به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم بزرگداشت اکبر رادی نمایشنامه‌نویس فقید گیلانی، دیروز، جمعه هشتم مهر، با حضور مدیر عامل خانه هنرمندان ایران و جمعی از هنرمندان پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. در این مراسم مجید سرسنگی مدیرعامل خانه هنرمندان ایران از اکبر رادی به عنوان نماد نمایشنامه‌نویسی در ایران یاد کرد. جمشد مشایخی، ایرج راد، هادی مرزبان، فرزانه کابلی و مسعود دلخواه از جمله هنرمندان حاضر در این مراسم بودند.

در این مراسم که به همت بنیاد رادی و همکاری خانه هنرمندان ایران و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و با مدیریت هادی مرزبان برگزار شد، مجید سرسنگی مدیرعامل خانه هنرمندان ایران با ایراد سخنانی از اکبر رادی به عنوان نمادی از جریان نمایشنامه نویسی در ایران یاد کرد و گفت: رادی سرمایه‌ای است که تا زمانی که تاریخ و فرهنگ این مملکت وجود دارد جزئی از آن خواهد بود و نام او در میان اهالی فرهنگ و ادب همواره به نیکی برده خواهد شد چرا که او سال‌های زیادی از عمر خود را صرف اعتلای فرهنگ این مملکت کرد. 

سرسنگی در بخش دیگری از صحبت های خود از تدارک طرحی جدید برای ساختار خانه هنرمندان خبر داد و گفت: در ساختار جدیدی که برای خانه هنرمندان طراحی کرده ایم و خوشبختانه چند روز قبل توسط اعضای شورای عالی خانه هنرمندان تصویب شد، مدیریتی را تحت عنوان سازمان های مردم نهاد یا «ان.جی.او»های هنری پیش بینی کرده ایم که اساسا وظیفه‌اش پیگیری مسایل سازمان های مردم نهاد نظیر بنیادهای مشاهیر فرهنگ و هنر کشور است. 

وی افزود: من حتما از دوستانم در این مدیریت خواهش خواهم کرد که در خصوص بنیاد رادی که سامان یافتن آن آرزوی قلبی ماست، هم برای مهیا کردن فضای فیزیکی این بنیاد و هم مسایل پژوهشی آن اهتمام لازم را داشته باشند.
 
سرسنگی افزود: از سوی معاونت پژوهشی خانه هنرمندان اعلام آمادگی می‌کنیم که از پژوهش‌هایی که در باره اکبر رادی و آثار مربوط به او صورت می‌گیرد حمایت خواهیم کرد و همین جا این قول را می‌دهیم که چاپ اولین مجموعه‌ای را که در این زمینه نوشته شود  توسط خانه هنرمندان تقبل می‌کنیم. 

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران با تاکید بر اهمیت جریان نمایشنامه نویسی در ایران با ارایه پیشنهادی در این زمینه، اظهار کرد: من به مرکز هنرهای نمایشی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد می کنم که وظیفه خودشان در حوزه تصدی‌گری در امر ادبیات نمایشی را به بنیادهایی از این دست واگذار کنند چرا که این بنیادها برخاسته از متن هنرمندانی هستند که خیلی بهتر از ما می‌توانند این وظایف را به انجام برسانند. 

وی ادامه داد: با اختصاص بودجه و واگذاری برخی فعالیت ها، هم این بنیادها توان مالی و اجرایی بیشتری می گیرند و هم این که بخشی از فعالیت‌هایی که در حوزه ادبیات نمایشی باید در بخش دولتی انجام شود و وظیفه مرکز هنرهای نمایشی و سایر سازمان های فرهنگی و هنری است، به این بنیادها تفویض می شود و نهایتا این که این دوستان بهتر می توانند با جامعه تئاتری ارتباط برقرار کنند و در حوزه ترویج ادبیات نمایشی و شناسایی استعدادهای جوان نقش به سزایی را ایفا کنند. 

سرسنگی در پایان سخنانش ابراز امیدواری کرد خانه هنرمندان بتواند بخشی از مشکلات بنیاد رادی از جمله مسئله ثبت قانونی آن را برطرف کند. 

در بخش دیگری از این مراسم جمشید مشایخی بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون با ایراد سخنانی کوتاه به تجلیل از شخصیت فردی و هنری رادی پرداخت و گفت: درد عشق همواره درد همه هنرمندان بزرگ بوده و هست؛ تا عاشق نباشی نمی توانی خدمت کنی، یعنی باید اول عاشق خدا باشی بعد عاشق ایران و بعد عاشق ملت ایران باشی و اکبر رادی یکی از این بزرگان بود. باید مثل رادی باشی تا بتوانی به تئاتر این مملکت خدمت کنی و این به هیچ وجه کار ساده ای نیست. 

