به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، یافتن نسخه‌ای از کتاب «صید قزل آلا در آمریکا» (اثر ریچارد براتیگان) در خیابان «دهنادی» شیراز که همنشینی لوازم شکار و ماهیگیری، نظامی‌دوزی‌های نامی و کتابفروشی‌هایی که اغلب دست دوم خرید و فروش می‌کنند، شاید بهانه خوبی باشد که این خیابان تاریخی شیراز دوباره کشف شود.

دهنادی شیراز، خیابانی 100 ساله، بورس کتابفروشی‌ها، فروشگاه‌های شکار و خیاطخانه‌های این شهر است و بسیاری از شیرازی‌ها برای یک بار هم شده خاطره‌ای از آن در گنجه دارند؛ در سال 1303 خورشیدی، خیابان زند درختکاری و باغچه‌بندی شد و تا میدان استانداری پیش رفت. همان سال‌ها بود که خیابان دهنادی جان گرفت و به یکی از مراکز تجاری مهم شیراز تبدیل شد. قبلاً تجارت‌خانه بزرگ آقای رعنایی اینجا بود و با کمپانی‌های بزرگ کلکته، چین و بمبئی تجارت چای انجام می‌داد.

بر اساس شناسنامه، گذر دهنادی شیراز که اغلب بر اساس تاریخ شفاهی است، تاریخش برمی‌گردد به دهه اول این قرن، اما قبل از آن در دوره قاجار به «کوچه گلشن» معروف بود که در انتها به گود سرحدی‌ها ختم می‌شد؛ زمانی که این منطقه حاشیه شهر شیراز بود و آبگیری با نام «حوض قارچین» داشت و عشایر برای اقامت در سرحد می‌آمدند و چند ماهی اینجا ماندگار می‌شدند.

طول این خیابان که بیشتر از 50 متر نیست و عرضش به‌زحمت به 10 متر می‌رسد، چندی است سنگ‌فرش شده و باغچه مثلثی زیبایی که درونش روییده، نشان‌دهنده این است که در روزگاری نه‌چندان دور، قرار بوده این کوچه یک پیاده‌راه شهری مدرن باشد.

با اینکه سال 1391 علی رحیمی، شهردار بافت تاریخی، فرهنگی شیراز خبر داد که «با اجرای طرح‌های عمرانی در خیابان دهنادی به‌عنوان یكی از خیابان‌ها و معابر مركزی، تاریخی و مهم شیراز و پیشینه آن، این خیابان به معبری فرهنگی تبدیل می‌شود» اما پس از گذشت بیش از 7 سال از آن قول و وعده و حتی اختصاص میلیاردی بودجه‌ای برای احیا خیابان تاریخی کریم‌خان زند و گوشه‌های پیدا و پنهان این گذر بلندآوازه، همچنان خیابان دهنادی مانند کوچه یغما، کوی پروانه، کوچه نوبهار که به کوی ادیان توحیدی معروف است و کتابفروشی کیوان نیز در آن همچنان خودنمایی می‌کند، در بوته فراموشی است و امسال بود که سینما بهمن در نزدیکی این خیابان دچار حریق شد و برای همیشه پرونده‌اش مانند سینما پرسیا بسته شد. این، جدای از خاموشی چراغ کتابفروشی بلادی در خیابان زند است که با مرگ زین‌العابدین بلادی برای همیشه به تاریخ پیوست و خیابان زند هم با همه کوچه‌ها و گذرهایش همچنان بدون «بلادی‌»ها و «شاهرخ گلستان‌»ها، بنای فرسوده و بلااستفاده سینما و تئاتر آریانا در آن خودنمایی می‌کند و اگر نامی هم از سینما حافظ به‌جا مانده، بر ورودی پارکینگی است که روزگاری جادوی هنر هفتم را روی پرده نمایان می‌ساخت.

این در حالی است که به گفته وی، حدود 8 سال پیش، خیابان دهنادی به‌نوعی یک محور فرهنگی تلقی می‌شد و پیشنهاد ساخت مجتمع فرهنگی كتاب در این خیابان با همین نگاه ارایه شد.

