به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نمایشگاه کتاب، فصل نو کردن دیدارها در تقویم کتابدوستان، نو کردن فهرست کتاب‌بازها و برای خیلی‌ها، فصل نو کردن کتابخانه خانگی است. چند هزار نسخه کتاب خریداری شده نمایشگاه، در ایستگاه پایانی سفرشان از چایخانه و دفتر نشر به قفسه کتابخانه خریداران رسیده و جاگیر شده است. به‌نظرم این کتاب‌ها دو دسته‌اند؛ دسته‌ای که همسایه کتاب‌های خوانده شده می‌شوند یا همنشین کتاب‌هایی که در انتظارند تا خوانده شوند؛ کتاب‌های بلاتکلیف؛ کتاب‌هایی که خیلی‌هاشان، از همین نمایشگاه خریداری شده‌اند.
خریدهای دوستانه؛ رسم متداول نویسندگان مولفان مترجمان و شاعران
شهیر کنعانی، ۴۲ ساله، مولف، شاعر، کارشناس‌ارشد مهندسی عمران می‌گوید: «تازه آمده‌ام، هنوز کتابی نخریدم، هرسال پنج تا ۶ جلد کتاب از نمایشگاه می‌خرم. برای خرید امسال تقریباً ۲ میلیون تومان در نظر گرفتم.» یک کتابخانه شخصی با ۶۰۰ جلد کتاب دارد. او می‌گوید، ۲۰ درصد کتاب‌هایی که سال گذشته خریداری کرده، نخوانده است. معتقد است خریدهای دوستانه برای نویسندگان و منتقدان متداول است؛ منتقدان سخت‌خوان نیستند اما تخصصی و عمیق کتاب انتخاب می‌کنند.» آقای کنعانی درباره کتابخانه‌اش این طور توضیح می‌دهد: «تعدادی از این کتاب‌ها به خاطر اینکه پدرم ارشد ادبیات دارد، به‌عنوان منبع درسی خریداری شده و از پدرم برایم مانده، تعدادی هدیه است و بعضی از آن‌ها را خریداری کردم. در حوزه فلسفه و ادبیات معمولاً کتاب زیاد می‌خرم؛ به خاطر اینکه در حوزه شعر دوستانم زیاد هستند. کتاب دوستانم را هم می‌خرم.
نکته قابل تامل این است که با وجود فروش مجازی و امکان خرید اینترنتی از سامانه مجازی نمایشگاه؛ برخی خریداران شهرستانی نیز ترجیح می‌دهند با بن اعضای هیئت علمی و بودجه شخصی، حضوری به نمایشگاه کتاب تهران بیایند. آن‌ها معمولاً دو تا سه روز را برای اقامت در تهران درنظر می‌گیرند. رضا روشنی، ارشد زبان انگلیسی دارد، پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی است و به تازگی بازنشسته شده؛ سال‌ها معلم زبان انگلیسی در اندیمشک و آبادان بوده است، با برنامه‌ریزی به نمایشگاه کتاب آمده برای پیدا کردن منابعی در حوزه زیباشناسی شعر. کتابخانه شخصی آقای روشنی ۷۰۰ جلد کتاب دارد که حاصل علاقه شخصی به تامین منابع برای نوشتن کتاب و پژوهش است.
ناشران تخصصی کم شده‌اند
روشنی به‌عنوان پژوهشگر از کم بودن ناشران تخصصی گلایه‌مند است و به‌واسطه تحققیاتش درباره شعر معتقد است: بازار کتاب شعر، آشفتگی زیادی دارد، برخی اشعار حتی استانداردهای لازم را ندارند همین کتاب‌ها مانع دیدن شعرهای خوب شده‌اند؛ حتی مخاطبان را به شعر بدبین کرده‌اند.
