دکتر نادر فضلی، پژوهشگر دینی و نویسنده کتاب «از عاشورا تا ظهور» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران در بیان جامع بودن تالیفات با موضوع عاشورا و امام حسین(ع) اظهار کرد: یکی از بهترین کتاب‌های موجود در این حیطه که مبنا و اساس بسیاری از پژوهش‌ها نیز محسوب مي‌شود، مجلد «تاریخ زندگانی امام حسین(ع)» برگرفته از کتاب ارزشمند «بحارالانوار» علامه مجلسی است.

فضلی این بخش از کتاب 110 جلدی «بحارالانوار» را نوعی دایره‌المعارف تاریخ امام حسین(ع) بیان کرد و افزود: نیمی از جلد 44 «بحارالانوار» و تمامی جلد 45 این کتاب، به تاریخ امام حسین(ع) و عاشورا اختصاص دارد. این مجلد همچنین حاوی مطالب مفصلی درباره داستان‌های عزاداری‌ برای امام حسین(ع) و گریه بر ایشان، گریه بر امام حسین(ع) توسط پیامبران پیشین، مرثیه‌های سروده شده برای ایشان در تاریخ، داستان ستمی که خلفا (از جمله خلفای عباسی) بر قبر امام حسین(ع) کرده و تلاش‌هایی که برای از بین بردن آثار قیام ایشان داشتند و همچنین داستان معجزه‌هایی که در حرم امام حسین(ع) رخ داد، است.

وی همچنین به بخش دیگری از «بحارالانوار» مرحوم علامه مجلسی با نام «المزار» اشاره کرد و افزود: این بخش، مجموعه کامل و مفصلی از زیارت‌های مخصوص ائمه(ع) و از جمله زیارت‌های مربوط به امام حسین(ع) است که در جلدهای 97، 98 و 99 بحارالانوار قرار دارد.

این پژوهشگر دینی در ادامه بیان منابع جامع و ارزشمند در تحقیقات مربوط به امام حسین(ع) و عاشورا، به كتاب «لهوف» اشاره کرد و گفت: این کتاب، اثر سید‌ابن طاووس و یکی از مهم‌ترین و مطرح‌ترین آثار تالیف شده درباره عاشوراست که همه مطالب آن مستندند. علامه مجلسی نیز در نگارش «بحارالانوار» از «لهوف»، «ارشاد» اثر شیخ مفید، «امالی» اثر شیخ صدوق و همچنین از «کامل‌الزیارات» بسیار استفاده کرده است.

وی افزود: کتاب «کامل‌الزیارات» اثر ابن قولویه قمی (از دانشمندان شیعه قرن چهارم هجری قمری) از معتبرترین کتاب‌های روایی شیعه است که حدود 1000 سال از نشر آن می‌گذرد.

فضلی اظهار کرد: انتشارات «مدرسه» مجموعه‌ای 10 جلدی شامل تمامی موضوعات مربوط به عاشورا و امام حسین(ع) را زیر نظر علامه شیخ محمدرضا جعفری گردآوری و تالیف کرده است که بخشی از این مجموعه با نام «تاریخ امام حسین(ع)» به نوعی دایره‌المعارف امام حسین(ع) به حساب می‌آید که از بهترین مجموعه‌های معاصر در این‌باره است.

این نویسنده افزود: یکی دیگر از کتاب‌های نوشته شده در دوران معاصر درباره امام حسین(ع)، مجموعه سخنرانی‌های مرحوم دکتر ابراهیم آیتی در سال‌های 42 تا 45 است که با عنوان «بررسی تاریخ عاشورا» و در انتشارات «صدوق» به چاپ رسید. این کتاب، اثر بسیار دقیق و ارزنده‌ای درباره تاریخ عاشورا و امام حسین(ع) است.

فضلی با بیان این‌که هر کسی نوشتن درباره امام حسین(ع) را افتخاری برای خود می‌داند و به همین دلیل در این حیطه کتاب‌های خوب زیاد نوشته شده‌اند، درباره کتاب «از عاشورا تا ظهور» گفت: مبنای این کتاب، زیارت «ناحیه مقدسه» است.

نویسنده «از عاشورا تا ظهور» افزود: در این‌که زیارت ناحیه مقدسه را امام زمان(عج) برای شهدای کربلا خوانده است یا امام حسن عسگری، اندکی اختلاف وجود دارد، اما روایتی قوی‌ وجود دارد که آن را به امام عصر(عج) نسبت می‌دهد. در سال‌های اخیر هم شاهد آنیم که رسانه ملی به این دعا بیشتر می‌پردازد که این جای تجليل دارد.

وی درباره کتاب خود گفت: در آغاز این کتاب، به شرح زیارت «ناحیه مقدسه» و مضامین آن پرداخته‌ام. به عنوان مثال، در بخشی از این زیارت آمده است: «سلام بر صاحب قبه بلند.» این مطلب به این موضوع اشاره دارد که دعا در حرم امام حسین(ع) مستجاب است. من در این کتاب، به شرح روایت‌های مربوط به این موضوع و همچنین فلسفه و دلیل این امر پرداخته‌ام.

این نویسنده، بحث پایانی کتاب «از عاشورا تا ظهور» را درباره این موضوع که «منتقم خون امام حسین(ع)، حضرت عصر(عج) است» بیان کرد و افزود: در این بخش با استناد به روایات، به این موضوع و چگونگی و دلیل آن پرداخته‌ام. این بخش توضیح می‌دهد که امام زمان(عج) چگونه انتقام خون قاتلان حسین را که در آن زمان زنده نیستند، می‌گیرد. به عنوان مثال، کسانی که در عصر حاضر زايران امام حسین(ع) را می‌کشند، از جمله این افرادند.

فضلی اظهار کرد: در این‌باره دو موضوع وجود دارد. یکی این‌که همانطور که امام علی(ع) می‌فرماید؛ «اگر کسی راضی به فعل گروهی باشد، مثل خود آنان است.» اگرچه قاتلان امام حسین(ع) در زمان ظهور حضور ندارند، اما امام زمان در زمان ظهور کسانی را به هلاکت می‌رساند که صفات شمر و یزید را دارند و اگر در عصر امام حسین(ع) زنده بودند، به جنگ ایشان می‌رفتند.

وی ادامه داد: از آنجا كه امام زمان(عج) منتقم خون حسین(ع) است، در زمان ظهور، افرادی از نسل قاتلان امام حسین(ع) را که به اعمال پدرانشان راضی بودند، به هلاکت می‌رساند، زیرا در زمان ظهور امام زمان(عج) کسانی از فرزندان قاتلان امام حسین(ع) و افرادی از نسل بنی‌امیه و دیگران وجود خواهند داشت که به اعمال آنها در قتل امام حسین(ع) راضی بودند.

فضلی به روایت دیگری با عنوان «اصل رجعت» مبتنی بر این‌که قاتلان امام حسین(ع) در زمان ظهور بازمی‌گردند و امام زمان(عج) از آنها انتقام خواهد گرفت، اشاره کرد و گفت: اصل رجعت از اصول اعتقادی شیعه است و اگرچه روایتی به صراحت به آن نپرداخته است، اما آن را ممکن دانسته‌اند، زیرا در روایات آمده که مطابق اصل رجعت، در زمان ظهور، دو گروه از انسان‌ها، یعنی انسان‌های بسیار بد و بسیار خوب رجعت می‌کنند که قاتلان امام حسین(ع) نیز جزء گروه بسیار بد قرار دارند. البته درباره انتقام‌جویی امام زمان درباره خون امام حسین(ع)، قول اول مبتنی بر انتقام ایشان از یزیدیان زمان، استحکام بیشتری دارد.

نویسنده «از عاشورا تا ظهور» با اشاره به این‌که در زیارت ناحیه مقدسه» نیز از خدا می‌خواهیم که خونخواهی امام حسین(ع) را انجام دهد، بیان کرد: در کتاب اشاره کرده‌ام که این انتقام توسط امام زمان(عج) صورت می‌گیرد.