به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، مجموعه حاضر، دفتر نخست و گزيده‌اي از نقدهاي منتشر شده در مجله «كتاب ماه كليات» است كه در شماره‌هاي 100 تا 150 منتشر شده‌اند.
كليات از مجموعه نُه‌گانه كتاب‌هاي ماه موسسه خانه كتاب است كه با هدف اطلاع‌رساني و نقد و بررسي كتاب و كمك به ارتباط خلاق بين پديدآورندگان، ناشران، كتابداران، كتاب‌خوانان و ديگر فعالان عرصه نشر و فرهنگ كشور، در سال 1375 متولد شد و تاكنون بالغ بر 150 شماره از آن منتشر شده است. اين نشريه با توجه به سياست ابلاغ شده از سوي موسسه خانه كتاب به نقد و بررسي كتاب‌هاي منتشر شده در حوزه كتابداري و اطلاع‌رساني، روزنامه‌نگاري و نشر، مرجع‌شناسي و نسخه‌هاي خطي مي‌پردازد.
مقالات نقد از مهم‌ترين و تاثيرگذارترين توليدات علمي است كه نقشي اساسي در بالندگي و پويايي علم و انتشارات هرحوزه علمي ايفا مي‌كند. نقد يك اثر در ساده‌ترين شكل، نشان از ارزشمندي اثر نقد شده دارد و نشان مي‌دهد اثر نقد شده، ارزش بررسي و تامل را داشته است. برخلاف تصور بسياري، نوشتن نقد ساده‌تر از نوشتن مقالات علمي ديگر نيست و نياز به بررسي، مطالعه و تفكر بسيار دارد.
نقد يك اثر نه تنها از ارزش نوشته نمي‌كاهد، بلكه بر ارزش و جايگاه آن مي‌افزايد و چه بسيار آثاري كه گم‌نام بوده‌اند و پس از نقد شدن، جايگاه واقعي خود را يافته است. نقد ضمن كمك به نويسنده و ناشر، تاثير بسيار فراواني بر رشد جامعه علمي دارد و به توليد آثار ارزشمند، كمك بسياري مي‌كند. هرچند در نگاه ساده و در مواقعي، برخي نقد اثرشان را بر نمي‌تابند و آن را نوعي دشمني مي‌انگارند.
نقد با وجود سابقه تاريخ بسيار طولاني كه در غرب دارد و بسياري از مجلات معتبر علمي و پژوهشي غرب ـ‌حتي مجلات آي. اس. آي‌ـ بخشي را به نقد و بررسي آثار منتشر شده اختصاص مي‌دهند، در جامعه علمي ايران جايگاه در خوري نيافته و از سابقه طولاني برخوردار نيست و نگرش‌هاي منفي ايجاد شده در گذر زمان سبب شده تا بسياري از نويسندگان و اساتيد صاحب‌نام تمايلي به نوشتن نقد نداشته باشند. حتي در شيوه نمرده‌دهي و ارزيابي نشريات علمي و پژوهشي در وزارت علوم، تحقيقات و فناوري سبب مي‌شود نشريات از اختصاص بخشي از نشريه به نقد و بررسي خودداري كنند.
به زعم نويسنده اين اثر، مجموعه كتاب‌هاي ماه ـ‌در كنار ساير مجلات نقد و بررسي‌ـ در طول دوران انتشار خويش، نقش بسيار مهمي در رشد كيفي آثار منتشر شده داشته و همواره تلاش كرده‌اند تا به ارتقا توليدات علمي كمك كنند.
در اين مجموعه 38 نقد در حوزه‌هاي مختلف موضوعي نظير مباني و فلسفه كتابداري، مديريت كتابخانه‌ها، مجموعه‌سازي در كتابخانه‌ها، نمايه‌سازي و چكيده‌نويسي و ابزارهاي آنها، فهرست‌نويسي، نسخه‌هاي خطي و مباحث بين رشته‌اي نظير سواد اطلاعاتي، حق مولف و مديريت دانش ارائه شده است.
علي اوجبي، معاون فرهنگي خانه كتاب در مطلع اين اثر، بر ضرورت نقد و نقش آن در رشد جامعه علمي كشور، اشاره كرده و مي‌نويسد: «امروزه با وجود اجماع صاحب‌نظران و تمامي كساني كه به گونه‌اي در ساحت علم و معرفت تلاش مي‌كنند، بر ضرورت نقد و نقش چشم‌گير آن در بالندگي معارف جامعه علمي ما با اين مهم بيگانه است! از اين‌رو يافتن كتاب‌هاي ارزشمند، نيازمند تحمل رنج و مشقت بسيار براي مخاطبان عام است و كتاب‌هاي بي‌مايه، بي‌هيچ ترس و واهمه‌اي در همه عرصه‌ها جرات عرض اندام دارند.
نشريه‌ها و مجلات تخصصي و نويسندگان آنها نيز به نقد، بهاي چنداني نمي‌دهند. حال يا براي اين كه شان و منزلت خود را فراتر مي‌انگارند و يا به دليل آن كه از حواشي آن هراسان‌اند؟! از اين‌رو اندك نشريات تخصصي نقد كتاب را با همه كاستي‌هاي احتمالي بايد ارج نهاد و با نقد عالمانه آنها، راه را براي شكوفايي علم و دانش در جامعه ايران اسلامي هموار كرد.
موسسه خانه كتاب با وقوف به آن چه گذشت با همكاري گروهي از اساتيد و متخصصان اين حوزه در سال 1376 دست به انتشار مجلات تخصصي كتاب ماه ويژه نقد و معرفي كتاب در عرصه‌هاي كليات، ادبيات و فلسفه، دين، تاريخ، علوم اجتماعي، هنر، كودك و نوجوان، و علوم و فنون زد. مخاطبان و جامعه فرهنگي ما اعتراف دارند كه در طي نزديك به يك دهه تلاش بي‌وقفه نشريات ياد شده، علي‌رغم تمامي فراز و نشيب‌ها، و موانع و مشكلات خرد و كلان، اثرات مثبتي به همراه داشته‌اند. چه در معرفي آثار شاخص و نويسندگان برتر و چه در به انزوا بردن نويسندگان بي‌مايه و فرصت طلب. در كنار اين مهم توانسته‌اند در حد بضاعت و توش و توان خود، فرهنگ نقدنويسي را نيز رواج دهند.
دقت و تامل دوباره در برخي از اين نقدها به طور قطع براي نسل جوان و پژوهنده ما مي‌تواند فوايد و ثمرات فراواني داشته باشد. از اين‌رو، به پيشنهاد برخي از اساتيد درصدد برآمديم تا نقدهاي منتشر شده در مجلات كتاب ماه را در قالب كتاب مستقل نيز عرضه كنيم.
آن‌چه پيش روي شماست، مجموعه نقدهاي منتشره در كتاب ماه كليات است كه با عنوان كليات و نقد آثار به پيشگاه شما خواننده فرهيخته تقديم مي‌شود. به اميد آن كه در آينده نه چندان دور، نقد و نقدنويسي، سكه رايج جامعه علمي ما باشد.»
چاپ نخست كتاب «كليات و نقد آثار» (دفتر اول) در شمارگان 1000 نسخه، 328 صفحه و بهاي 65000 ريال راهي بازار نشر شد.
دوشنبه ۲۲ فروردین ۱۳۹۰ - ۰۹:۳۰
نظر شما