مهدي شقاقي، دانشجوي دكتري رشته كتابداري و اطلاع‌رساني دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) درباره علل عدم استفاده از كتابخانه‌هاي عمومي سخن گفت و افزود: ما انتظار زيادي از كتابخانه‌هاي عمومي داريم و معتقديم كه كتابخانه‌ها بايد پر رونق باشند و مراجعه‌كننده بسيار زيادي داشته باشند، در حالي‌كه عموماً اين تصور در مورد كاركرد كتابخانه‌هاي عمومي نزديك به واقعيت هر روزه مردم در جوامع مختلف نيست.
وي با اشاره به وضعيت اجتماعي مردم و نقش آن در استفاده از كتابخانه‌ها گفت: درست است كه عواملي مانند كمبود منابع اطلاعاتي مناسب، خدمات مرجع و اطلاع‌رساني و معماري و تجهيزات كتابخانه در جذب مخاطب تاثيرگذار است اما اين به تنهايي كافي نيست. شما الان ببينيد كه كتابخانه‌هاي دانشگاهي ما در چه شرايطي هستند. دانشجويان جز در مواقع امتحانات و انجام تكاليف دانشگاهي شامل تحقيق‌هاي درسي مراجعه چشمگيري به كتابخانه‌ها ندارند.
وي درباره اين وضعيت يادآور شد: اين به دليل سنت‌هاي تاريخي ماست و اينكه ايرانيان به فرهنگ شفاهي مأنوس‌ترند. به طور مثال افراد (به‌خصوص مسن‌ترها) در مترو يا اتوبوس ترجيح مي‌دهند با فرد كناري خود ارتباط برقرار كنند و اطلاعات روزمره را از افراد مختلف كسب كنند تا كتاب يا نشريه بخوانند!
شقاقي ادامه داد: از طرف ديگر افراد ترجيح مي‌دهند زماني را كه صرف مي‌كنند براي كسب درآمد باشد به همين دليل زمان خود را صرف مطالعه نمي‌كنند شايد به اين دليل است كه زنان خانه‌دار يكي از مراجعه‌كنندگان اصلي به كتابخانه‌ها مي‌توانند به شمار بيايند.
وي تأكيد كرد: وضع اجتماعي مردم در ميزان مراجعه به كتابخانه و مطالعه تاثيرگذار است. اساس فرهنگ غرب بر اصالت فرد است و پيشرفت نيز در جهت تقويت فرد است اما در مشرق زمين روح جمعي هنوز زنده است و اين در مناسبات مذهبي و يا اجتماعي به‌عينه قابل مشاهده است.
وي با بيان اينكه از اين روحيه مي‌بايست براي ترويج كتابخواني استفاده كرد، افزود: مي‌‌توان بر اساس آداب و رسوم خودمان و سابقه تاريخي‌مان از اين ابزار براي ترويج كتابخواني بهره ببريم اما چگونگي آن نياز به تحقيق و تفحص جامعه‌شناختي و نظريه‌پردازي دارد. همچنين ساز و كار مشاغل نيز بايد به گونه‌اي باشد كه نياز به اطلاعات احساس شود.
شقاقي در ادامه اضافه كرد: بايد زمينه‌هاي لازم براي افزايش سطح رفاه عمومي فراهم شود چراكه اين موضوع به صورت غيرمسقيم بر افزايش مطالعه تاثير مي‌گذارد. افراد مي‌بايست بتوانند زماني را در روز به اين كار اختصاص دهند بدون اينكه دغدغه مالي داشته باشند.
شنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۰ - ۱۲:۰۴
نظر شما