در نقد كتاب «خدا درباره كتاب علوم من چه ميگويد» عنوان شد
كتاب هاي ديني كودكان، تنها به اصول اخلاقي پرداخته اند
فاطمه فيروزآبادي، مولف كتاب «خدا درباره كتاب علوم من چه ميگويد» در نشست نقد اين كتاب در غرفه ديدار سراي اهل قلم بيست و چهارمين نمايشگاه بين المللي كتاب تهران، كه صبح امروز برگزار شد، گفت: متاسفانه در كتابهاي ديني كودكان و نوجوانان تنها به ارايه اصول اخلاقي مبادرت شده و كودكان فكر ميكنند دين ما تنها اصول اخلاقي است. /
در ابتداي اين نشست فاطمه فيروزآبادي، مولف كتاب با اشاره به اينكه نخستين انگيزهاش براي تاليف اين مجموعه نشان دادن هماهنگيهاي بين دين و علم بوده، گفت: حس ميكردم كه كودكان نميتوانند ميان علم و معارف اسلامي ارتباط برقرار كنند به همين دليل بر آن شدم تا با رويكردي ميانرشتهاي بين علم و دين، اين كتاب را تاليف كنم.
او با بيان اينكه چنين كتابهايي كمتر براي كودكان و نوجوانان نوشته شده و در حوزه آشتي علم و دين بيشتر كتابها براي گروه بزرگسال اند،يادآور شد: اين مجموعه در پنج جلد گوناگون با موضوعهاي فرعي «گياهان»، «جانوران»، «آب»، «گرما و مواد» و «انسان و نيازهايش» منتشر شده كه مربوط به اطلاعاتي اند كه كودكان در كتاب علوم سالهاي سوم، چهارم و پنجم دبستان مطالعه ميكنند. ما آيات مربوط به هر مولفه را هم استخراج كرديم و در كتاب آورديم.
در ادامه اين نشست، عليرضا حافظي به عنوان منتقد گفت: كتابهايي درباره هماهنگي علم و دين جزو بيشترين كتابهايي اند كه در حوزه كودك و نوجوان منتشر ميشوند و احتمالا هنگام نگارش كتاب، در دسترس مولف قرار نداشتهاند. پيش از اين افرادي چون بيآزار شيرازي، مهندس بازرگان و دكتر سحابي كتابهايي در اين زمينه نوشتهاند و نظريههاي اسلامي را با مولفههاي علمي تدوين و اثبات كردهاند.
وي با اشاره به اينكه "استنباط بر اين است كه در اين كتاب مولف مطالب مندرج در كتابهاي علوم دوره ابتدايي را با مسايل ديني و قرآن تطبيق داده است" گفت: مولف در اين كتاب هدف خود را مشخص نكرده است كه آيا ميخواهد به مخاطب بگويد اسلام و قرآن از علم فاصله ندارد؟ يا كتاب علوم بر اساس قرآن نوشته شده است؟
حافظي به برخي از اشكالاتي كه در كتاب آمده، نظير آخرين آيه سوره فجر كه خداوند در اين آيه ميفرمايد: «به بهشت داخل شو» گفت: در جلد پنجم اين كتاب سوالي بر اساس اين آيه مطرح شده است با مضمون «انسان با چه اندامهايي وارد بهشت ميشود؟» كه در پايان كتاب عبارت «با چشمها و پاها» به عنوان پاسخ اين سوال
آمده است. چنين مسالهاي استناد علمي و ديني ندارد و نميتواند در كتاب عنوان شود.
وي تاكيد كرد: برخي اشكالات كوچك نيز در اثر به چشم ميآيند كه برخي از آنها ويرايشي اند و برخي استفاده نادرست از عبارات. در جايي، از عبارت «قطرههاي بخار» استفاده شده است و در جايي از «ذرات ريز بخار» كه هر دوي اين عبارات نادرستند. زيرا ذرات بخار منسجم و به هم پيوستهاند و به شكل قطره نيستند و تنها با سرد شدن تبديل به قطرههاي آب ميشوند.
سپس عليمحمد رفيعي، نويسنده كتابهاي ديني براي كودكان و نوجوانان درباره خدمات علم به دين گفت: جرقههايي در ذهن دانشمندان ايجاد ميشود كه بر اساس آن تحقيق و استنتاجهايش را شروع ميكند كه دين در اين افراد راهگشاست و باعث ميشود راههاي صحيح را انتخاب كنند. همچنين دين، علم را تاييد، ترويج و هدفمند ميكند و باعث ميشود دانشمندان متدين از علم خود در جهت نادرست استفاده نكنند.
او افزود: علم دين و علوم ديني خود زيرمجموعهاي از علماند و رشد، گسترش و تعميق آنها، رشد، گسترش و تعميق علم را به دنبال دارد. بنابراين حوزههايي مشترك بين علم و دين وجود دارد.
اين نويسنده كتابهاي ديني در حوزه كودك و نوجوان، در ادامه بحث عنوان كرد: مُسلمات ديني در كنار برخي از يافتهها و برداشتهاي علمي قرار ميگيرند، تفسيرهاي درست از مسلمات علمي را به دست ميدهند كه تفسيرهاي نادرست از علم را نقد ميكنند و نادرستي برخي از برداشتهاي زودهنگام را از پژوهشهاي ناقص و نيمهتمام باز ميكند. همچنين دينداران واقعي، انديشمندان، واقعگرايان و حقيقتجوياني بزرگند يا اگر در اين عرصه وارد شوند جزو بزرگان ميشوند.
او به خدمات علم به دين نيز اشاره كرد و گفت: علم روش تحقيق و استنتاج در متون ديني را در اختيار عالمان ديني قرار ميدهد و زمينههايي را براي حدسهايي در عالمان و پژوهشگران ديني به وجود ميآورد تا درباره آنها تحقيق كنند. علم اطلاعات و دستورهاي الهي را در حد توان خود تاييد و ترويج ميكند، به پژوهشگران ديني، هدف و جهت ميبخشد و اطلاعاتي روزآمد از جهان، انسان، جامعه، تاريخ و شرايط و الزامهاي زمان و مكان در اختيار عالمان دين ميگذارند.
رفيعي افزود: هيچ يك از مسلمات علمي در تناقض با هيچ يك از مسلمات ديني قرار نميگيرد؛ اگر چنين اتفاقي پيش آيد مشخص ميشود كه دست كم يكي از آن دو مُسَلم نيستند.
فيروزآبادي در پاسخ به مسايل مطرح شده درباره كتاب با اشاره به اين كه هدف از نگارش اين كتاب اثبات رابطه علم و دين نبوده، گفت:تنها براساس استانداردهاي روانشناسي آموزشي سعي در تبيين مسايل علمي قرآني و هماهنگهاي علم و دين داشتم.
فيروزآبادي با اشاره به اين كه درك كودكان از مفاهيم انتزاعي مانند بزرگسالان نيست، گفت: بايد در ابتدا فرضيهها را به كودكان ارايه دهيم و بعد در سنهاي بالاتر، مفاهيم انتزاعي و اخلاقي دين را به آنها منتقل كنيم.
غرفه ديدار در شبستان جنب كميته ناشران داخلي واقع شده است.
بيست و چهارمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران تا 24 ارديبهشتماه در مصلاي بزرگ امام خميني(ره) برپاست.
نظر شما