در عرصه نشر دلسرد و در نتیجه تولید علم متوقف می‌شود.   
            
این حقوق‌دان با تاکید بر لزوم تدوین قانون کنترل‌کننده در حوزه نشر الکترونیک ‌ادامه داد: بسیاری از فعالان غیر‌قانونی حوزه نشر الکترونیک نسبت به اعتراض صاحبان کتاب بی‌توجه‌ هستند؛ علاوه براین بسیاری از کتاب‌ها به‌‌صورت غیرمجاز در قالب لوح فشرده به یک‌سوم قیمت اصلی کتاب عرضه می‌شوند و بسیاری حتی قفل امنیت نیز ندارند. ردیابی منشا اصلی تولید این لوح‌های فشرده نیز بسیار دشوار و پر هزینه است.
 
آل داوود درباره انتشار کتابی با محوریت مسائل مراجعان به دفتر مشاوره حقوقی اهل قلم موسسه خانه کتاب گفت: بیشتر مشکلات مراجعان به دفتر مشاوره حقوقی اهل قلم موسسه خانه کتاب مشترک است؛ اما برای انتشار آن‌ در قالب کتاب، مجبور به اعلام اسامی مراجعان هستیم و به نظر می‌رسد این اقدام موجب اعتراض آن‌ها  خواهد شد.

قرارداد‌ ناقص مشکل مشترک نویسندگان جوان است
این حقوقدان درباره منحصربه فرد‌ترین مشکلات مراجعان دفتر مشاوره حقوقی اهل قلم موسسه خانه کتاب افزود: یکی از عمده‌ترین مشکلات مطرح شده به ویژه از سوی نویسندگان جوان، عقد قرار‌داد‌های ناقص با ناشران است؛ بنابراین توصیه می‌‌شود تا مترجمان و نویسندگان قبل از امضا قرارداد با ناشر پیش‌نویس قرارداد را در اختیار مشاوره حقوقی قرار دهند چراکه بعد از امضا، راهنمایی حقوقی محدود خواهد شد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها