آيين هشتادمين سالگرد تأسيس، چاپ و انتشار روزنامه آليك، نخستين و تنها روزنامه تخصصي ارمنيزبان ايران در انجمن اجتماعي ارامنه در تهران برگزار شد. توجه به برخي از كتاب هاي منتشر شده به زبان ارمني و نيز معرفي ترجمه آنها به زبان فارسي، از جمله فعاليت هاي اين روزنامه كهن است./
در اين مراسم كه با سرود جمهوري اسلامي ايران آغاز شد، آقاي درنيك ملكيان سردبير روزنامه آليك با اشاره به اينكه حضور فرهيختگان عرصه فرهنگ و مطبوعات شكوه خاصي به مراسم بخشيده، هشتادمين سالگرد انتشار آليك را تبريك گفته و اظهار داشت: اگرچه آليك نخستين و تنها روزنامه تخصصي ارمنيزبان ايران زمين بوده و پس از روزنامه اطلاعات، دومين روزنامهاي است كه در80 سال اخير با حمايتهاي بيدريغ مقامات محترم كشوري تكثير، چاپ و منتشر ميشود ولي اينچنين محفلي به مناسبت تأسيس آن را به خاطر نميآورد.
وي حفظ روابط اجتماعي در عصر گسترش فناوري اطلاعات را امري دشوار قلمداد و تصريح كرد: اگرچه ارتباط روزنامه آليك با ساير روزنامههاي فارسيزبان ايراني تا به امروز به حوزههاي خاصي محدود شده و فعاليتهاي آن بيشتر معطوف به دغدغه هاي جامعه ارمني است اما همواره به كليات جامعه ايراني پايبند بوده و خدمتي غيرمستقيم ولي پايدار در جهت ارج نهادن به ميهن خود به كار گرفته است.
ملكيان يكي از اهداف انتشار آليك را برقراري ارتباط فرهنگي ميان جامعه فارسي زبان و ارمني زبان اين مرز و بوم برشمرده و اذعان داشت: آرمانهاي آليك همواره آن را به متن جنبشهاي مردمي سوق داده و نبايد اتحادش را با وقوع انقلاب اسلامي و قيام عليه نظام سلطنتي ايران، از ياد برد. در سال 1357 آليك در كنار ساير روزنامههاي ايران به دنبال دستوري كه در 16 ديماه توسط امامخميني (ره) از پاريس خطاب به مطبوعات كشور صادر شد، در حركتي انقلابي در اعتصابات 62 روزه عليه نظام سلطنتي شركت كرد.
وي در پايان سخنرانياش به لزوم گسترش روابط مستقيم با مخاطبان فارسي زبان تأكيد كرده و اظهار داشت: به منظور دستيابي به اين هدف حدود دو 2 ماه است كه ستوني از آن روزنامه را به مطالب فارسي زبان اختصاص دادهاند و اظهار اميدواري كرد كه آليك با ايمان راسخ و از طريق نشريه دوزبانه، به خدمت به ايران و همميهنان فارسي زبان خود ادامه دهد.
رييس امور اداري اقليتهاي مذهبي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، دومين سخنران اين مراسم، هشتادمين سالگرد تأسيس آليك را به تمامي دستاندركاران مطبوعات و هموطنان ارمني در داخل و خارج از كشور تبريك گفت و خاطر نشان كرد: فراگير بودن اخبار آليك يكي از ويژگيهايي است كه به آن چهرهاي جهاني بخشيده است به اين معنا كه توجه خود را تنها معطوف به رويدادهاي اجتماعي ارامنه ايران نكرده بلكه همواره به مسايل و تحولات برونمرزي مربوط به جوامع ارمني جهان از جمله تحولات قرهباغ، وساطت روسيه در روابط بين ارمنستان و آذربايجان و غيره نيز پرداخته است تا جايي كه امروزه شاهد توزيع آن در خارج از مرزهاي اين مرز و بوم از جمله در لبنان و ارمنستان هستيم .
تقوي در ادامه سخنانش افزود: در حال حاضر حدود 3500 نشريه در كل كشور داراي مجوز رسمي انتشارند كه از اين تعداد 100 نشريه به صورت روزنامه منتشر ميشوند و آليك يكي از آنهاست كه در كنار پنج نشريه ارمنيزبان ديگر كه به صورت ماهنامه، سالنامه و فصلنامه منتشر ميشوند، به فعاليت خود ادامه ميدهد. وي با اشاره به اينكه اكنون 13 نشريه ويژه اقليتهاي مذهبي در ايران در حال فعاليت اند از آمادگي وزارت ارشاد براي صدور مجوز نشر به نشريه هاي جديد خبر داد.
تقوي در ادامه، فعاليتهاي آليك را از حساسيت بالايي برخوردار دانست و گفت: 80 سال پيش كه تنها تعداد محدودي نشريه تخصصي در ايران فعاليت ميكردند اين روزنامه تمام كوشش خود را براي حفظ زبان،آداب و رسوم قوم ارمني و انتقال آن به نسل كنوني به كار گرفت.
وي در پايان سخنانش با اشاره به اينكه آليك داراي مجوز نشر كتاب نيز هست مراتب تأسف خود را از درگذشت آقاي استپانوس اميرخانيان مدير انتشارات نائيري اظهار كرده و يادآور شد: در پانزده سال گذشته آقاي اميرخانيان همكار و همفكر وزارت ارشاد، همواره از آليك حمايت ميكرده و اكنون با فوت ايشان وظيفه آليك سختتر ميشود و راهي كه در پيش دارد دشوارتر.
تقوي اظهار اميدواري كرد آليك سالهاي متوالي همچنان سربلند و پيروز به راه خود ادامه داد.
