داوود کیانیان میگوید: مهمترین چالش نمایشهای کودک و نوجوان، کمبود نمایشنامه است. البته با وضعیت موجود نمیتوان انتظار داشت که این مشکل حل شود، چون تئاتر بزرگسال ما مشکل دارد، و تئاتر کودک و نوجوان ما به طور مضاعف مشکل دارد.
درباره نمایشنامهنویسان و نمایشنامههای شاخص حوزه کودک و نوجوان در ایران بگوئید. آیا آثار ما در سطحی هستند که جایگاه جهانی داشته باشند؟
دو شخصیت ممتاز در این زمینه وجود دارند که متاسفانه کمتر به آنها پرداخته شده است؛ نخست زنده یاد «جبار باغچهبان» که حدود یک قرن پیش در این زمینه آثار گران باری را خلق کرده است و دیگری زنده یاد « بیژن مفید» که حدود نیم قرن پیش آثار بسیار ارزشمندی را تقدیم این عرصه کرده است. بیشک چه آثار گذشته و چه آثار معاصر نمایشنامهنویسی ما نه تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی از جایگاه ویژه ای برخوردارند. برای نمونه هنگامی که در سال 1298 جبار باغچهبان فعالیت در زمینه تئاتر کودک از جمله نمایشنامه نویسی را در ایران بنیان میگذارد، هنوز در بسیاری از کشورهای جهان چنین فعالیتی آغاز نشده است و این نشان از جایگاه پیشرو بودن این هنر از جمله جایگاه نمایشنامه نویسی برای کودک و نوجوان ایران است در سطح جهانی.
در کارگاههای آموزشی که برای نویسندگان کودک و نوجوان برگزار میکنید به هنرجویان چه آموزشهایی میدهید؟
هر وقت توفیق داشتهام که کارگاهی داشته باشم، نخست به پرورش خلاقیت آنها کوشیدهام. این نخستین گام و مهمترین گام است. تا این گام برداشته نشود، حرکت مثبتی در هیچ زمینه هنری مشاهده نخواهد شد. گام دوم مطالعه است که متاسفانه بسیار سقوط کرده است. گام بعدی تمرینهای عملی است.
بنیاد نمایش کودک و نوجوان چه اهدافی را برای حوزه نمایشنامهنویسی کودک و نوجوان دنبال میکند و چه کارهایی تا کنون انجام داده است؟
یک - با همکاری آموزش و پرورش نمایشنامههایی را برای مقاطع گوناگون آموزشی به چاپ رسانده است.
دو- با همکاری انتشارات کتاب همراه، چندین کتاب نظری و آموزشی در این زمینه منتشر کرده است.
سه: با نمایشنامهنویسان کودک و نوجوان تحت عنوان «تاریخ شفاهی تئاتر کودکان و نوجوانان» مصاحبههایی در مرکز اسناد و کتابخانه ملی به انجام رسانیده که در آینده منتشر خواهد شد.
چهار- کارگاه های نمایشنامهنویسی در تهران و شهرستانها برگزار کرده است.
به عنوان یک نویسنده کودک و نوجوان ایدهها را چگونه به دست میآورید و چگونه از یک ایده ساده میتوان یک نمایشنامه نوشت؟
یک مقطع سنی در کودک و نوجوان وجود دارد که به مقطع سنی «سئوال» مشهور است. پاسخ به این سئوالات آنها به صورت نمایشنامه میتواند پیام یک اثر نمایشی باشد. اصولن هر فکری که جنبه نمایشی داشته باشد، یعنی بر عمل و حرکت استوار باشد، میتواند درون مایه یک نمایشنامه قرار گیرد. البته در ظاهر عمل و حرکت دو واژه ساده بیش نیست، اما میشود ساعتها در موردش در زمینه نمایش گفتوگو و بحث کرد.
مهمترین چالش حوزه نمایشنامهنامه نویسی کودک و نوجوان ما چیست؟
کمبود نمایشنامه. البته با وضعیت موجود نمیتوان انتظار داشت که این مشکل حل شود، چون تئاتر بزرگسال ما مشکل دارد، چون تئاتر کودک و نوجوان ما به طور مضاعف مشکل دارد. طبیعی است که تا زمانی که مشکل آنها حل نشود، مشکل نمایشنامه نویسی کودک و نوجوان که زیر مجموعه آنهاست حتمنا حل نخواهد شد.
پیشنهاد شما به مسئولان برای ارتقای سطح نمایشنامه نویسی کودک و نوجوان چیست؟
ما دو دسته مسئول داریم. مسئولی که دغدغه این مسائل را دارد و مسئولی که چنین دغدغهای را ندارد.آن دسته که در رابطه با نمایشنامهنویسی برای کودکان و نوجوانان مسئولیت احساس می کنند مانند؛ محمود فرهنگ که مسئولیت دفتر تئاتر دینی مرکز هنرهای نمایشی را داراست، حسن دولت آبادی که مسئولیت بخش تئاتر کودک حوزه هنری را دارد، شهرام کرمی مسئول یکی از فرهنگسراهای تهران و مدیر قبلی مرکز هنرهای نمایشی، امیر مشهدی عباس که مدیریت مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است، این هنرمندان همه نمایشنامه نویس هستند وآثار متعددی در این زمینه تالیف کردهاند و باید از وحیدرضا قناعتیان کارشناس هنرهای نمایشی آموزش و پرورش یاد کرد که در زمینه فراهم کردن نشر نمایشنامه برای دانش آموزان فعال است. این افراد نیازی به پیشنهادهای ما ندارند و با تمامی معضلات و مشکلات این مقوله آشنا هستند. میماند دستهای از مسئولین که دغدغهای در این باره ندارند و تعدادشان نیز زیاد است. اینها نه این مطالب را میخوانند و نه برای این پیشنهادات ارزش قائل هستند. بنابراین حرفی برای آنها نمیتوان داشت.
اما میخواهم به مسئولین دغدغهمند این حوزه، ضمن خسته نباشید، پیشنهاد کنم که در حد توان کودکان و نوجوانان را در این عرصه فعال کنند. این چیزی است که آینده ما به آن نیاز دارد.
نظر شما