خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) - ناب‌ترين خاطرات از لحظه تولد تا كودكي، بالندگي، تحصيل، فعاليت‌هاي انقلابي، حضور در جبهه و شهادت هر يك از فرماندهان و رزمندگان شهيد را مي‌توان از زبان مادر آنان شنيد.

زناني كه فرزندان خود را براي روزهاي سخت پرورش داده‌اند و از جزيي‌ترين خصوصيات اخلاقي‌شان مطلع‌اند. غالب زندگي‌نامه‌هاي شهيدان دوران دفاع‌مقدس،‌ بر اساس مصاحبه با افراد خانواده و همرزمان و بستگان آنان تدوين مي‌شود، اما ضبط و گردآوري اختصاصي خاطرات مادران شهيدان شاخص در قالب كتاب نيز ضروري به نظر مي‌رسد.

متاسفانه خاطرات و سخنان زنده‌ياد «ساره امامزاده» مادر شهيدان علي، محمد و محسن جهان‌آرا كه صبح امروز (21 شهريور 90) در بهشت زهرا به خاك سپرده شد، در هيچ كتابي منعكس نشده اند.

با توجه به نقش شهيد بي‌بديل، سردار محمد جهان‌آرا در مقاومت خرمشهر و ماه‌هاي آغازين جنگ‌تحميلي عراق عليه ايران، قصور محققان و متوليان ادبيات دفاع‌مقدس از گردآوري خاطرات مادر اين شهيد تامل برانگيز است.

تنها مجموعه كتاب‌هاي ويژه مادران شهيد، به همت موسسه انتشاراتي روايت‌فتح در دست و تدوين قرار دارد. اما نام «ساره امامزاده» در فهرست مجموعه كتاب‌هاي «مادران» ديده نمي‌شود.

بيماري مادر شهيد جهان‌آرا؛ دليل ضبط نكردن خاطرات
فرزانه مردي، مسوول تدوين مجموعه كتاب‌هاي «مادران» درباره چگونگي آغاز نگارش اين مجموعه به خبرنگار ايبنا گفت: وقتي مشغول تكميل كتاب «يادگاران» شهيد حسن باقري بوديم، احساس كرديم كه خاطرات مادران شهيد نيز قابل انتشار به صورت مجزا هستند. بنابراين، پروژه «مادران» را از سال 1382 آغاز كرديم.

وي با اشاره به انتشار دو جلد از مجموعه كتاب‌هاي «مادران» افزود: خاطرات مادر شهيد زرتشتي «فرهاد خادم» و شهيدان «محمد و اسدالله قاضي» امسال به چاپ رسيدند و خاطرات «كبري افشردي» مادر شهيد حسن باقري و مادر شهيدان «رضا و علي غياث‌وند» و «امير و مجيد و حميد آقاجان‌لو» در مرحله تكميل و آماده‌سازي قرار دارند.

اين بانوي نويسنده در پاسخ به سوال خبرنگار ايبنا درباره دليل بي‌‌توجهي به مادران سرداران و اميران شهيد و شاخص دفاع‌مقدس در انتخاب سوژه‌هاي مجموعه كتاب‌هاي «مادران»، گفت: بعضي از مادران اين شهدا از صحبت كردن با ما خودداري مي‌كنند يا به دليل كهولت سن، اطلاعات دقيقي در اختيار ما نمي‌‌‌گذارند.

مسوول تدوين مجموعه كتاب‌هاي «مادران» در ادامه به محدود بودن اطلاعات درباره سردار شهيد محمد جهان‌آرا اشاره كرد و افزود: چندين بار براي گفت‌وگو با مادر و خانواده شهيد جهان‌آرا اقدام كرديم، اما به جايي نرسيديم و تقريبا" مي‌‌توان گفت كه با ما همكاري نكردند. البته نبايد بيماري اين مادر شهيد را ناديده گرفت. اما سعي مي كنيم كه خاطرات او را از زبان فرزندان و نزديكانش گردآوري كنيم.

آيا كوتاهي، تنها از سوي متوليان دفاع‌مقدس است؟
سعيد حاج‌نصيري، معاون ادبيات بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع‌مقدس، كوتاهي متوليان اين حوزه در گردآوري خاطرات زندگي‌نامه زنده‌ياد «ساره امامزاده» را تاييد و خاطرنشان كرد: متاسفانه تدوين كتاب درباره شهداي هر استان، به اداره كل حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع‌مقدس آن سپرده و تمامي بارها بر دوش آن‌ها گذاشته شده است.

وي با اشاره به شخصيت شامخ شهيد محمد جهان‌آرا، گفت: قطعاً خصوصيات دروني و لايه‌هاي شخصيتي هر شهيد، از ميان سخنان مادرش مشخص خواهد شد و در معرفي شهيد، مقدم بر هر شخص ديگري است.

پس از برقراري تماس با معاونت ادبيات و انتشارات اداره كل حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع‌مقدس استان خوزستان، متوجه شديم كه متاسفانه كتاب خاصي با محوريت خاطرات مادر شهيد محمد جهان‌آرا در دست تدوين يا انتشار قرار ندارد.

مادر شهيدان دستواره هم در دنياي كتاب ديده نشده!
«سیده قدسیه میر اسماعیلی» مادر شهیدان سید حسین، سید محمد و سید محمد رضا دستواره، قائم مقام لشكر 27 محمد رسول الله (ص) نيز يكي ديگر از مادران چند شهيدي است كه اواسط دهه 1380 در سكوت خبري دار فاني را وداع گفت.

متاسفانه هيچ يك از نويسندگان و محققان دفاع‌مقدس، گفت‌وگوي اختصاصي براي تدوين كتاب از اين مادر شهيد ضبط نكرده‌اند و اكنون، يكي از بهترين منابع دسترسي به خاطرات مربوط به قائم مقام لشكر 27 محمد رسول الله (ص) را از دست داده‌ايم.

خبرگزاري كتاب ايران اميدوار است كه اين خلاء از راه گفت‌وگو با اعضاي خانواده شهيدان جهان‌آرا و دستواره رفع شود.