كتاب «محمد زمان و شيوه فرنگي سازي» نوشته يعقوب آژند روانه بازار كتابفروشيها شد. به گفته آژند، زندگي زمان آكنده از پوشيدگي و ابهام است و در هيچ منبعي از او و هنرش يادي به ميان نيامده تا دليلي بر ارزيابي و تحليل آثار او باشد.\
وي با بيان اينكه تصويري كه هنرپژوهان غربي از محمد زمان در آثار خود ارايه دادند واقعيت نيست، اظهار داشت: آنها «زمان» را نقاشي فرض كردند كه به ايتاليا رفت و در آنجا به دين مسيحي روي آورد و چون روي بازگشت به ايران را نداشت به هند رفته، چندي را در آنجا گذارنده، سپس به ايران بازگشته، توبه كرده و در دربار مشغول به كار شده است.
آژند ادامه داد: عكس اين موضوع را در مورد يك نقاش فرنگي ساز ديگر يعني «عليقلي بيكجبهدار» نقل كردند يعني او از اهالي فرنگ بوده، به ايران آمده و مسلمان شده و در نقاشخانه دربار به كار پرداخته است.
وي معتقد است، اين نوع فرضيات و برداشتها با توجه به شرايط موجود دوره صفوي از شمار وهمها و پندارهاي شخصي است؛ هيچ سند و شاهد موثقي براي آن نيست و بيشتر به نگاه هنرپژوهان غرب به هنر شرقي بازميگردد.
آژند توضيح داد: فعاليت محمد زمان و هم عصر او «عليقلي هدايت» كه موجب پرورش اين هنر در آينده شد اسلوب فرنگي سازي است، حركتي كه در بالندگي نقاشي ايراني و هم پايي آن با نقاشي جهان نقشي درخور داشت.
وي گفت: زمان، شيوه فرنگي سازي را از روي نقاشيهاي چاپي ياد گرفت و اين شيوه را به عنوان يك نقاش ادامه داد. كارهاي او مشخص است و رقم دارد.
«فرنگي سازي» شيوهاي است كه با بهرهگيري از عناصر نگارگري ايران و عناصر نقاشي اروپا به وجود ميآيد.
كتاب شامل شش بخش «كليات»، «عوامل شكلگيري شيوه فرنگي سازي»، «پيشگامان شيوه فرنگي سازي»، «محمد زمان و هنر پژوهان جهان»، «محمد زمان در بوته زمان» و «كارستان هنري محمد زمان» است.
كتاب «محمد زمان و شيوه فرنگيسازي» به ضميمه تصوير در شمارگان 3000 نسخه و با قيمت تعيين شده 2000 تومان از سوي انتشارات اميركبير به فروش ميرسد.
نظرات