علي دهباشي سردبير مجله فرهنگي بخارا، ديگر سخنران اين مراسم اظهار داشت كه ارتباط فرهنگي ميان جامعه ايراني و اقليتهاي مذهبي اين مرز و بوم با ارامنه ديرينهتر از هر فرهنگ ديگري است و بادآور شد: نخستين چاپخانه ايران توسط ارامنه راهاندازي شده و در 100 سال اخير بعد از روزنامه اطلاعات آليك قديميترين و پرسابقهترين نشريهاي است كه زير آسمان ايران موج ميزند.
دهباشي تصريح كرد: اگرچه فعاليتهاي مطبوعاتي خواه و ناخواه همواره با سياست ارتباط پيدا ميكنند و حوادث سياسي بعضاً منجر به كوتاهشدن طول عمر برخي نشريات شدهاند، ولي آليك به لطف روزنامهنگاران، مسوولان و دستاندركاران ريزبين خود، بهرغم فراز و نشيبهاي بسياري كه در حيات خود ديده، همواره در عين پايبندي به تعهدات مطبوعاتي كشورمان با موفقيت به فعاليتهاي خود ادامه داده و مانند كشتياي است كه در دريايي توفاني به ساحل موفقيت رسيده باشد و امروزه دومين روزنامه مهم ايران قلمداد ميشود.
وي از اينكه آليك فعاليت خود را به صورت مستقل ادامه ميدهد اظهار خرسندي كرد و گفت: اصالت خاصي در اين روزنامه به چشم ميخورد كه نمود آن نه تنها در اخبار، تيترها و مطالب توليدي آن ديده ميشود بلكه در كاغذ كاهي اي كه اخبارش را روي آن منتشر ميكند نيز محسوس است.
دهباشي در پايان خواستار همكاري آليك با كتابخانه مجلس شده و پيشنهاد كرد: نشريات آليك را ميتوان در كتابخانه مجلس به وسيله دستگاههاي پيشرفته اسكن و بايگاني كرد و آنها را در اختيار محققان و پژوهشگران علاقمند قرار داد. وي همچنين پيشنهاد كرد مطالب برگزيده منتشر شده در كارنامه آليك - شامل مقالات مفيد در حوزههاي ادب، هنر، سياست، اجتماع و ... - به صورت كتاب جمعآوري، چاپ و ترجمه شوند.
در ادامه مراسم،روبرت بگلريان نماينده اقليتهاي ارمني اصفهان و جنوب در مجلس شوراي اسلامي اظهار كرد: ملل، اقوام، جوامع، خانوادهها، نهادها و سازمانهاي مختلف در دوره حيات خود همواره در حال تبادل انرژي، ماده و البته اطلاعات با يكديگر بوده و قوم ارمني در سير تاريخي خود از آن دسته اقوامي است كه ناملايمات بسياري در طول تاريخ به خود ديده و چه به عنوان نقشآفرين صحنههاي تاريخي و چه نقشپذير توفانهاي تاريخي، تأثير و تأثر ديده و آفريده است اما به مدد هويت و ارزشهاي محورياش، همواره در حفظ ارزشهاي فرهنگي، ديني، انساني و يكپارچگي راهبردي اصل اجتماعي خود كوشيدهاست.
وي با اشاره به اينكه فعاليتهاي ارامنه در ايران پيشينهاي بس كهن دارد، افزود: از بهرهگيري از صنعت چاپ و تأسيس نخستين چاپخانه خاورميانه در اصفهان در سال 1638 ميلادي گرفته تا اولين نمايشهاي تئاتر و قرنها بعد سينما، همگي گواه اين است كه بسط فرهنگ و هنر و البته حفظ و نشر دانش و اطلاعات و بازتوليد آنها نزد ارامنه در رأس اهداف قرار گرفته است.
بگلريان در مورد تاريخ تأسيس روزنامه آليك اظهار داشت: در داخل ايران هفتهنامه شاويق آغازگر پيدايش انواع نشريات ارمنيزبان بود كه در سال 1894 ميلادي در تهران انتشار يافت و تا 1897 استمرار داشت. در دهه اول سده 1300 خورشيدي در سالهاي منتهي به 1931 ميلادي حضور نشريهاي فراگير به زبان ارمني، در ايران پيش از پيش محسوس شد و تولد روزنامهاي چون آليك، امري طبيعي بود. آليك كه در ابتدا به صورت هفتهنامه و در چهار صفحه منعكس ميشد، پس از چندي به صورت روزنامه به فعاليتهاي خود ادامه داد.
وي ادامه داد: امروزه آليك به دليل دارابودن بدنهاي از دستاندركاران ادبي و سياسي، داراي سوابق برجسته در اين حوزهها و به لطف ارتباط مداومش با قشر جوان از يك سو و نهادهاي اجتماعي جامعه ارامنه از سويي ديگر، خود تبديل به يك نهاد شده و نه تنها پل اطلاعرساني درونجامعهاي ارمنيان ايران محسوب ميشود بلكه اطلاعرساني خود را در سطح بينالمللي گسترش داده تا جايي كه به عنوان منعكسكننده دغدغهها و نيازهاي اساسي جامعه ارمني مورد توجه ارمنيان داخل و خارج ايران قرار گرفته است.
در پايان، خانم تالين بندري به نمايندگي از هيأت برگزاركننده اين مراسم، مراتب سپاس و قدرداني خود را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، وزارت كشور و مسوولان شهرداري منطقه هفت اعلام كرد و گفت: چاپ، تكثير و انتشار آليك بدون حمايت نهادهاي مذكور هرگز امكانپذير نبود.
آيين هشتادمين سالگرد انتشار روزنامه آليك با اجراي قطعات موسيقي در كنار نمايشگاهي از نسخههاي قديمي اين روزنامه پايان يافت.
نظر شما