محمد عظیمی، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نمایشگاه‌های استانی را موثر و سازنده برای فرهنگ مطالعه ایران توصیف کرد و گفت: این نمایشگاه تاثیر چشمگیری بر صنعت چاپ و نشر کتاب سراسر ایران داشته است.

آیا آماری از نمایشگاه‌های استانی کتاب ایران در سال 1392 در اختیار دارید؟

تا امروز 25 نمایشگاه استانی را در سراسر کشور برگزار کردیم که به طور کلی می‌توان گفت این نمایشگاه‌ها در مساحت 64 هزار و 392 متر مربع در شش هزار و 474 باب غرفه برپا شدند. همچنین در این نمایشگاه هفت هزار و 93 ناشر از جای جای ایران حضور داشتند.

در 25 نمایشگاه استانی کتاب سال جاری 750 هزار عنوان کتاب معادل 10 میلیون و 443 هزار جلد اثر به مخاطبان یار مهربان عرضه شد. خوشبختانه امسال بیش از 9 میلیون نفر از نمایشگاه‌های استانی کتاب بازدید کردند.

به نظر شما این نمایشگاه‌ها تا چه اندازه در حوزه نشر کتاب موثر بوده‌اند؟

این نمایشگاه‌ها نقش بسیار موثری در اقتصاد نشر ایران ایجاد کرده‌اند که می‌توان تاثیر آن را در فروش نقدی ناشران و فروش بن‌های خرید کتاب دید. در سال جاری بیش از 84 میلیارد و 350 میلیون ريال بن خرید کتاب عرضه کردیم و ناشران توانستند 41 میلیارد و 440 میلیون ريال فروش نقدی داشته باشند.

بر اساس این آمارها امسال 122 میلیارد و 990 میلیون ريال کتاب فروخته شد. این آمار و ارقام نقش موثری در پیشرفت نشر کشور داشته و توانسته کمک شایسته‌ای به ناشران کند و فرهنگ مطالعه و کتابخوانی را تقویت کرده است.

البته در این نمایشگاه‌ها به بخش‌های فرهنگی نمایشگاه‌ها هم توجه کرده‌ایم و بخش فرهنگی هر نمایشگاه را بر اساس مناسبت‌ها و مزیت‌های فرهنگی ـ هنری استان‌ها اجرایی کردیم.

موضوع اصلی این بخش‌ نمایشگاه‌‌های استانی به مضامین سبک زندگی ، مهارت‌های زندگی، اقتصاد مقاومتی، جنگ نرم، خانواده، کودک و نوجوان، عاشورا، قرآن‌پژوهی، اسلام‌پژوهی و عرفان‌های نوظهور می‌پرداختند.

اجرای نمایشگاه‌های استانی تا چه اندازه‌ای برای راهبرد اهداف توسعه کتابخوانی در استان‌ها تاثیرگذار بوده‌اند؟

در هر استانی که نمایشگاه کتاب برپا می‌کردیم، نظرسنجی‌ها و کارهای پژوهشی را اعمال کردیم به نحوی که نتایج حاصل از آن راهکارهایی را برای برگزاری نمایشگاه‌های آتی ارایه می‌دهند.

نمایشگاه‌های داخلی در استان‌ها به رغم تنگناها، موثر و مفید بودند و نقش سازنده و اثرگذاری در عرصه فرهنگ از خود به جای گذاشته‌اند.

البته نباید فراموش کرد که همه این نتایج و اقدامات بر پایه مقدماتی صورت گرفته‌اند. برای اجرای هر نمایشگاه استانی مقدماتی مانند ثبت نام ناشر، انتخاب ناشران هر استان، حمل بار و کتب ناشران، حمل وسایل مورد نیاز برپایی غرفه‌ها از یک استان به استانی دیگر باید اعمال شود.

خدمات اهدایی موسسه نمایشگاه‌های ایران

در هر استان بر اساس وسعت و جمعیت، مقداری بن خرید کتاب اهدا کردیم تا افراد در راستای تقویت فرهنگ مطالعه و کتابخوانی به طور مستقیم بتوانند از این نمایشگاه‌ها بهره ببرند.

اما همه اقدامات و فعالیت‌های ما محدود به نمایشگاه‌های استانی نبود. بلکه رابطه منطقی میان نمایشگاه‌های کتاب تهران و استانی با نمایشگاه‌های خارجی و بین‌المللی برقرار کردیم. در حقیقت تلاشمان این بود که این نمایشگاه‌ها همدیگر را تقویت کنند. بنابراین، این نمایشگاه‌ها به عنوان یکی از حلقه‌های تکمیلی حلقه توسعه فرهنگ کتاب و نشر خارج کشور به شمار می‌آمدند.

ما امسال در هفت نمایشگاه مسکو، فرانکفورت، باکو، استانبول، پاریس، دهلی نو و بولونیا شرکت کردیم.

توزیع کتاب یکی دیگر از رسالت‌های نمایشگاه‌های استانی بود

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر سال تعدادی از کتاب‌های ناشران را خریداری می‌کنند و ما توانسته‌ایم کتاب‌هایی را در مجامع فرهنگی و کتابخانه‌های استان‌ها توزیع کنیم.

این کتاب‌ها شامل چهار هزار عنوان می‌شوند که از یک هزار 851 ناشر خریداری شده بودند. امسال بیش از یک میلیون و 326 هزار و 532 جلد کتاب در استان‌های سراسر ایران توزیع کردیم.

شگفت‌انگیزترین رویداد در نمایشگاه‌های استانی کتاب امسال را در چه اتفاقی می‌دانید؟

آخرین نمایشگاهی که رفتم، نمایشگاه استان قزوین بود. قبل از شروع مراسم افتتاحیه این نمایشگاه، سالن‌ها مملو از جمعیت بود و مردم آماده بودند که افتتاحیه شروع شود تا کتاب‌های مورد علاقه خود را خریداری کنند.

این روزها نمایشگاه‌ها به مطالبات استان‌ها تبدیل شده‌اند. مسوولان معتقدند که هر فعالیتی در استان‌ها تعطیل شوند نباید نمایشگاه استانی کتاب تعطیل شود.

چه پیشنهادی برای اجرای هر چه بهتر نمایشگاه‌های استانی کتاب دارید؟

به نظرم هرچه این رویداد فرهنگی فنی‌تر، پژوهشی‌تر، تخصصی‌تر و علمی‌تر انجام شود، نتیجه‌اش پربارتر خواهد بود.

با توجه به حضور در عرصه فرهنگی کشور، سرانه مطالعه در ایران را چگونه توصیف می‌کنید؟

من برخلاف اعتقاد خیلی‌ها، عقیده دارم سرانه مطالعه کتاب در ایران بالاست. دلیلم برای این مدعا حضور و خرید چشمگیر مردم در نمایشگاه‌های استانی است. مردم کتاب نمی‌خرند که تنها در کتابخانه‌هایشان بگذارند بلکه می‌خرند تا بخوانند./