در ادامه این مراسم فریده زاهدی یکی از اعضای بنیاد رادی به سخنرانی در باره ضرورت تشکیل نهادهای خصوصی به منظور معرفی و تجلیل از مشاهیر هنر پرداخت و یادآور شد: در همه کشورهای دنیا مراکز و بنیادهایی وجود دارند که وظیفه شان پژوهش، قدردانی و معرفی بزرگانی است که در زمینه هنری خودشان شاخص و صاحب نام‌اند که از جمله آنها در زمینه نمایشنامه‌نویسی می توان به بنیاد چخوف، بنیاد یوجین اونیل، بنیاد پیرآندلو، بنیاد استرینبرگ و بسیاری دیگر اشاره کرد اما متاسفانه ما در ایران حتی در مقایسه با کشورهای کوچک از این جهت بسیار عقب هستیم. 

زاهدی گفت: ما هیچ فعالیتی را در حوزه تئوری تئاتر انجام نداده‌ایم و فقط آثاری را از نویسندگان خارجی گرفته‌ایم و از آنجا که نمایشنامه‌نویسی به عنوان یک ژانر مستقل در حوزه ادبیات معاصر ایران مطرح نبوده، بالطبع توجه زیادی به نویسندگان این ژانر نشده است. 

وی افزود: باید این قالب ادبی را مثل شعر، رمان و داستان کوتاه مورد توجه قرار دهیم و این ممکن نیست مگر با تاسیس مراکزی که این مهم را پیگیری کنند.
 
در بخش دیگری از این مراسم، شهرام کرمی یکی دیگر از اعضای هیات مدیره بنیاد اکبر رادی به ارایه گزارشی در باره نحوه تاسیس و فعالیت این بنیاد پرداخت و گفت: بنیاد اکبر رادی در سالروز درگذشت او در سال 1387 تشکیل شد که در ابتدا تعداد معدودی از هنرمندان در آن عضو بودند و بعد این گروه به مرور گسترش پیدا کرد که خانم عنقا همسر مرحوم رادی سهم زیادی در گسترش این بنیاد داشتند. 

کرمی یادآور شد: ما امسال وارد سومین سال تاسیس این بنیاد شدیم و در دو سال گذشته برنامه های متعددی از جمله مقاله نویسی و برگزاری مراسم بزرگداشت برای استاد را داشته‌ایم و این بیناد گرچه هنوز به طور رسمی ثبت نشده، اما ما اساسنامه و اسامی افراد را پیشنهاد داده ایم و امیدواریم تا پایان امسال موفق به دریافت مجوز شویم. 

به گفته کرمی، گردآوری آثار پژوهشی مرتبط با آثار اکبر رادی، برگزاری مسابقه ادبی، جمع آوری آثار، نوشته‌ها، نامه‌ها و دستخط‌های رادی از جمله برنامه‌هایی است که این بنیاد در آینده آنها را پیگیری خواهد کرد. 

در این مراسم از جمشید مشایخی، ایرج راد و فرزانه کابلی به عنوان نقش آفرینان نمایشنامه های اکبر رادی تجلیل شد. 

در پایان این مراسم همچنین از مجید سرسنگی مدیرعامل خانه هنرمندان ایران، هادی مرزبان کارگردان تئاتر که برخی از نمایشنامه های رادی را به صحنه برده، حمیده بانو عنقا همسر اکبر رادی و فیاضی مدیر نشر قطره که ناشر برخی نمایشنامه‌های رادی بوده، با اهدای لوح یادبود تقدیر شد.

اکبر رادی، نمایشنامه نویس فقید گیلانی و از نخستین و مهم‌ترین چهره‌های ادبیات نمایشی ایران است. وی در سال ۱۳۸۶ درگذشت.

گزارش تصویری از این مراسم متعاقبا در «ایبنا» منتشر می‌شود.

«اكبر رادی» در 10 مهرماه 1318 در شهر رشت به دنیا آمد. وی فرزند سوم در بین شش برادر و خواهر بود. در سال 1340 دوره یك ساله تربیت معلم را گذراند و از سال 41 با حكم رسمی وزارتخانه معلم شد؛ طی سی و دو سال تدریس در رشته ادبیات سال چهارم دبیرستان، ادبیات نمایشی انستیتو مربیان امور هنری، نمایشنامه‌نویسی‌ِ مقطع كارشناسی دانشگاه تهران و نمایشنامه‌نویسی‌ پیشرفته كارشناسی ارشد دانشگاه هنر ادامه داد و در سال 1373 به پایان تدریس رسید و بازنشسته شد.

«رادی» فعالیت خود را در عرصه نمایشنامه‌نویسی با نگارش «از دست رفته» در سال ۱۳۳۷ آغاز کرد، اثری که به چاپ نرسید. او پس از آن مدتی به فعالیت در زمینه داستان‌نویسی پرداخت و دومین نمایشنامه خود را با عنوان «مسافران و مرگ در پاییز» در سال ۱3۴۴ در مجله پیام نوین به چاپ رساند.

