به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از سعودی گازت، دکتر«صباح آیساوی» در زمینه ادبیات کودک می گوید: با وجودی که نوشتن برای کودکان و نشر آثار ادبی کودک در جهان عرب با فاصله زمانی زیادی از کشورهای غربی آغاز شد و این روند در عربستان سعودی حتی از سایر کشورهای عربی هم کندتر بود ولی به سرعت توانست رشد کند طوری که اکنون ارزش کتاب های این حوزه با کشورهای توسعه یافته برابری می‌کند.

این استاد دانشگاه،نخستین زن عربستانی است که موفق به اخذ درجه دکتري در رشته ادبیات کودک شده و در دانشگاه دمام،استاد زبان انگلیسی است. با وجودی که دکتر«صباح آیساوی» در زمینه ادبیات کودک پژوهش می‌کند ولی به دلیل نبودن این رشته در دانشگاه، دمام نمی تواند آن را تدریس کند.

به گفته وی در حال حاضرعربستان نویسنده، تصویرگر و ناشران توانمندی دارد ولی در بخش توزیع کتاب‌ها و آثار ادبی،با مشکلات و و نواقصی رو به روست که برای رفع آنها تلاش می شود.

این استاد دانشگاه در مصاحبه ای سیر پیشرفت و توسعه ادبیات کودک را در جهان عرب مورد بحث و بررسی قرار داد.
دکتر«صباح آیساوی» تاریخ ظهور نوشتاری ادبیات کودک در جهان عرب را به قرن نوزدهم منتسب دانست و گفت:برای نخستین بار آثار ادبی کودک در جهان عرب در کشورهایی مانند مصر، سوریه، لبنان و عراق منتشر شد.البته در این عرصه نیز اندیشمندان و نویسندگان مصری مانند «محمد عثمان جلال»، «ریفا رفیع التحتاوی» و«احمد شقوی» پیشتاز بودند. پس ازاین نویسندگان،یکی از کسانی که در توسعه ادبیات کودک در جهان عرب و معرفی آن به سراسر جهان، نقش کلیدی داشت «کامل کیلانی» نویسنده مصری بود که به کتاب «سندباد ملوان» در سال 1927جان بخشید. این نویسنده،پیش از نوشتن کتاب«سندباد ملوان» حدود 200 اثر در بخش خلق داستان یا ترجمه آثار بین المللی کلاسیک داشت و انتشار این کتاب بازتاب گسترده ای در میان نویسندگان دیگر داشت.

وی افزود:خلق نخستین اثر مربوط به حوزه کودک در عربستان، با انتشار یک مجموعه داستانی در جده به سال 1959 باز می‌گردد. مجموعه داستانی دوم حوزه ادبیات کودک این شبه جزیره نیز سال 1978در منطقه الاحسا منتشر شد.

کم کم جای خالی نشریات کودک هم حس شد و نخستین مجله کودکان با عنوان «الرودا»سال 1959 توسط شاعر معروف این خطه«طاهر زمخشری» وارد بازار شد که البته انتشار آن ادامه نیافت و پس از چاپ 27 شماره به دلیل مسايل مالی و عدم استقبال مناسب والدین و کودکان،متوقف شد.

به گفته دکتر«صباح آیساوی» در 3 دهه پایانی قرن بیستم،نگاه ها به موجودیت کودک و دنیای او در جهان عرب بویژه عربستان سعودی تغییر کرد و دوران کودکی به عنوان مهم ترین و تاثیرگذارترین بخش سازنده جامعه و فردایی بهتر شناخته شد. درست در همین زمان گام هایی بلند در تولید کتاب های ویژه کودک در جهان عرب برداشته شد. نویسندگان و ناشران عربستانی در طول این 3 دهه، موفق شدند فاصله خود با نویسندگان سایر کشورها را به صفر برسانند و وارد عرصه رقابتی تنگاتنگ شوند.

در این دوره، والدین و معلمان در مدارس عربستان نیز بخشی از بار را به دوش گرفتند تا فرهنگ و ادبیات کودک در این منطقه شکوفا شود.
در سال 1979 یک کمیته ملی برای کودکان پایه گذاری شد که نتیجه فعالیت آن،چندین توافقنامه بین المللی ویژه کودکان عربستانی و همچنین تاسیس مرکزی برای آموزش کودکان پیش دبستانی این منطقه بود.

