هر سال روز جهاني كتاب در 23 آوريل (3 ارديبهشت) جشن گرفته ميشود. اين روز را يونسكو برای تكريم جايگاه كتاب و ارزشهای مادی و معنوی آن انتخاب كرده است.\
جشن جهانی كتاب و همزمانی آن با نمايشگاه بغداد، با وضعيت كشورهای عربی در مطالعه، تأليف كتاب و ترجمه آن هماهنگ نيست و ميانگين اين وضعيت بيانگر حجم شكاف بين شهروندان كشورهای عربی با مردم كشورهای ديگر است.
طبق جديدترين آمارها ميانگين مطالعه يك شهروند اروپايي 35 كتاب در سال محاسبه شده اما اين رقم در كشورهای عربی نشان میدهد كه 80 نفر در هر سال فقط يك كتاب مطالعه میكنند.
در زمينه ترجمه نيز بر حسب گزارش جهانی توسعه بشری در سال 2003، در كشور ژاپن سالانه حدود 30 ميليون صفحه كتاب ترجمه میشود. اين ميزان در كشورهای عربی نزديك يك پنجم ژاپن است.
مقايسه تعداد كتابهای ترجمه شده به زبان عربی و كتابهای ترجمه شده به زبانهای ديگر نشاندهنده گستردگی شكاف بين كشورهای عربی با جهان خارج است.
وضعيت ناخوشايند حاكم بر كشورهای عربی فقط شامل عرصه تأليف و ترجمه و مطالعه نمیشود بلكه "توانايی خواندن و نوشتن" را هم در بر میگيرد. در روزگاری كه يادگيری زبانهای خارجی و مهارت در به كارگيری كامپيوتر معيار تازهای برای آموزش به شمار ميآيد، هنوز تعداد بسياری در جهان عرب از بیسوادی رنج میبرند. يونسكو رقم 60 ميليون نفر از 300 ميليون شهروند كشورهای عربی را به عنوان آمار بيسوادان اعلام كرده است.
از سوی ديگر عليرغم كاهش ميانگين مطالعه كتابهای كاغذی در جهان و اقبال عمومی به سمت رقبای آن (يعنی كتابهای ديجيتالي)، همچنان كتاب كاغذی در اين رقابت پيروز است و هنوز گرمای ارتباط مستقيم خود را با خواننده حفظ كرده است، گرما و ارتباطی كه در انواع ديگر كتابها ديده نمیشود. اما در همين شرايط هم "افست" و كپيبرداری از كتابهای اصلی پديده ديگری است كه در برخی كشورهای عربی به ويژه عراق رواج دارد كه غالباً آن را به گران بودن كتابهای اصلی و عرضه ارزانتر كتابها با چاپ افست ارتباط میدهند.
نظر شما