به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، پيشينه ترجمه فارسي گات‌ها به سال 1305 و كوشش استاد ابراهيم پورداوود بازمي‌گردد. او در آن سال ترجمه‌اي فارسي از گات‌ها، بر اساس ترجمه بارتلومه آلماني، به دست داد اما پورداوود به اين ترجمه بسنده نكرد و با كوششي توان‌فرسا، در سال 1331 برگردان ديگري از گات‌ها را منتشر كرد.
پورداوود در اين برگردان، ترجمه بارتلومه را به كناري نهاد و ترجمه‌اي با تكيه بر مطالعات عميق و گسترده خود عرضه كرد. پس از آن، در سال 1351 موبد فيروز آذرگشسب ترجمه‌اي ديگر از گات‌ها را منتشر كرد كه از اعتبار و اهميت بسياري برخوردار است. سه سال پس از آن، عباس شوشتري مهرين برگردان خود از گات‌ها را انتشار داد.
در سال 1364 جليل دوستخواه ترجمه‌اي آهنگين و خوش‌خوان از همه اوستا و نيز گات‌ها عرضه كرد. يك سال پيش از آن نيز هاشم رضي ترجمه اوستا و گات‌ها را انتشار داده بود. يكي ديگر از ترجمه‌هاي فارسي گات‌ها، برگردان موبد رستم شهزادي است كه چاپ اول آن در سال 1377 انتشار يافت.
همچنين مي‌توان به برگردان گات‌ها توسط حسين وحيدي در سال 1379 اشاره كرد. ترجمه و آوا نويسي بهنام مباركه را نيز بايد كوششي در همين راستا و تلاشي براي آسان‌خواني زبان گات‌ها دانست.
مباركه در آوا نوشت خود از گات‌ها، دست به تجربه‌اي تازه زده است.
او واژگان گات‌ها را به شيوه‌اي آوا نويسي كرده است كه با راه و روش املاي فارسي‌نويسي امروزي تفاوت دارد. اين كار براي آسان و روان‌تر خواندن واژگان كهن اوستايي به‌كار برده شده است. مباركه كوشيده است تا براي نشانه‌هاي اوستايي، به گونه‌اي دقيق برابر فارسي آنها را بنگارد.
از اين رو واژه‌هاي بلند، شكسته و جدانويسي شده‌اند. اين كار هر چند با اصول و قواعد و شكل املايي امروزين زبان فارسي سازگاري كمتري دارد اما به درست‌خواني واژگان گات‌ها كمك مي‌كند و كوششي ارزنده و راه‌گشا به‌شمار مي‌رود.
مباركه در آغاز، توضيحاتي براي خواندن آوا نوشت‌ها آورده است. در هر صفحه، ابتدا متن گات‌ها با حروف اوستايي (خط دين دبيره) آمده است؛ آنگاه در ميانه صفحه آوا نوشت همان متن و در پايين صفحه ترجمه فارسي آن آمده است. اين آوا نوشت و ترجمه، شامل همه گات‌ها، از هات (بخش) 28 تا هات 34 را در برمي‌گيرد.
بهنام مباركه در پيشگفتار خود، نخست از اوستا و زبان آن آگاهي مختصري به‌دست داده است؛ سپس از «نسك» هاي (كتاب‌هاي) اوستا ياد كرده است و در ادامه از رونوشت‌ها، نگارش‌ها و آوا نوشت فارسي اوستا، از زمان‌هاي كهن تا به امروز، ياد كرده است. بر پايه گزارش او، كهن‌ترين نسخه خطي اوستا به 821 سال پيش بازمي‌گردد.
در آن سال شخصي به نام اردشير بهمن‌پور، به دستور استاد خود، اوستا را از يك نسخه قديمي‌تري رونويسي كرده است. پس از آن، نسخه خطي كهني كه به جاي مانده است، مربوط به 682 سال پيش است كه توسط شخصي به نام هيربد رستم مهربان به كتابت درآمده است.
مباركه در مقدمه كوتاه اما آگاهي‌بخش خود، اشاره مي‌كند كه نخستين آوا نوشت گات‌ها، توسط موبد فيروز آذرگشسب صورت گرفت و پس از آن بود كه آوا نوشتي متفات از گات‌ها توسط دكتر علي‌اكبر جعفري انتشار يافت. مباركه ضمن ارجگذاري از كار پيشينيان، خواننده را از روش و شيوه آوا نويسي خود آگاه مي‌سازد و تفاوت كار خود با ديگر كوشندگان را شرح مي‌دهد.
انتشارات فروهر آوا نوشت فارسي بهنام مباركه از گات ها را در قطع جيبي و با عنوان «گات‌ها سرودهاي پاك زرتشت اسپنتمان» با شمارگان 2 هزار نسخه چاپ و پخش كرده است. در آغاز كتاب نيز يادداشتي از موبد دكتر رستم وحيدي در معرفي كار آوا نويس آورده شده است.
جمعه ۲۶ فروردین ۱۳۹۰ - ۱۰:۲۷
نظر شما