به گزارش خبرگزاری کتاب (ایبنا)، کتاب «عکاسی، درآمدی انتقادی» که انتشارات «مینوی خرد» آن را در سال ۱۳۹۰ منتشر کرده است، برگزيده هجدهمين جایزه «کتاب فصل» در بخش هنر شد.
«عکاسی، درآمدی انتقادی»، به سرویراستاری لیز ولز و با همکاری گروه نویسندگان تألیف شده است و ترجمه فارسی آن نيز به شکل گروهی، توسط سولماز ختایی‌لر، ویدا قدسی راثی، مهران مهاجر و محمد نبوی انجام شده است.
این کتاب که ویراست نخست آن در سال ۱۹۹۶ به چاپ رسيد و خیلی زود به عنوان متنی مرجع و آموزشی مورد استفاده قرار گرفت از نخستین منابعی است که کوشیده شده در آن مباحث کلی نظریه عکاسی در متن شرایط اجتماعی و سیاسی بررسي شود. ترجمه فارسی از روی ویراست سوم این کتاب که در سال ۲۰۰۴ منتشر شده بود، انجام شده است.
این کتاب به هیچ وجه اثری در زمینه آموزش تکنیکی عکاسی نیست، بلکه به حوزه نظریه عکاسی می‌پردازد و می‌تواند برای علاقه‌مندان به مطالعه در حوزه پژوهش‌های فرهنگی بسیار مفید و خواندنی باشد.
«عکاسی، درآمدی انتقادی» در هفت فصل تنظیم شده است. در فصل نخست کتاب با عنوان «اندیشیدن درباره عکاسی»، به مباحث نظری کلی درباره عکاسی پرداخته می‌شود و مباحثی چون عکاسی، تاریخ عکاسی، عکاسی و تاریخ اجتماعی، هنر یا تکنولوژی؟ نظریه عکاسی، بازنمایی یا واقع‌گرایی و خواندن عکس در آن مورد بحث قرار می‌گیرد.
«عکاسی مستند و مطبوعاتی (فوتوژورنالیسم)» موضوع فصل دوم کتاب است که با نگاهی تاریخی، مستندنگاری را از قرن ۱۹ دنبال می‌کند و به عکاسی خیابانی و مطبوعاتی امروزی می‌رسد. همچنین تناقضات عکاسی مستند در این فصل بررسي مي‌شود.
در فصل سوم به مبحث جدید «عکاسی شخصی (خانوادگی، دوستانه) و همگانی» پرداخته می‌شود. حوزه عمومی و خصوصی در عکاسی شخصی، آلبوم‌های خانوادگی و هنر عکاسی پس از رواج عکاسی شخصی، از جمله مباحثی هستند که در این فصل به آنها پرداخته می‌شود.
موضوع محوري فصل چهارم «عکاسی و بدن انسان» است. در این فصل بازنمایی بدن در تصویر عکاسی با نگاهی انتقادی مورد بررسی قرار می‌گیرد. حضور و استفاده از زنان در عکاسی عامه‌پسند، نسبت لذت و بت‌وارگی با عکاسی و بدن انسان به مثابه ماشین از موضو‌عاتی هستند که در اين فصل بررسي شد.
«عکاسی و فرهنگ مصرفی»، نيز موضوعی است که در فصل پنجم کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این فصل از عکس به مثابه کالا و کارکردهای ابزاری، تجاری آن سخن به میان می‌آید و نسبت عکاسی با مباحث فرهنگی، اقتصادی «بت‌وارگی کالا‌ها» در عکاسی تبلیغاتی تحلیل می‌شود. بررسی نسبت میان عکاسی مطبوعاتی و «پاپاراتزی» (عکاسی مزاحم) از دیگر مباحث این فصل است.
عنوان فصل ششم کتاب «عکاسی به مثابه هنر» است. در این فصل سیر تحول نظری، تاریخی عکاسی تا رسیدن آن به مقام یک هنر مورد بررسی قرار می‌گیرد. مبحث مهم دیگر اين بخش، نسبت میان گونه‌های مختلف عکاسی امروز با هنر است و این‌که کدام جنبه‌های عکاسی امروز را می‌توان هنر به حساب آورد و آیا تصاویر انبوهی که امروز با آنها مواجه‌ایم آثاری هنری‌اند، یا ثبت دیجیتالی و مکانیکی صرف یک تصویر.
فصل هفتم کتاب در عنوان خود، «عکاسی در عصر تولید الکترونیکی تصاویر»، ارجاعی دارد به مقاله مهم و کلاسیک والتر بنیامین، یعنی «اثر هنری در عصر بازتولیدپذیری مکانیکی آن». موضوع مهم این فصل بررسی وضعیت عکاسی در عصر دیجیتال است؛ این‌که آیا عکاسی در مفهووم سنتی آن به پایان رسیده؟ یا این‌که عصر دیجیتال چه تحولاتی در نحوه نگریستن ما -به‌طورکلی- ایجاد کرده. همچنین مفاهیم و اصطلاحات نویی چون پسا-عکاسی و نسبت آن با زبان در جهان پسامدرن از دیگر مباحث این فصل است.
در مجموع مي‌توان گفت كتاب «عکاسی، درآمدی انتقادی» برخوردار از انسجامی آکادمیک است و اطلاعات را به‌شکلی هدفمند و انتخاب‌شده به مخاطبش ارايه می‌دهد. البته همین نکته باعث شده که در کتاب به برخی رویکردها فقط از یک منظر خاص پرداخته شود و مساله از زوایای دیگر مورد مطالعه قرار نگیرد.
مؤلفان اين اثر نيز همه جزو استادان و پژوهشگران مطرح حوزه مطالعات فرهنگی و تصویری‌اند و هرکدام به شکل مستقل تألیفاتی در این زمینه داشته‌اند.
در میان گروه مترجمان فارسی کتاب هم مهران مهاجر و محمد نبوی، چهره‌هایی شناخته‌شده‌‌اند؛ مهاجر، جزو عکاسان مطرح معاصر است و در مقام مترجم هم، با همکاری محمد نبوی آثار متعددی را در زمینه فلسفه و هنر ترجمه کرده است.
«عکاسی، درآمدی انتقادی» را انتشارات «مینوی خرد» در قطع وزیری و با جلد گالینگور، در ۵۱۰ صفحه و به بهای ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومان منتشر کرده است.
یکشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۰ - ۱۳:۴۸
نظر شما