به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين نشست كه با حضور دكتر محمدرضا وصفي، رييس جايزه جهاني كتاب سال جمهوري اسلامي ايران و دكتر فريبا شايگان، جامعه‌شناس و رييس دانشكده پليس زن، برگزار شد، كارشناسان با بيان تفاوت‌ها و برجستگي‌هاي اين اثر نسبت به ساير كتاب‌هايي كه در اين زمينه نوشته شده‌اند، پيشنهاداتي را براي تكميل آن بيان كردند.

در ابتداي اين برنامه زهره سعيدي، دبير جلسه با ارايه معرفي مختصر از محتواي كتاب، يادآور شد: اين اثر كه با همكاري «فاطمه يزدي‌خواستي» نويسنده ايراني و «مري كلود لوتران» نويسنده مسيحي فرانسوي نوشته شده است، در يازدهمين دوره جايزه جهاني كتاب سال جمهوري اسلامي ايران به عنوان اثر برگزيده انتخاب شد.

سعيدي در ادامه اين برنامه،  پرسش‌هايي را مطرح و موضوع  هاي نقد و بررسي اين كتاب را عنوان ‌كرد و از حاضران ‌خواست به ترتيب تخصص‌هاي خود، به اين پرسش ها پاسخ گويند.

سپس دكتر فريبا شايگان، جامعه‌شناس و رييس دانشكده پليس زن، يكي از ارزش‌هاي اين اثر را تقابل محتواي آن در تعامل ميان دو پژوهشگر مسلمان ايراني و مسيحي فرانسوي دانست و گفت: پيشگفتار اين كتاب كه قصد تاليف آن را از زبان هريك از پژوهشگران بيان مي‌كند، اطلاعات سودمند و جالب توجهي را در اختيار مخاطبان قرار مي‌دهد.

وي با تاكيد بر اين كه خلاء چنين تاليفات تعاملي و تركيبي از نگاه درون و بيرون در آثار ايران مشاهده مي‌شود، اظهار كرد: «فراسوي حجاب؛ جامعه‌شناسي زنان مسلمان ايران» حاصل تضارب ديدگاه دو جامعه‌شناس در رد و دفاع از حجاب است. نويسنده ايراني در مقدمه كتاب خود يادآور شده كه چگونه با ارايه آثار و بيان انديشه‌هاي شهيد مطهري در افكار پژوهشگر ديگر، تغييرات و سوالاتي را ايجاد كرده است، اما جاي خالي انديشه‌هاي شهيد مطهري و ساير انديشمندان اسلامي و ايراني در اين اثر به چشم مي‌خورد.

دكتراي جامعه‌شناس با اشاره به برخي از چالش‌هايي كه پژوهشگران اين طرح با آن مواجه بودند و اقداماتي كه براي ارايه تحليل محتوا انجام دادند، عنوان كرد: اين اثر از ابعاد گوناگون تاريخي، عرفاني، جامعه‌شناسي (با رويكرد ديني) و مردم‌شناسي به موضوع حجاب نگريسته است. نويسنده ايراني اين اثر كه قبل از پيروزي انقلاب اسلامي ايران براي تحصيل به فرانسه رفت و حدود 12 سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي به ايران بازگشت، نگرش‌هاي خود درباره وضعيت اجتماعي و فرهنگي ايران اسلامي را از طريق رسانه‌ها و تعامل با خانواده خود به دست آورده و در ابتداي اين تحقيق با برخي از انگاره‌هاي ذهني از پيش‌ساخته مواجه است.

وي ادامه داد: اين جامعه‌شناس ايراني پس از قرار گرفتن در محيط ايران و انجام پژوهش‌هاي ميداني، مصاحبه، مشاهده مستقيم و ... اذعان مي‌كند كه آنچه رسانه‌ها انعكاس مي‌دهند، برخلاف انتظار ما، به صورت كامل با واقعيت انطباق ندارد.

سپس دكتر محمدرضا وصفي، منتقد ديگر اين اثر، رويارويي دو ديگاه متقابل را از عوامل انتخاب اين اثر در جشنواره كتاب سال جمهوري اسلامي ايران خواند و گفت: جاي ديالوگ‌هايي از اين دست در آثار رسانه‌اي و مكتوبات ايران خالي‌اند. اغلب كتاب‌هاي ما شامل قضاوت‌هايي درباره ديگري و بدون آگاهي از تمامي ابعاد آرا و انديشه همان ديگري تاليف و تدوين مي‌شوند.

وي از اين كتاب به عنوان اثري قابل نقد ياد كرد و اظهار داشت: در اين نوشتار به طور خاص، مفهوم ميان مردم‌شناسي فرهنگي و تاريخي به‌ويژه ميان «من» و «ديگري» اهميت پيدا مي‌كند. در جريان اين پژوهش و پرسش‌هايي كه براي پژوهشگر فرانسوي اين اثر رخ داده است، مي‌توان گفت اين اتفاق به هيچ وجه يك اتفاق فردي نيست، همچنان كه پس از نشر اين كتاب به زبان فرانسوي، افراد زيادي نسبت به آن نقد و اعتراض‌هايي داشتند.

رييس جايزه جهاني كتاب سال جمهوري اسلامي ايران با اشاره به مقدمه اين كتاب كه برخي از مراحل آغاز اين تحقيق و ايجاد رابطه ميان دو جامعه‌شناس را عنوان مي‌كند، جاي خالي تبيين اين چالش‌هاي بين فردي را در اين اثر متذكر شد و گفت: از ديگر نقدهاي وارد به اين اثر مي‌توان به استفاده و استناد هر دو محقق به منابع و كتاب‌هاي فرانسوي و آثار درجه دوم اشاره كرد، در حالي كه از نويسنده مسلمان و ايراني اين اثر انتظار مي‌رفت با مراجعه به منابع جامع‌تر و استفاده از كتاب‌هاي ديني و تاليفات اسلامي و ايراني دلايل و برهان‌هاي قاطع‌تري براي لزوم حجاب در اسلام و ايران بازگو كند.

دكتر وصفي با تاكيد بر اين كه «تاليف و نشر اين كتاب، پرونده‌اي را در حوزه فرانسوي زبان كشور باز كرد» يادآور شد: نويسنده مسيحي در بخش بررسي آيين مسيحيت اين كتاب، به خوبي از عهده كار برآمده است، اما درباره اعتقادات ساير اديان ـ از آنجايي كه نام اين كتاب «فراسوي حجاب» است ـ انتظار مي‌رفت نويسنده ايراني با اشاره به آيين و فرهنگ دين زردشت، موضوع حجاب در ايران پيش از اسلام و اديان ديگر را بيان كند.

در پايان اين نشست، دكتر شايگان در جمع‌بندي آراي نويسندگان كتاب و مسايل عنوان شده، گفت: از نتايج اين تحقيق چنين برمي‌آيد كه در بررسي يك مساله براي دست‌يابي به واقعيت، بايد خودمحوري را كنار بگذاريم، براي شناخت واقعيت تلاش زيادي داشته باشيم و در دسترسي به منابع درجه نخست و با اهميت، پژوهش‌هاي جامع‌تري را به انجام رسانيم و علاوه بر نويسندگان، از محققان و پژوهشگران آن حوزه راهنمايي‌هاي لازم را كسب كنيم.