سقف خرید خاصی ندارد؛ خریدهایش تا ۵ میلیون تومان هم رسیده و برای خرید کتاب‌های تخصصی که در فهرست کتاب‌های واجب فهرست خریدش قرار دارد، خرجش از ۵ میلیون هم عبور می‌کند. آقای روشنی بحث تعاملات فرهنگی را در نمایشگاه کتاب مهم می‌داند و معتقد است این تعاملات در طول سال به غیر فرصت برگزاری نمایشگاه کتاب، بسیار کم است. آقای روشنی کتاب نخوانده ندارد و همه کتاب های کتابخانه اش را خوانده است.
کتابخوانی پیش از خواب مهم است
قاسم اصلانی، کارمند دانشگاه علوم پزشکی تبریز است. درحال حاضر دانشجوی دکترای مدیریت دولتی است. با تاکید بر اینکه «شنیدن کی بود مانند دیدن»، چهار سال است تقریباً منظم به نمایشگاه کتاب می‌آید. او می‌گوید: در مجازی فقط ناشرانی که می‌شناسید را می‌بیند اما در حضوری تعداد زیادی ناشر هستند که در بازدید از غرفه‌هایشان می‌توانید سایر نیازها و علایق کتابخوانی‌تان را خریداری کنید. او به کتابخوانی پیش از خواب اعتقاد دارد. به دخترش نیز این علاقه را منتقل کرده است.
آقای اصلانی دختری محصل دارد که تافل زبان انگلسی دارد و علاقه‌مند به زبان کره‌ای است، در کتابخانه شخصی این خانواده ۵۰ جلد کتاب وجود دارد. این کتاب‌ها بیشتر شامل رمان یا تفسیر یا منبع کمک درسی هستند. هر سال پنج جلد کتاب مهم و مورد نیاز خانواده به جز کتاب‌های کمک درسی برای دخترش را خریداری می‌کند. بودجه‌اش برای خرید کتاب را ۲ میلیون معرفی می‌کند. تمام کتاب‌های کتابخانه‌اش را خوانده است و تاکید دارد من یا هیچ کتابی را نمی‌خرم اگر بخرم حتماً مطالعه می‌کنم.
بازنشسته‌ای که اوقات فراغت و فوت همسر او را کتابخوان‌تر کرده است
معمولاً کسانی که اوقات فراغت بیشتری دارند، تمایل زیادی به کتابخوانی دارند، بازنشسته‌ها از این گروه هستند. علی‌اصغر پورگنجی، بازنشسته تامین اجتماعی و ۸۰ ساله است. کتابخانه شخصی او ۱۰۰ جلد کتاب دارد که ۹۰ درصد آن مذهبی و تعداد کمی سیاسی و تاریخی است. کتاب «کمیته ۳۰۰» را داشته که فامیل آن را برده‌اند تا بخوانند اما نیاورده‌اند. کتاب «سرنوشت رضاشاه خاطرات سلیمان بهبودی» و «پاسخ به تاریخ» و «چهره‌هایی در یک آیینه» را نیز سال‌ها قبل خریده و خوانده و در کتابخانه‌اش دارد.
۲۵ سال است، بازنشسته شده و در چند سال اخیر به خاطر فوت همسرش زمان بیشتری را به کتابخوانی اختصاص می‌دهد. از او درباره بودجه خریدش می‌پرسم، می‌گوید: بستگی دارد چند کتاب مورد نیازم را پیدا کنم، اما محدودیت بودجه ندارم هر آنچه لازم داشته باشم و پیدا کنم، خریداری می‌کنم. مثلاً امسال در نمایشگاه کتاب «محمد تقی بهلول» و «ابوسعید ابوالخیر» را پیدا نکردم. «رساله آیت الله سیستانی» را امانت داده بود و برایش نیاورده بودند. حالا دوباره آمده بود تا آن را خریداری کند. این پدر بازنشسته تمام کتاب‌های کتابخانه‌اش را خوانده است.