نخستین نمایشنامه اجرا شده این نویسنده «روزنه آبی» بود که شاهین سرکیسیان سال ۱۳۴۵ آن را به صحنه برد. «مرگ در پاییز» نیز در سال ۱۳۴۶ به کارگردانی عباس جوانمرد در تلویزیون ملی ایران به صورت تله تئاتر زنده اجرا شد. «از پشت شیشه‌ها» در همان سال به چاپ رسید که رکن‌الدین خسروی آن را در سال ۱۳۴۸ در تالار سنگلج به صحنه برد.

رادی در سال ۱۳۴۷ نمایشنامه «ارثیه ایرانی» را با همکاری انتشارات امیرکبیر به چاپ رساند که در سال ۱۳۴۹ به کارگردانی خلیل موحد دیلمقانی در تالار سنگلج اجرا شد. علی نصیریان نیز نمایشنامه «افول» رادی را در سال ۱۳۴۹ به صحنه تالار سنگلج برد. نمایشنامه «صیادان» که در سال ۱۳۴۸ منتشر شد، چهار سال بعد به کارگردانی فرامرز طالبی در تالار فردوسی دانشگاه تهران به صحنه رفت.

نمایشنامه «لبخند باشکوه آقای گیل» در سال ۱۳۵۲ منتشر شد و یک سال بعد رکن‌الدین خسروی آن را در تالار سنگلج به اجرا درآورد. رادی دو سال بعد نمایشنامه «در مه بخوان» را نوشت که انتشارات زمان آن را به چاپ رساند. رادی پس از آن مدتی در زمینه نمایشنامه‌نویسی کمتر فعال بود که این اتفاق تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت.

دوستی میان هادی مرزبان و رادی باعث فعالیت مشترک تئاتری بین این دو شد. نخستین همکاری آنها پس از انقلاب در نمایشنامه «پلکان» بود که مرزبان آن را در سال ۱۳۶۳ در تالار اصلی تئاتر شهر به صحنه برد. این کارگردان سه سال بعد نمایش «آهسته با گل سرخ» را در همین تالار اجرا کرد. نمایشنامه «منجی در صبح نمناک» نیز در سال ۱۳۶۸ به کارگردانی منصور حیدری در تالار تربیت شهرستان تبریز به صحنه رفت.

مرزبان در سال ۱۳۶۹ نمایشنامه «هاملت با سالاد فصل» رادی را در تالار چهارسو تئاترشهر به اجرا در آورد. پس از چند سال وقفه، در سال ۱۳۷۶ نمایشنامه «آمیز قلمدون» به کارگردانی مرزبان در تالار چهارسو تئاتر شهر به اجرا درآمد. او یک سال بعد نمایشنامه «شب روی سنگفرش خیس» رادی را در تالار اصلی تئاترشهر به صحنه برد و در سال ۱۳۸۰نیز نمایش «باغ شب‌نمای ما» در تئاترشهر اجرا شد.

نمایشنامه «خانمچه و مهتابی» رادی را انتشارات آگرا در سال ۱۳۸۲ به چاپ رساند. نمایشنامه «ملودی شهر بارانی» نیز در همان سال منتشر شد که مرزبان آن را در سال ۸۴ در تالار اصلی تئاترشهر به صحنه برد. نمایشنامه «تانگوی تخم مرغ داغ» هم همان سال به کارگردانی علی فتوحی به صحنه رفت.

میکائیل شهرستانی نمایشنامه «شب به خیر جناب کنت» را در سال ۱۳۸۵ در تالار قشقایی تئاتر شهر اجرا کرد. نمایشنامه «کاکتوس» نیز همان سال به کارگردانی مژده ساعی در تالار مولوی اجرا شد و مرزبان هم نمایشنامه «پایین گذر سقاخانه» را در تالار اصلی تئاترشهر به صحنه برد.

آخرین اثری که از اکبر رادی به اجرا درآمد نمایشنامه «خانمچه و مهتابی» بود که به کارگردانی مریم جعفری حصارلو در چهارمین جشنواره تئاتر شهر روی صحنه رفت. رادی به غیر از آثار نمایشی در زمینه داستان‌نویسی نیز فعال بود. «افسانه دریا»، «مسخره»، «باران»، «جاده»، «سوء تفاهم»، «کوچه»، مجموعه داستان «جاده» که بین سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۹ نوشته شدند، از جمله آثار او در این حوزه‌اند.

اکبر رادی صبح چهارشنبه پنج دی ۱۳۸۶ در سن ۶۸ سالگی به دلیل سکته قلبی در بیمارستان پارس تهران درگذشت.