خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)-بخش نخست كتاب‌شناسي امام خميني(ره) به زندگي و ويژگي‌هاي شخصيتي ايشان، طبقات اجتماعي از ديدگاه امام خميني، جهان غرب و سياست خارجي از ديدگاه بنيان‌گذار جمهوري اسلامي اختصاص داشت. در اين بخش به انديشه‌ها و ديدگاه‌هاي امام درباره مسايل سياسي و اجتماعي و مبارزات امام به روايت اسناد اشاره ‌شد.

هدف از اين كتاب‌شناسي، شناخت برخي از منابع با ارزش و پايه‌اي درباره مراحل زندگي و مبارزات و رهنمودها و پيام‌هاي حضرت امام خميني(ره) در مقاطع و زمينه‌هاي گوناگون سياسي، اجتماعي و فرهنگي است. تحقيقات و پژوهش‌هاي اشاره شده، زمينه‌اي را براي جستجوي افزون‌تر خواننده، فراهم مي‌آورد.

انديشه‌ها و ديدگاه‌هاي امام خميني(ره) درباره مسايل سياسي و اجتماعي
براي شناخت ديدگاه‌هاي حضرت امام درباره آزادي و حدود و موازين آن، دو منبع قابل توجه است. نخست كتاب «بررسي مفهوم آزادي و قانون در انديشه‌هاي امام خميني» كه رقيه تميمي و سيد محمدرضا بهمني فراهم آورده‌اند (نشر عروج) و ديگري «آزادي‌هاي شخصي و فكري از نظر امام خميني و مباني فكري آن» نوشته مهدي منتظر القائم (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني). 

«احزاب و گروه‌هاي سياسي از ديدگاه امام خميني» نوشته سيدمحمد هاشمي تروجني (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني ـ چاپ دوم) ماخذ دقيقي است كه گوشه‌هاي ديگري از رهنمودهاي حضرت امام را درباره احزاب و سازمان‌ها و گروه‌هاي سياسي روشن مي‌سازد. 

درباره هويت ملي كه از بحث‌هاي بنيادي است، كتاب «امام خميني و هويت ملي» درخور ذكر است. اين كتاب به تبيين ديدگاه و نحوه نگرش امام خميني به هويت ملي در ايران و آسيب‌شناسي اين هويت از ديدگاه ايشان اختصاص دارد. كتاب ياد شده را مركز اسناد انقلاب اسلامي منتشر كرده است. 

مسايل اقتصادي از ديدگاه امام را نيز مي‌توان در كتاب «امام خميني، دولت و اقتصاد» نوشته ميثم موسايي دنبال كرد. نويسنده در اين كتاب نخست به تعريف دولت، ماهيت و انواع آن و نظريه‌هاي كارشناسي درباره دولت پرداخته است و سپس وظايف و نقش دولت را در اقتصاد از ديدگاه امام خميني (ره) بررسي كرده است. 

رسانه‌هاي گروهي همواره نقشي مهم و اثرگذار داشته‌اند. جواد فخار طوسي مباني فقهي و حقوقي اين موضوع را در كتاب «امام خميني و رسانه‌هاي گروهي» مورد توجه قرار داده است (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني ـ چاپ دوم). دو كتاب «تبليغات (هنر و رسانه) از ديدگاه امام خميني» فراهم آمده از سوي علي‌اصغر صباغ‌پور (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني) و «تبليغات از منظر امام خميني» نوشته سيد عباس گركاني تفرشي (نشر مدحت) نيز در خور توجه است. 

در كتاب «تبليغات از منظر امام خميني» با استناد به ديدگاه‌هاي امام، مفهوم و مباني تبليغات، ابزار، موانع و عوامل منفي آن مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين تبليغات در شكل‌گيري انقلاب اسلامي از ابعاد فرهنگي، سياسي و اجتماعي، تشريح شده است. 

رهنمودهاي حضرت امام درباره نيروهاي مسلح را مي‌توان در كتاب «ارتش از ديدگاه امام خميني» نوشته مهدي مرندي (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني) يافت. اين كتاب هشت فصل دارد. «استراتژي دفاعي در انديشه امام خميني» نوشته محمد سهرابي (نشر عروج ـ چاپ دوم) نيز ماخذ تحقيقي با ارزشي است. 

براي شناخت ديدگاه‌هاي حضرت امام درباره مجلس شوراي اسلامي و وظايف نمايندگان مردم، كتاب «مجلس در انديشه امام خميني» از محمدحسين باقري (مركز اسناد انقلاب اسلامي) منبعي است كه نبايد از نظر دور داشت. درباره مسايل زنان نيز كتاب «امام خميني و الگوهاي دين‌شناختي در مسايل زنان؛ به ضميمه گفت‌وگويي با همسر مكرم امام خميني» نوشته ضياء مرتضوي (دفتر تبليغات حوزه علميه قم ـ چاپ دوم) ماخذي با اهميت است. 

مبارزات امام خميني به روايت اسناد
درباره ويژگي‌هاي رهبري حضرت امام خميني (ره) نيز كتاب «استراتژي رهبري امام خميني» نوشته عباس شفيعي، منبع با ارزشي است. نگارنده پس از بيان مباني نظري و استراتژي رهبري، ديدگاه‌هاي مختلف را در اين زمينه بازگو مي‌كند و سپس مولفه‌ها و ويژگي‌هاي رهبري امام را برمي‌شمارد. 