روند خلق کتاب های کودک و انتشار این آثار در عربستان سعودی دردهه 80 سیر صعودی به خود گرفت. در این زمان حدود 10 موسسه چاپ و نشر شروع به چاپ کتاب های کودک وعرضه آنها به بازار کتاب کردند که البته تعداد اندکی از آنها سعودی بودند.

دکتر «صباح آیساوی» با استناد به یک مطالعه مي‌افزايد: در آن زمان حدود 43 نویسنده کتاب کودک در عربستان زندگی می کردند که تنها 10 نفر آنها سعودی بودند و حضور زنان نیز چنان کمرنگ بود که سهم آنان تنها 3 نویسنده شد، یکی از این زنان«فریده فارسی» بود که هنوز هم در حوزه ادبیات کودک عربستان فعال است.

در این زمان بیشتر داستان های کودکان،آموزشی بود و با وجود داشتن رگه هایی از دین و مذهب،با ادبیات فولکلور این کشور گره خورده بود.
کم کم ارزش ها در ادبیات کودک رنگ های دیگری هم گرفت و در دهه 90 شاهد حضور نویسندگان زن عرب بیشتری در حوزه ادبیات کودک بودیم.

دکتر«صباح آیساوی» با اشاره به 5 نفر از آنان گفت:بیشتر آنان که تصویرگر هم بودند تصمیم به انتشار کتاب خود گرفتند.از این زنان می‌توان به دکتر«سمیرا زیدان» پایه گذار یک موسسه نشر در انگلستان، «هلا بنت خالد» نویسنده و هنرمند و«مهیا الفیصل» موسس خانه انتشارات«دارالنون» اشاره کرد.

کیفیت کتاب های کودکان بتدریج افزایش یافت و خانواده های عربستانی نیز با اطلاع از اهمیت وجود کتاب در خانه،شروع به خرید کتاب برای کودکان خود کردند.

وی افزود: امروز ادبیات مدرن کودکان عرب موضوع‌هاي متعددی دارد و از حصار و تنگنای آموزشی خشک درآمده است. بیشتر کتاب هایی که در عربستان نوشته و منتشر می شود، با مسايل انسانی، زندگی، هویت فرهنگی و...ارتباط دارد. از سویی دیگر با برگزاری کنفرانس،انتشار کتاب های انتقادی و ایجاد رشته های دانشگاهی در عربستان سعودی،ادبیات کودک در این کشور روز به روز شکوفاتر می‌شود.

وی به ترجمه آثار ادبی کودکان بسیار علاقه مند است و اعتقاد دارد ترجمه در جهان امروز نقش مهمی در ادبیات کودک ایفا می کند.تا چند سال پیش این آثار، از انگلیسی و فرانسوی به عربی ترجمه می شد و هیچ یک از آثار خلق شده در عربستان به بازارهای جهانی راه نمی‌یافت ولی اکنون با تلاش بسیاری از فرهنگ دوستان، آثار عربی نیز به نگلیسی برگردانده می شوند که خود گام مهمی برای معرفی این آثار است.

به اعتقاد «صباح آیساوی»، نویسندگان عرب تنها از این طریق می‌توانند مخاطبان جهانی بیابند ودر گفت و گوی فرهنگ ها شرکت کنند.
دکتر«صباح آیساوی» مدتی پیش هم در کنفرانس«کودک و کتاب» که با موضوع «کتاب های مصور هزاره جدید» در اسلو برپا بود، شرکت کرد.
وی در این کنفرانس با مقاله خود تحت عنوان«چشم انداز طبیعت درکتاب های مصور عربی معاصر» شرکت کرد و در آن به بیان تأثیر طبیعت و محیط زیست در ادبیات کودک جهان و کشورهای عربی پرداخت.

این استاد دانشگاه درباره این کنفرانس گفت:با این مقاله دوستدار محیط زیست تلاش کردم به جهانیان نشان دهم نویسندگان عرب نیز تلاش می‌کنند در حوزه ادبیات کودک، موضوع‌هاي جهانی همچون محیط زیست و دغدغه های آن،تنوع فرهنگ ها و...را بگنجانند.

این استاد دانشگاه در نمایشگاه بین المللی کتاب لندن نیز حضوری پررنگ داشت و در سمینار «کتاب کودک در عربستان سعودی:گذشته و حال» سخنرانی کرد که تحسین همگان را به دنبال داشت.