به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،  نشست تخصصی جایگاه زبان و ادبیات فارسی در جهان امروز از دیدگاه استادان و محققان خارجی در دو بخش بررسی زبان و ادبیات فارسی در سه دانشگاه از کشورهای پاکستان، چین و هندوستان و بخش رونمایی از کتاب «زبان فارسی در هند» کار مشترک شیخ‌اشتیاق احمد از هند و نرگس جابری‌نسب از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب برگزار شد.

در بخش اول این نشست که در چهارمین روز از نمایشگاه بین‌المللی کتاب در سالن علامه دهخدا در نیم‌طبقه شبستان برگزار شد؛ شیخ اشتیاق احمد از دانشگاه جواهر لعل‌نهرو هندوستان، خانم یو گویلی از دانشگاه مطالعات زبان خارجی پکن چین و فلیحه‌زهرا کاظمی از دانشگاه بانوان لاهور پاکستان درباره وضعیت آموزش زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های خود سخنرانی کردند. دبیر هر دو بخش این نشست نرگس جابری‌نسب از ایران بود. 
 
در ابتدای این نشست فلیحه‌زهرا کاظمی، رئیس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بانوان لاهور پاکستان ضمن بیان اینکه به تازگی رئیس بخش آکادمیک دانشگاه بانوان لاهور شده، عنوان کرد: در این روزها که بازار زبان فارسی به آن صورت گرم نیست؛ اینکه یک رئیس گروه زبان فارسی، رئیس آکادمیک شده، جای تعجب داشت، اما شیرینی زبان فارسی بر اعضای دانشگاه ما تاثیر گذاشت. با این جایگاه جدید، هر درسی که در گروه‌های دیگر ارائه می‌شود یا هر کلاسی که برگزار می‌شود، باید حتما در دفتر ما تصویب شود. امروز در کل دنیا ادبیات به اندازه سایر علوم مهم نیست، ولی ما کاری کردیم که بخش زبان فارسی به قدری اهمیت پیدا کرده، که این کار مهم بر عهده ما گذاشته شده است.
 
او ادامه داد: گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه بانوان لاهور از سال 2008 شروع به کار کرده و یکی از فعال‌ترین گروه‌های دانشگاه است. گروهی که از جهت فرهنگی، علمی و تربیت انسانی حرکت بسیار مهمی را در دانشگاه آغاز کرده‌ و شاید به همین دلیل این مسئولیت به ما واگذار شده است.  چون از طریق ما و این گروه دانشجویان و دانشگاهیان متوجه شدند که شیرینی و تاثیر یک زبان چقدر برای تربیت انسان مهم است و چقدر اهمیت دارد که شما از طریق عرفان اسلامی، ایرانی مردم را تربیت کنید.

کاظمی ضمن بیان اینکه در یک سال اخیر ما سعی کرده‌ایم مردم را بیشتر به جانب فارسی بیاوریم، به برنامه‌های اجرا شده در یک سال اخیر در گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بانوان لاهور اشاره کرد و گفت: امسال در بخش امور سیاسی هم زبان فارسی، اقبال، مولانا و به خصوص سعدی را تدریس می‌کنیم. همچنین در بخش‌های مهندسی و دیگر رشته‌ها، حداقل هفته‌ای یک کلاس فارسی در نظر گرفته‌ایم؛ که این کار موجب ایجاد شغل بیشتر برای دانشجویانی است که زبان فارسی می‌خوانند.
 
رئیس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بانوان لاهور در ادامه گفت: دانشگاه بانوان لاهور سال 1922 میلادی تاسیس شد و گروه فارسی از همان ابتدا دایر بود، اما تا سطح دیپلم بیشتر نداشت. از سال 2008 که ما آمدیم از بخش دانشگاهی شروع کردیم و الان تا مقطع دکتری کلاس داریم. تقریبا 550 دانشجو و 8 استاد هم در این گروه مشغول هستند. همچنین گروه ادبیات فارسی هر سال یک همایش بین‌المللی دارد که خیلی مورد استقبال قرار می‌گیرد.
 
