هنری کیسینجر مشاور امنیت ملی اسبق امریکا که هشتادو هشتمین سال عمرش را سپری می کند، چهار دهه بعد از سفرش به چین که روابط جدید پکن واشنگتن را کلید زد، درباره چین کتاب نوشت.\
کیسینجر یهودی که در آلمان متولد شده، در این کتاب زیرکانه و گهگاه گمراه کننده، تلاش کرده ضمن بیان نقش محوری خود در برقراری روابط با چین در دوران ریچارد نیکسون رییس جمهور آمریکا، تاریخ قدیم و جدید چین و تاثیر این تاریخ بر سیاست خارجی و انگارههای چین در قبال غرب را شرح دهد. کتاب کیسینجر از این جهت که او با چند نسل از رهبران چین به طور مستقیم ارتباط داشته، حایز اهمیت زیادی است.
کیسینجر در «درباره چین» الگوهای موجود در تاریخ چین از جمله چرخه درونگرایی و برونگرایی سیاست خارجی آن را برشمرده و حتی سعی کرده تفاوتهایی را شرح دهد که به لحاظ فلسفی چین را از واشنگتن متمایز میکند.
به عقیده کیسینجر، هر کشوری نوعی احساس تقدیرگرایانه دارد. این احساس در ایالات متحده به شکل حس استثناگرایی ظهور کرده که ریشه در انگیزههای مذهبی دارد. کیسینجر مینویسد: «این باعث شده که ایالات متحده نوعی وظیفه گسترش ارزش های خود به سراسر جهان را برای خود قایل شود.»
کیسینجر سپس به توضیح استثناگرایی در چین می پردازد و معتقد است که استثناگرایی این کشور بر خلاف آمریکا، ریشه در فرهنگ دارد: «چین تحت تاثیر تبلیغات مسلکی قرار نمیگیرد، بلکه دولتهای دیگر را بر حسب سطوح مختلف نزدیکی شان به قالبهای فرهنگی و سیاسی نزدیک به خود طبقه بندی میکند.»
کیسینجر ضمن نوشتن کتاب، دو کار همزمان نیز انجام داده است: اول: به عنوان کسی که جایگاهش به عنوان مشاور امنیت ملی و وزیر امور خارجه آمریکا در رابطه پکن- واشنگتن بحث برانگیز بوده، سعی میکند به شیوه ای زیرکانه نقش تاریخی خود را صیقل دهد و دوم اینکه سعی کرده واقع گرایی سیاسی را که پایه نظریه سیاسی اوست، از طریق مباحث مطرح شده در کتاب تقویت کند. مورد اخیر، در نگاه چشم پوشانه او به مسایل حقوق بشری چین و هزینه های انسانی اقدامات مائو، منعکس شده است.
کیسینجر علاوه بر شرح ماوقع، سعی کرده درباره بایسته های روابط چین و آمریکا در دوران جدید و آینده نیز بنویسد. مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا معتقد است که همکاري امریکا و چین برای ثبات و صلح بینالمللی الزامی است. او هشدار می دهد که تکرار جنگ سرد بین طرفین «پیشرفت یک نسل را در دو سوی پاسیفیک به اسارت خواهد گرفت» و «در دورانی که مسایلی مانند گسترش تسلیحات هسته ای، مسایل زیست- محیطی، امنیت انرژی و تغییرات آب و هوایی، همکاری بینالمللی را دیکته می کند، مناقشات به مسایل داخلی هر منطقه کشیده خواهد شد.»
نظر شما