خریدهای دوستانه و تاثیر معرفی کتاب از سوی هم کلاسی‌ها، رسانه ومدرسه
خریدهای دوستانه کتاب نیز در نمایشگاه کتاب بسیار داغ است. اکثر جوان‌ها با دوستان، همکلاسی‌ها و هم دانشکده‌ای‌هایشان برای خرید کتاب آمده بودند. مطهره احمدی، ۱۷ ساله کلاس یازدهم است. او با دوتا از دوستانش به نمایشگاه کتاب آمده، دومین سالی است که دوستانه به نمایشگاه کتاب آمدند. خانم احمدی می‌گوید: «سال گذشته کتاب «خاتون و قوماندان» را که رهبر انقلاب معرفی کردند، را خریدم و خواندم.
امسال سراغ کتاب‌های حدادپور جهرمی، نویسنده و نشر حداد مانند «حجره پریا» و مستند داستانی نه» و «حیفا» آمده‌ام. او نخستین کتابی را که خوانده است؛ «دفترچه نیم سوخته یک تکفیری» معرفی می‌کند. پارسال کتاب «انسان ۲۵۰ ساله» را خرید اما نتوانسته آن را بخواند؛ فکر می‌کند امسال که بخواند آن را بفهد. کتاب «ستاره‌ها چیدنی نیستند» که دوستش معرفی کرده را از سال گذشته تا حالا نخوانده است. او یک کتابخانه شخصی جمع و جور نیز دارد.
خواندن خلاصه کتاب و خرید آن و اختصاص ۵۰۰ تومن بودجه برای خرید کتاب
خانم عنصری، دانش‌آموز ۱۷ ساله و از همین گروه دوستانه است. پارسال دنبال کتاب «سربلند» شهید حججی بوده که پیدا نکرده اما کتاب‌هایی درباره شهدا خریده و امسال به سراغ خرید کتاب‌های کودک ونوجوان رفته است. یک کتابخانه شخصی با ۱۰۰ جلد کتاب در موضوعاتی مانند رمان و مذهبی دارد؛ خلاصه کتاب را می‌خواند و اگر خوشش آمد کتاب را می‌خرد. پارسال برای خرید کتاب، ۵۰۰ تومان در نظر گرفته بود.
خانم عنصری می‌گوید: «مدارس شاهد گاهی بن برای خرید کتاب می‌دهند.» خانم خلجی دوست دیگر این گروه نوجوان، دومین‌بار است دوستانه به نمایشگاه کتاب می‌آید، او فهرست کتاب دارد و اما گذری و تصادفی نیز خرید می‌کند. امسال دنبال کتاب‌های «آن سوی مرگ» و کتاب‌های حدادپور جهرمی است. دو کتاب را پارسال خریده و هر دو را خوانده است. او یک کتابخانه کوچک و جمع و جور دارد.
خواهر و بردار کتابخوانی که برخی کتاب ها را چندبار خواندند
فاطمه علیخانی ۱۷ ساله و برادرش محمدمهدی علیخانی ۲۳ ساله دانشجوی مهندسی مکانیک، خواهر و برادری که دومین سال است به نمایشگاه می‌آیند. آن‌ها کتابخانه شخصی دارند. دو سال پیش به نمایشگاه آمدند و ۱۰ کتاب کتاب غیردرسی خریداری کردند.
خواهر، کتاب داستانی و مذهبی علاقه دارد. برادر نیز به جز منابع درسی، کتاب‌های رمان و داستان مذهبی به‌خصوص با موضوع زندگی‌نامه شهدا را مطالعه می‌کند. خواهر نخستین کتابی که خوانده است، «دختر شینا» و «خاک‌های نرم کوشک» بوده و بعد از آن به کتابخوانی و داشتن کتابخانه علاقه‌مند شده است. کتابخانه شخصی آن‌ها حدود ۷۰ جلد کتاب دارد. می‌گویند «از ذوقمان همه کتاب‌هایی که می‌خریم، می‌خوانیم.» آن‌ها حتی برخی از کتاب‌ها سه بار خوانده‌اند. بودجه‌شان برای خرید کتاب می‌پرسم. روی بن دانشجویی حساب کردند و پس‌انداز شخصی‌شان هم یک‌میلیون تومان است.
نظر شما