بنيان آن مولفه‌ها بر خدا محوري، اداي تكليف، مردم‌داري و حمايت از محرومان و مستضعفان، گذاشته شده است. چاپ سوم اين كتاب را نشر عروج در سال 1387 منتشر كرده است. «مباني رهبري سياسي امام خميني» نوشته اكبر اشرفي (مركز اسناد انقلاب اسلامي) نيز منبعي در همين زمينه است. 

اما بخش ديگري از زندگاني امام خميني(ره) و مراحل مبارزاتي ايشان را مي‌توان با توجه به اسناد و مدارك بررسي كرد. كتاب «تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي؛ امام خميني در تبعيد» نوشته عبدالوهاب فراتي، از انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامي (2 جلد) منبع با اهميتي است كه با تكيه بر گفته‌ها و مشاهدات ياران نزديك امام فراهم آمده است. اين كتاب روايت‌گر مهم‌ترين تحولات نهضت امام خميني در نجف اشرف است كه از بدو تبعيد امام به تركيه تا پايان عزيمت ايشان به فرانسه ادامه پيدا مي‌كند. 

همچنين كتاب «مبارزات امام خميني از هجرت به فرانسه تا بازگشت به ايران به روايت اسناد»، دوره سوم نهضت امام خميني، يعني از مهاجرت ايشان به پاريس در مهر 1357 تا بازگشت به ايران و پيروزي انقلاب اسلامي در 22 بهمن 1357 را دربرمي‌گيرد و شامل صدها سند منتشر نشده است. كتاب ياد شده را مركز اسناد انقلاب اسلامي چاپ و پخش كرده است. 

غلامعلي پاشازاده نيز در كتاب «مبارزات امام خميني به روايت اسناد؛ در دوران تبعيد در نجف» (مركز اسناد انقلاب اسلامي) به مقطعي مي‌پردازد كه امام در آن مدت توانست سخن خود را به گوش جهانيان برساند و با اعمال رهبري مدبرانه خود از تبعيدگاه حكومت اسلامي را پايه‌گذاري كند. 

«سال‌هاي تبعيد امام خميني» از اكبر فلاحي (مركز اسناد انقلاب اسلامي) نيز اثري است كه با تمركز بر مساله مهم مبارزات و اقدامات رهبري، بر اساس اسناد و پرونده‌هاي حضرت امام در آرشيو مركز اسناد انقلاب اسلامي و خاطرات شفاهي نزديكان امام پژوهش و نگارش شده است. 

انقلاب اسلامي و مسايل پيرامون آن از ديدگاه امام خميني
حسين شيداييان در كتاب «آسيب‌شناسي انقلاب اسلامي از ديدگاه امام خميني» (نشر ياقوت ـ چاپ دوم) مجموعه‌اي از بيانات و پيام‌هاي امام را درباره آسيب‌هايي كه بنيان انقلاب اسلامي را تهديد مي‌كنند، گردآوري كرده است. 

اين كتاب شامل ده فصل موضوعي است كه عبارتند از آسيب‌هاي كارگزاران، آسيب‌هاي حوزه و روحانيت، آسيب‌هاي نيروهاي مسلح، آسيب‌هاي فرهنگي، آسيب‌هاي احزاب و گروه‌ها، آسيب‌هاي دشمنان انقلاب، آسيب‌هاي خودي و نفوذي‌ها، آسيب‌هاي خودي‌ها، آسيب‌هاي اقتصادي و آسيب‌هاي اجتماعي. موسسه فرهنگي قدر ولايت نيز همين موضوع را در كتابي با عنوان «آفت‌ها و آسيب‌هاي انقلاب اسلامي از ديدگاه حضرت امام خميني» (چاپ دوم) در دسترس خوانندگان قرار داده است. 

ديدگاه و نظر امام خميني درباره جمهوري اسلامي و مباني آن را در كتاب حسين كلاته «گفتمان جمهوري اسلامي در انديشه امام خميني» (مركز اسناد انقلاب اسلامي) مي‌توان يافت. كتاب ياد شده شامل پنج فصل است كه در آن تعريفي از انديشه سياسي امام و مباني آن و نيز رابطه دين و سياست در اسلام بررسي شده است. در فصل ديگر نيز به تبيين جايگاه حكومت در اسلام و انديشه امام پرداخته شده و در پايان مرور گذرايي به تحولات و وقايع 12 فروردين و استقرار نظام جمهوري اسلامي شده است. 

اما نگرش حضرت امام (ره)به انديشه‌ها و بنيان‌هاي تفكر اسلامي را در كتاب‌هاي زير مي‌توان جست‌وجو كرد. نخست بايد از منبع «امام خميني و احياي تفكر اسلامي» نوشته سيد جواد ورعي گفت كه چاپ دوم آن را موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني منتشر كرده است. 

كتاب «امام خميني و بازسازي تفكر اسلامي» نيز مجموعه مقالات همايش بزرگداشت يكصدمين سال ميلاد امام خميني است كه علي داستاني بيركي فراهم كرده است (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني). «امام خميني و بيداري اسلامي» نيز نوشته رضا حسيني‌فر و رضا مصطفوي است (دفتر نشر معارف) كه اطلاعات درخور توجهي در اختيار خواننده مي‌گذارد. 

كتاب «امام خميني و نهادهاي انقلاب اسلامي» نوشته مهدي حاضري (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني) كه مجموعه‌اي از احكام، وظايف و اهداف كلي بيانات امام درباره نهادها و تشكيلات انقلاب اسلامي است، زمينه آشنايي خوانندگان را با انديشه‌هاي والاي امام(ره) در اين باره فراهم مي‌كند.