حجت‌الاسلام سیدهادی صالحی در گفت‌‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در تعریف کتاب‌های حوزه مهدویت اظهار کرد: به طور کلی آثاری که درباره منجی و موعود صحبت می‌کنند، جزو کتاب‌های حوزه مهدویت قرار می‌گیرند که این ویژه اسلام نیست، زیرا در ادیان و فرقه‌هاي مختلف، به شیوه‌های گوناگون اعتقاد به منجی وجود دارد. ممکن است ادیان دیگر اصلا حضرت مهدی(عج) را نشناسند، اما به هر حال آنها نیز به یک موعود یا منجی، یعنی کسی که در آخرالزمان ظهور مي‌كند و عدالت را می‌آورد، اعتقاد دارند.

صالحی اضافه کرد: البته منظور از کتاب‌های مهدویت، کتاب‌هایی‌اند که کل مطالب آن به این موضوع اختصاص داده شده باشند و کتاب‌هایی که بخش‌هایی از آن مربوط به موعود و منجی است، در حوزه کتاب‌هاي مهدویت قرار نمی‌گیرند.

این مدرس حوزه علميه ادامه داد: بعضی کتاب‌ها هم در ظاهر شاید هیچ ارتباطی با مهدویت نداشته باشند اما در رد فرقه‌ای باشند که ادعای مهدویت دارد. این کتاب‌ها نیز در حوزه مهدویت قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، می‌توان به کتاب‌های خاتمیت آیت‌الله سبحانی یا مرحوم آیت‌الله مظفری اشاره کرد. همچنین ممکن است نویسنده این کتاب‌ها حتی مسلمان هم نباشد، اما درباره منجی دین خود بنویسد. همچنین نقد فیلم‌های آخرالزمانی هالیوودی كه با موضوع منجی ساخته شده‌اند، به خاطر نگارش فيلمنامه‌شان جزو مکتوبات مهدویت قرار می‌گیرند.

وی در توضیح شیوه‌هایی که از طریق آنها می‌توان موضوع حیات امام زمان(عج) را با اهل سنت یا ادیان دیگر مورد بحث قرار داد، گفت: در مهم‌ترین کتاب‌هاي اهل سنت روایتی از پیامبر(ص) وجود دارند که می‌‌فرماید عزت اسلام به‌صورت لایزال (همیشگی) با این 12 نفر (12 امام) است. اگر ـ طبق نظر اهل سنت ـ حضرت مهدی(عج) را جزو این 12 نفر حساب نکنیم، دیگر لایزال معنی ندارد. از سوی دیگر، اگر شخص دیگری نفر دوازدهم باشد، دیگر عزت اسلام به خاطر او نیست، زیرا بعدها می‌آ‌ید. بنابراین، لازمه صحت این روایت، حیات کنونی امام زمان(عج) است.

مدرس جامعه‌الزهرا درباره ارتباط بین آموزه‌های مهدویت و بیداری اسلامی اظهار کرد: اگر شبهه اهل سنت در مورد طول عمر امام زمان(عج) را با برهان و بر اساس روایات و آیات به بحث بگذاريم و در کنار آن به ثمرات انتظار بپردازیم، می‌توان به تاثیر آن در بیداری اسلامی امیدوار بود. به عنوان مثال، باید متذکر شویم که انتظار در باور شیعه، عامل پایداری در مقابل نظام فاسد است که یک جنبه آن مبارزه با حکومت فاسد است. تحت تاثیر این آموزه‌ها، روشنگری شکل می‌گیرد تا جایی که حتی فرد جانفشانی هم می‌کند و نتیجه آن می‌تواند انقلاب باشد.

صالحی بر امکان شکل‌گیری این جریان از طریق کتاب‌های مهدویت تاکید کرد و گفت: در تورات و انجیل نیز درباره منجی بحث‌های زیادی شده است. درباره ارزش انتظار و وظایف منتظران نيز مطالب زیادی در کتاب‌های اهل سنت وجود دارند. ما باید از همین مطالب برای روشنگری استفاده كنيم و نشان دهیم که انتظار، عامل بقای جامعه و عزت اسلام است.

این پژوهشگر دینی در ادامه توضیح ارتباط جریان بیداری اسلامی با کتاب‌هاي مهدویت، با اشاره به اهمیت این موضوع که عامل این انقلاب‌ها چیست و رهبران آنها چه کسانی‌اند، اضافه کرد: درباره برخی افراد و کشورها می‌توان گفت آموزه‌های مهدویت در تحول آنها اثرگذار بوده است. به عنوان مثال، تا جایی که من اطلاع دارم، شخصی که اکنون به حکومت تونس رسیده، پیش از این کتابی درباره اندیشه‌های امام خمینی(ره) تالیف کرده است و بر همین اساس به نظر می‌‌رسد این فرد با آموزه‌های مهدویت آشنایی دارد اما درباره این افراد نیز ما باید در آشنایی صحیح آنها با مهدویت تلاش کنیم، پیش از آن‌که دیگران آنها را به سمت خود بکشند.

صالحی درباره سابقه تالیف کتاب‌های مهدویت در کشورهای مسلمان گفت: بیشتر کتاب‌های مهدویت غیر فارسی، در کشور لبنان نوشته و منتشر شده‌اند؛ اگرچه نویسنده برخی از آنها لبنانی نبوده‌اند. اهل سنّت بیش از 200 کتاب مستقل در حوزه مهدویت دارند. برخی از این کتاب‌ها در موضوعات خاص و جزئی نوشته شده‌اند. نکته جالب این است که حتی برخی از مولفان این کتاب‌ها که سنّی بوده‌اند، قبل از تولد امام زمان(عج) فوت کرده‌اند. به عنوان مثال، نعیم‌بن حماد «کتاب الفتن» را در این حوزه نگاشت اما حدود 26 سال پیش از تولد امام زمان(عج) فوت کرد. او در این کتاب حدود 1000 حدیث درباره ظهور آورد و امتیاز این کتاب آن است که اكنون قابل دسترسی است و هر سال در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود. البته این کتاب هنوز به فارسی ترجمه نشده است و لزوم ترجمه حداقل بخشی از آن تسط متخصصان احساس می‌شود.

این نویسنده درباره جایگاه کتاب‌هاي مهدویت در حوزه علمیه اظهار کرد: نویسندگان حوزوی متعددی در موضوع مهدویت صاحب تالیف‌اند كه از جمله می‌توان از آیت‌الله صافی نام برد که 63 کتاب در این حوزه تالیف کرده است. مرحوم شیخ باقر فقیه‌ایمانی نیز در این زمینه بیش از 30 اثر را نگاشته و 60 سال است که به رحمت خداوند رفته است و این نکته جالبی است، زیرا مهدویت امروزه به عنوان یک امر تخصصی، مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد اما او چندین سال قبل به صورت تخصصی به این امر پرداخته و کتاب‌های عمیق و دشواری نیز نگاشته است که احیای آنها نیازمند کار گروهی است. فرزند او نيز توانسته از این میان، هشت جلد را احیا و چاپ کند.