وی افزود: یک مجله علمی و پژوهشی هم در دست تالیف داریم که در طول یک ماه آینده از طرف وزارت علوم پاکستان تصویب می‌شود و از دوستان ایرانی هم خواهش می‌کنم که برای این مجله مقاله ارسال کنند؛ چون مجله‌ای که به زبان فارسی است، نمی‌تواند زیبایی خود را نشان دهد، مگر اینکه اسم ایرانی‌ها داخل آن باشد.
 
در ادامه خانم یو گویلی، مدیر گروه زبان فارسی دانشگاه مطالعات خارجی پکن که به تازگی کتاب «گزیده ادبیات فارسی» را در چین تالیف کرده است، گفت: در سال 1977 استاد ستوده من را به موسسه لغت‌نامه دهخدا دعوت کرد و بدون ثبت‌نام مرا برای یادگیری زبان و ادبیات فارسی پذیرفت و از یادگیری اولین حروف تا دوره لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری با من همراه بود. از سال 2009 که درسم در ایران تمام شد به کشور چین برگشتم و کار آموزش زبان فارسی را در آنجا شروع کردم.
 
او ادامه داد: در چین در زمینه پژوهش و آموزش زبان و ادبیات فارسی دو کتاب «تاریخ ادبیات فارسی» و « گزیده ادبیات فارسی» چاپ شده که دارای نقص‌های زیادی است و کامل نیست که ما این دو کتاب را بررسی کردیم و کتاب جدید «گزیده ادبیات فارسی» به زبان چینی را تالیف کردیم. در واقع آثار برخی پژوهشگران چینی که در زمینه زبان و ادبیات فارسی کار کرده‌اند، را در نظر گرفتیم، نکته‌های مهم را مشخص کردیم و در ساختار با چارچوب مناسب‌تری تنظیم کردیم که در این راه از راهنمایی‌های استادان ایرانشناس هم بهره بردیم.
 
یوگویلی در ادامه به کتاب‌هایی که قبل از این درباره ادبیات فارسی در چین موجود بوده، اشاره کرد و افزود: کتاب اولی که در این زمینه در چین حضور دارد، کتاب «تاریخ ادبیات فارسی» تالیف «جانگ هونگ نین» استاد دانشگاه پکن است و دوم کتاب «گزیده ادبیات فارسی» است که توسط خود بنده و در انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی به چاپ رسیده است. من این دو کتاب و دیگر متونی که درباره زبان و ادبیات فارسی در چین بود را مورد بررسی قرار دادم تا اثری جدید و کامل‌تری که نقص‌های این آثار را ندارد، جمع‌آوری و تالیف کنم.
 
وی اضافه کرد: در کتاب‌های قبلی به شاعران کلاسیک و باستان ایران اشاره نشده بود، که من بررسی کردم و متوجه شدم که برای دانستن ادبیات فارسی باید از متن اوستا شروع کنیم. در کتاب‌های قبلی شاعران و دوره‌های زندگی آن‌ها به درستی اشاره نشده که در کتاب جدید این‌ها را لحاظ کرده‌ایم و دوره‌های مختلف را مشخص کرده‌ایم و شاعر هر دوره را معرفی کرده‌ایم و ویژگی‌های شعر او را بیان کرده‌ایم.هدف ما این است که این کتاب جدید را به عنوان یک منبع جدید به آموزش زبان وادبیات فارسی در چین وارد کنیم. چرا که شناختن ادبیات فارسی وابسته به شناخت ادبیات کلاسیک و ادبیات صوفی است.
 
در ادامه شیخ اشتیاق احمد، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جواهر لعل‌نهرو دهلی گفت: دانشگاه ما یکی از دانشگاه‌های ممتاز و مورد تایید وزارت علوم ایران و از دانشگاه‌های موفق دهلی و هندوستان است و من دوازده سال است که در این دانشگاه در خدمت زبان و ادبیات فارسی هستم. در دهلی سه دانشگاه «دهلی»، «دانشگاه جامعه ملی اسلامی هند» و دانشگاه جواهر لعل‌نهرو در آموزش زبان و ادبیات فارسی خیلی معروف و فعال هستند.
 
