به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، نشست نقد و بررسي كتاب «فلسفه تعليم و تربيت اسلامي» امروز (چهارشنبه، 4 خرداد) در سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي برگزار شد. در اين نشست، دكتر محمدمهدي اعتصاميان، كارشناس پژوهش و برنامه‌ريزي درسي، حجت‌الاسلام علي ذوعلم، رييس دفتر تاليف و برنامه‌ريزي درسي، حجت‌الاسلام احمدحسين شريفي و حجت‌الاسلام مجتبي مصباح‌يزدي، پژوهشگران اين كتاب، سخنراني كردند.
اعتصاميان در آغاز نشست گفت: اين اثر را نبايد نوعي بومي‌سازي علوم قلمداد كرد، بلكه بايد آن را شامل مباني و راهكارهايي برشمرد كه از درون فرهنگ ملي و اسلامي گرفته شده‌اند.
وي تعليم و تربيت را هدف اسلام معرفي كرد و گفت: به همين دليل از عالمان اسلامي انتظار مي‌رود كه وارد اين عرصه شوند و حوزه‌هاي علميه با تدوين كتاب‌هاي متعدد، در اين حوزه گام بردارند.
سپس ذوعلم اين كتاب را يك نمونه موفق حاصل همكاري آموزش و پرورش و حوزه علميه دانست و گفت: ساير كشورهاي اسلامي نيز درباره فلسفه تعليم و تربيت اسلامي تحقيقاتي انجام داده‌اند. از همين رو، در پژوهش حاضر پيشينه‌اي تحقيقاتي از اين عرصه نيز ارايه شده است.
وي درباره دو رويكرد غالب در فلسفه تعليم و تربيت گفت: پژوهش‌هاي اين حوزه دو رويكرد تطبيقي و فلسفه محض دارند. پژوهش‌هاي تطبيقي گاهي به التقاط با مباني غيراسلامي منجر مي‌شوند. محققاني كه از رويكرد فلسفه محض استفاده مي‌كنند، معتقدند بايد سراغ فلسفه اسلامي رفت و از دريچه آن، فلسفه تعليم و تربيت اسلامي را تبيين كرد.
رييس دفتر تاليف و برنامه‌ريزي درسي كتاب «فلسفه تعليم و تربيت اسلامي» را داراي رويكردي متفاوت از ساير آثار پژوهشي در اين حوزه دانست و گفت: ما در اين اثر با رويكرد سومي روبه‌روييم، رويكردي اجتهادي و برخاسته از منابع اصيل ديني كه با وجود داشتن صبغه عقلاني و فلسفي، در فلسفه متوقف نشده است.
ذوعلم يادآور شد: اين كتاب در عين استفاده از روش اصيل اجتهادي، به پرسش‌هاي اساسي ناظر به حوزه تعليم و تربيت امروز نيز پاسخ مي‌گويد و به همين دليل است كه پاسخ‌هايي نو و كارآمد در آن به چشم مي‌خورند.
وي در تبيين نوآوري‌هاي اين پژوهش مثال‌هايي ذكر كرد و گفت: آغاز تحصيل رسمي در ايران بر اساس روايتي كه در اين باره موجود است، هفت سالگي در نظر گرفته مي‌شود، اما در اين پژوهش عنوان شد كه براي تعيين سن آغاز تحصيل نمي‌توان تنها بر اين روايت تكيه كرد و بايد معيارهاي جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه ديگري را نيز لحاظ كرد. همچنين در تعيين تقطيع مراحل تحصيلي بايد علاوه بر اجتهاد، به يافته‌هاي تجربي نيز توجه داشت.
وي افزود: در اين پژوهش، پنج مرحله براي تعليم و تربيت مشخص شدند كه در نظام آموزش و پرورش ايران تنها يك و نيم مرحله از آن به اجرا درمي‌آيند. بنابراين، يافته‌هاي اين كتاب مي‌توانند در صورت اجرايي شدن، تحولي را در نظام آموزش و پرورش ما رقم بزنند.
ذوعلم ادامه داد: در روند اين پژوهشي، سوالاتي مطرح شدند كه پاسخ به هر يك از آنها، انجام پژوهش‌هايي جداگانه را مي‌طلبد. اين كتاب تحقيقي را مي‌توان تمريني براي آغاز همكاري‌هاي حوزه علميه و آموزش و پرورش دانست. اميدوارم اين اقدام كه پژوهشگران حوزه آن را جدي گرفتند ادامه يابد، زيرا پژوهش و تاليف اين كتاب يك پروژه نيست، بلكه يك فرآيند است كه كماكان ادامه خواهد داشت.
سپس شريفي، پژوهشگر موسسه آموزشي پژوهشي امام خيمني(ره) و از پژوهشگران كتاب، گفت: امروز به دليل رونمايي از اين اثر، روز بزرگي براي نظام تعليم و تربيت كشورمان محسوب مي‌شود.
وي افزود: موسسه امام خميني(ره) كتاب‌هاي شاخصي را در حوزه‌هايي نظير هستي‌شناسي و روان‌شناسي منتشر كرده است و اين اثر را مي‌توان برآيند آنها دانست.
اين پژوهشگر با بيان اين كه «داشتن نظام جامع تعليم و تربيت اسلامي بدون توجه به فلسفه تعليم و تربيت ناممكن و فاقد بنياد است» اظهار كرد: به فرموده امام خميني(ره) قضيه آموزش و پرورش از تمامي قضايا مهم‌تر است.
شريفي در پايان سخنانش ابراز اميدواري كرد كه اين اثر، آغاز تحولي عظيم در آموزش و پرورش باشد.
سپس مصباح‌يزدي، از ديگر پژوهشگران موسسه آموزشي پژوهشي امام خميني(ره) و دست‌اندركار نگارش و تحقيق كتاب، به ذكر عناوين فصل‌ها و موضوعات‌شان پرداخت و گفت: در بخش مفهوم‌شناسي اين اثر، مفاهيمي نظير فلسفه تعليم و تربيت، اسلام و تعليم و تربيت اسلامي و همچنين فلسفه تعليم و تربيت اسلامي بررسي شده‌اند.
وي ضمن اشاره به عناوين و سرفصل‌هاي ديگر اين كتاب گفت: اين پژوهش رابطه تعليم و تربيت را با دانش‌هاي ديگر نظير معرفت‌شناسي، متافيزيك، اخلاق و عرفان، ارزش‌شناسي و انسان‌شناسي بررسي كرده است.
مصباح‌يزدي يادآور شد: تعليم و تربيت اسلامي تنها برگرفته از فلسفه اسلامي يا رويكرد تطبيقي نيست و ما معتقديم تعليم و تربيت چارچوب‌هايي دارد و بر مبناهايي استوار است. در اين كتاب كوشش كرديم نحوه اجرايي كردن مباني در حوزه‌هاي مختلف تعليم و تربيت را نشان دهيم.
وي افزود: تاكيد ما در اين پژوهش، تبيين دلالت‌هاي مباني تعليم و تربيت اسلامي در حوزه‌هاي مختلف اين حوزه بود. از همين رو، بخش مباني كتاب شامل مباني هستي‌شناختي، معرفت‌شناختي، انسان‌شناختي و ارزش‌شناختي را مي‌توان مهم‌ترين بخش آن به شمار آورد.
كتاب «فلسفه تعليم و تربيت اسلامي» صبح امروز و پيش از اين نشست رونمايي شد.
چهارشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۰ - ۱۵:۵۷
نظر شما