او  پیرامون مشخصات مجتمع فرهنگی كتاب دهنادی تصریح كرد: «این مجتمع فرهنگی 700 مترمربع مساحت دارد و پروژه ساخت آن در دو طبقه با یك زیرزمین پیش‌بینی شده که طبقه اول آن شامل کتابفروشی، طبقه دوم کتابخانه و مکان ویژه استفاده از اینترنت و زیرزمین نیز سرویس بهداشتی و عمومی است».

اینجا تنها جایی است که کتاب و اسلحه و پوتین، همسایگی دیرپا و عمیقی دارند؛ طی سال‌های بی‌شمار کسانی که اینجا کاروکاسبی داشته‌اند، اکثر مغازه‌ها بارها و بارها تغییر کاربری داده‌اند و آرام‌، آرام تبدیل به صنف‌های شغلی مختلف و نامرتبط شده‌اند. اگر به کتاب «شیراز قدیم» نگاهی بیاندازید، عکسی از خیابان دهنادی خواهید دید که نشان می‌دهد در سال 1331 نیز کتاب‌فروشی‌ها اینجا بوده‌اند.

«کتاب‌فروشی رعنا حسینی» واقع در خیابان دهنادی، نزدیک میدان شهرداری در شیراز از کتاب‌فروشی‌های قدیمی شیراز است که دکان و مغازه‌ای عجیب و غریب به شمار می‌رود و بانویی به همین نام (رعنا حسینی) به اتفاق همسرش آن را اداره می‌کردند. این کتابفروشی با کتاب‌فروشی‌های دیگر یک فرق اساسی دارد؛ کتاب‌فروش‌ها، یعنی رعنا حسینی و همسرش که نقش دستیار او را داشت، هر دو کف کتاب‌فروشی روی زمین می‌‌نشستند و انبوه کتاب‌ها پیرامون آنها بی‌هیچ نظم و ترتیبی روی هم تلنبار شده بود. روشنایی این مغازه هم چندان مطلوب نبود. تخصص اصلی آنها اما عرضه کتاب‌های دست‌دوم درسی، کمک‌درسی و انواع حل‌المسائل‌ها بود. کافی بود نام کتابی را بگویید، رعنا حسینی یا همسرش پس از جستجوی کوتاهی در اطراف، آن را در میان انبوه کتاب‌های پیرامون خود می‌یافتند و به دست شما می‌دادند و درصورتی که کتاب مورد نظر موجود نبود یا نمی‌توانستند آن را بین انبوه کتاب‌ها بیابند، بعداً مراجعه می‌کردید و بار دوم احتمال دریافت آن زیاد بود. یکی از کتابفروشی‌های پرپیشینه دهنادی، پارس است که در خرید و فروش و تعویض کتاب‌های درسی، دانشگاهی، عمومی و مذهبی و گاهی عتیقه در شیراز شناخته شده است.

سعید علی‌آبادی، مسئول کتابفروشی پارس به خبرنگار ایبنا گفت: در دهنادی آن‌ها که پی کتابی نایاب می‌گردند، دست خالی برنمی‌گردند زیرا حتی اگر همکاری، کتابی نداشته باشد، یا از هم صنفی‌های خود آن را جویا می‌شود یا جایی گوشه کاغذی نام و عنوان کتاب را می‌نویسد و جستجو خواهد کرد.

وی افزود: بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر شیراز که دنبال کتاب‌هایی می‌گردند که یا چاپشان تمام شده یا آثاری به زبان‌هایی غیر از فارسی هستند، پا در دهنادی می‌گذارند و آن‌ها را می‌یابند.

علی‌آبادی همچنین عنوان کرد: فصل امتحانات که فرا می‌رسد، دانشجوها و دانش‌آموزان زیادی را می‌توانید اینجا ببینید که دربه‌در به دنبال کتاب‌های امتحانی هستند و از مغازه‌ای به مغازه دیگر پاس داده می‌شوند.

ویژگی منحصربه فرد این خیابان کوچک در شیراز، وجود اصناف گوناگون در یک وسعت محدود جغرافیایی است؛ ویترین مغازه‌های این راسته ناهماهنگی مشهودی با یکدیگر دارند و هرکدام گروه خاصی از شهروندان را با شخصیت‌ها، نیازها و سلایق متفاوت به سمت خود جذب می‌کند.