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جواهر لعل‌نهرو در ادامه به شیوه پذیرش دانشجویان زبان و ادب فارسی در این دانشگاه اشاره کرد و افزود: در دانشگاه ما یک دانشکده زبان خارجی است که زبان‌های مختلفی در ان تدریس می‌شود و زبان فارسی هم یکی از این رشته‌ها است. در بخش زبان فارسی هم دو رشته وجود دارد، که یکی زبان فارسی و دیگری زبان پشتو و فارسی دری است. این رشته مختص دانشجویان فارسی‌زبان و اردو یا مختص مسلمانان نیست، بلکه کسانی که با زبان فارسی آشنایی ندارند هم می‌توانند در آزمون ما شرکت کنند و در این رشته تحصیل کنند.
 
او ادامه داد: ما در گروه زبان فارسی دانشگاه جواهر لعل‌نهرو آموزش زبان فارسی را از الفبا شروع می‌کنیم و دوره‌های لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری را هم داریم؛ که در حال حاضر 200 دانشجو در دوره‌های مختلف این رشته ثبت‌نام کرده‌اند. در مرکز ما 10 استاد در خدمت آموزش زبان و ادبیات فارسی هستند. تمرکز ما تنها بر ادبیات فارسی نیست، بلکه به ترجمه هم توجه ویژه‌ای داریم تا دانشجویان ما بعد از فارغ‌التحصیلی مشکل شغلی نداشته باشند.
 
شیخ اشتیاق احمد در ادامه به فعالیت‌های گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جواهر لعل‌نهرو اشاره کرد و گفت: دانشجویان دکتری ما در زمینه پژوهش‌های تطبیقی ادبیات ایران و هندوستان بسیار فعال هستند.در شورای این گروه تالیف یک نشریه علمی در حوزه زبان‌فارسی به نام «الهام»، برای چاپ پژوهش‌های حوزه زبان فارسی مصوب شده است. همچنین هر سال در دانشگاه برنامه نوروز را برگزار می‌کنیم. در سال 1389 سمینار بین‌المللی «مولانا ابوالکلام آزاد» معمار فرهنگ هند و ایرانی، درباره فرهنگ ایران و هندوستان برگزار کردیم، که حدود 50 استاد از کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان و ... در آن شرکت کردند و مجموعه مقالات این همایش هم چاپ شده است.

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جواهر لعل نهرو در ادامه گفت: دانشگاه ما خیلی مورد توجه بنیاد سعدی نبوده است. بنابراین امیدواریم از این پس بیشتر به دانشگاه ما توجه شود و پژوهش‌های مشترک انجام دهیم.

در ادامه نرگس جابری‌نسب از جرقه های آغازین زبان فارسی در هند توسط سلطان محمود غزنوی گفت و زبان فارسی که تقریبا به مدت هزار سال به عنوان زبان درباری و زبان علمی در هند مطرح بود. کتابهای متعددی که به زبان فارسی در هند نوشته شد و آثار متعددی که به زبان فارسی در هند چاپ شد و استادان بخش فارسی در دانشگاه ها با عشق از آن پاسداری می کنند و نهادهای ایرانی ضمن قدردانی این تلاش‌ها حمایت‌های خود را دریغ نکنند.

در بخش دوم برنامه کتاب «زبان فارسی در هند» رونمایی شد. عنوان کتاب از اولین مقاله انتخاب شده است که توسط مولفین آن شیخ‌ اشتیاق احمد از هندوستان و نرگس جابری‌نسب از ایران نوشته شده، این کتاب شامل پنج مقاله دیگر هم است که با مدیریت و نظارت مولفین آن نوشته شده است. تمام مقالات کتاب در زمینه گسترش و رواج زبان فارسی در هند است. این کتاب نمونه ای از همکاری مشترک دو مجموعه ایرانی و هندی است، که عشق به گسترش زبان فارسی عامل اصلی شکل گیری آن شده است و در نوع خود کار بسیار ارزشمندی است. باید پژوهشگران را به نمونه چنین کارهای تشویق و ترغیب کرد.