به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) گئورك وارطان، در اين مراسم كه به مناسبت نودمين سالگرد تولد آلينوش طريان، مادر اختر فيزيك ايران، در باشگاه فرهنگي و ورزشي آرارات برگزار شد، با بيان اين‌كه پروردگار پس از آفرينش هستي حد كمال را در آفرينش انسان به ظهور گذاشت، گفت: شايد اين در نتيجه سرشت پاك به امانت سپرده شده در نهان برخي انسان‌هاست كه او را در شمار آن‌هايي قرار مي‌دهد كه با كنجكاوي و شوقي خاص در صدد پژوهش و تحقيق در چگونگي شكل‌گيري و كارآيي پديده‌هايي بر مي‌آيند كه ساخت و صنيع پروردگار است و انسان را فقط ياراي دريافتن بازتاب‌هاي آن بر طبيعت است. طبيعتاً اين گونه انسان‌ها داراي طيف فكري وسيع و بينش ديني قدرتمندي نيز هستند.

وي در بخشي از سخنان خود تصريح كرد: دكتر آلينوش طريان از جمله معدود افرادي است كه توانستند با دانشي كه كسب كرده ‌است خود را به عالم خورشيد و افلاك نزديك كند. گذشته از برخورداري از چنين ويژگي خاصي كه نصيب همه انسان‌ها نمي‌شود، تلاش اين بانوي بزرگوار و وارسته كه براي يافتن توضيحات علمي و لايتناهي بودن قدرت و حكمت خداوند سختي‌هاي فراواني را برخود هموار ساخت، كافي است كه وي را از معدود افراد سعادتمندي بدانيم كه در كنار نزديكي و انس بيشتر با پديده‌هاي الهي، خدمات ارزنده‌اي به پيشرفت علم و پژوهش در كشور ارايه داده‌اند.

نماينده ارامنه تهران و شمال كشور همچنين گفت: به عنوان خادم كوچك ملت ايران در برابر انسانيت و دانش اين بزرگوار كه موجب شده اهل فن، وي را مادر نجوم ايران بنامند، متواضعانه سر تعظيم فرود مي‌آورم.

در ابتداي اين مراسم، تالين بندري، حقوقدان و عضو هيات مديره موسسه ترجمه و تحقيق هور، مروري بر زندگي دكتر آلينوش طريان كرد و گفت: آلينوش طريان، سال 1299 به دنيا آمد و 1326 از دانشكده علوم دانشگاه تهران ليسانس گرفت و به عنوان كارمند آزمايشگاه فيزيك مشغول به كار شد. سال 1335 از دانشگاه پاريس مدرك دكترا گرفت، ولي كرسي تدريس سوربن را به عشق خدمت به ايران ترك كرد و در سال 1343 نخستين فيزيكدان زن ايراني شد كه به مقام استادي رسيد. وي پايه‌گذار نخستين رصدخانه خورشيدي و اولين تلسكوپ ايران است. مهرباني، رفتار دلسوزانه، اعتقاد به تحصيل زنان و خصوصا ميهن‌پرستي از خصايص آلينوش طريان است.

سپس، فيلمي از منزل دكتر طريان و مصاحبه با وي پخش شد. دكتر طريان در اين فيلم درباره تحصيل خود از مدرسه ارامنه و سپس مدرسه زرتشتيان تا دوران بازنشستگي خود در سال 1358 توضيح داده بود.

دكتر منيژه رهبر، نايب رييس اسبق انجمن فيزيك ايران و سردبير مجله رشد آموزش فيزيك از سخنرانان مراسم بزرگداشت دكتر طريان بود.

وي در سخناني خاطرنشان كرد: تمام دانش‌آموختگان رشته فيزيك به نوعي فرزندان دكتر طريان محسوب مي‌شوند. شخصاً اگر توانستم قدمي در راه فيزيك ايران بردارم، نتيجه تشويق او بوده است.

پس از صحبت‌هاي دكتر رهبر، سرودي به زبان ارمني با شعر و آهنگ اريك تمرازيان در وصف معلم اجرا شد و تمرازيان سرود «اي ايران اي ايران» را به دكتر طريان تقديم كرد.

همچنين، دكتر سيدحجت‌الحق حسيني، عضو هيات علمي مركز ستاره‌شناسي تهران، با اشاره به تقارن سالگرد تولد دكتر طريان با روز جهاني علم، زندگي نامه مادر اختر فيزيك ايران را مرور كرد و گفت: دكتر طريان تمام كتاب‌هاي خود را شامل هزار و 600 عنوان كتاب چاپي و يك كتاب چاپ سنگي به كتابخانه ملي اريان اهدا كرده است.

سبوه سركيسيان، اسقف اعظم ارامنه ايران نيز پيامي به مناسبت نودمين سالگرد تولد دكتر طريان ارسال كرده بود كه در اين آيين قرائت شد.

در اين پيام آمده است: «دكتر طريان نخستين استاد فيزيك زن در ايران است كه نقش ويژه‌اي را در تعليم و تربيت داشته. وي يكي از بنيانگذاران ژئوفيزيك ايران است كه در راه تعالي دانش نسل جديد قدم برداشت. وي مادري است كه با علم خود ستارگان را تسخير كرد.»

اسقف اعظم معتقد است،‌ دكتر طريان مي‌تواند الگويي شايسته براي نسل جديد باشد؛ چرا كه ميهن هر ملت با خدمات فرزندانش پيشرفت مي‌كند.

در ادامه، نمايندگان ارامنه در مجلس شوراي اسلامي و نمايندگان خليفه‌گري، لوح افتخار را به مادر اختر فيزيك ايران اهدا كردند.

در پايان مراسم، دكتر حسن غفوري فرد، عضو هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي و از شاگردان دكتر طريان ضمن اشاره به خدمت‌هاي مادر نجوم ايران گفت: ارامنه ايران منشا خدمات ممتاز در عرصه‌هاي علم، فرهنگ و ورزش هستند.

در كنار اين آيين، نمايشگاهي از كتاب‌هاي موسسه ترجمه و نشر هور و فصلنامه پيمان برپا شده بود. فصلنامه پيمان كه هر سه ماه يك بار به زبان فارسي منتشر مي‌شود به اشتراكات ايرانيان و ارمنيان مي‌پردازد.
آيين بزرگداشت مقام نخستين بانوي فيزيكدان ايران به بهانه نودمين سالگرد تولد وي، شامگاه گذشته (سه شنبه 18 آبان) با همكاري موسسه ترجمه و تحقيق هور و انجمن خيريه بانوان ارامنه تهران در باشگاه آرارات برگزار شد.

دكتر آلينوش طريان كه هيچ‌گاه ازدواج نكرده است، تمام اموال خود را به كليساي اصفهان بخشيده و كتاب‌هايش را نيز به كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران اهدا كرده است.