به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، پوراندخت برومند، نويسنده و شاهنامه‌‌شناس در نشست شاهنامه‌پژوهي موسسه فرهنگي هنري جمشيد جاماسيان درباره آرايش واژگان در شاهنامه فردوسي سخن گفت.
برومند، در ابتداي سخنانش گفت: آگاهي‌هاي ما درباره زندگي بسياري از بزرگان ادب فارسي اندک است و اغلب آنچه مي‌دانيم همان‌هايي است که در دوران پس از زندگي آن‌ها نوشته‌اند؛ درباره فردوسي نيز همين‌طور است.
وي افزود: از لابه‌لاي داستان‌ها و بيت‌هاي شاهنامه، نکته‌هايي به دست مي‌آيد که روشنايي بر رويدادهاي زندگي او مي‌افکند. براي نمونه، فردوسي در ديباچه داستان «بيژن و منيژه» از شبي تيره و تار سخن مي‌گويد که همسر او داستاني را براي فردوسي بازگو مي‌کند و از او مي‌خواهد که آن داستان را، که به زبان پهلوي بوده است، به شعر درآورد.
اين شاهنامه‌پژوه اظهار كرد: از همين اشاره درمي‌يابيم که در کنار فردوسي همسري با فرهنگ و دانش‌آموخته و آگاه بوده که او را به سرودن داستان‌هاي کهن ايران تشويق مي‌کرده است. يا باز از برخي از بيت‌هاي شاهنامه درمي‌يابيم که فردوسي پسري داشته که در روزگار جواني از دست مي‌رود.
وي در ادامه سخنانش افزود: باز گفته‌اند که از فردوسي دختري به جاي ماند که سرفرازانه و پرهيزکارانه، هديه سلطان محمود را براي خود نپذيرفت و آن را براي ساختن کاروانسرايي خرج کرد. اين سرگذشت نمي‌تواند نادرست باشد. چرا که در دامان چنان پدر و مادري مي‌بايست اين گونه دختر آزاده‌اي زاده شود و ببالد.
فردوسي مي‌گويد معيار انسان خرد است
وي افزود: فردوسي به نيکي اعتقاد دارد و مي‌گويد که معيار انسان بايد خرد باشد. او زندگي را دوست دارد و از بالنده ساختن آن آگاهي دارد. ضمن آن که انسانگرا هم هست و شخصيت‌هاي خود را در زمان‌ها و مکان‌هاي گوناگون مي‌آورد و بازيگرداني مي‌کند. به همين دليل خواننده مي‌داند که از هر شخصيت شاهنامه چه انتظاري داشته باشد.
برومند در ادامه سخنانش گفت: انتظاري که از فرانک داريم جداي از انتظار ما از گردآفريد و سيندخت است. گردآفريد بايد بجنگد اما سيندخت بايد کارداني خود را نشان دهد و فرانک نيز رسالت حفظ و نگهداري فريدون را دارد تا او ببالد و با ضحاک نبرد کند. به همين دليل هنگامي که شاهنامه را مي‌خوانيم، انگار با مردم ايران پيش مي‌رويم و رويدادها را پشت سر مي‌گذاريم.
وي در سخنان پاياني اظهار كرد: به درستي هم فردوسي سخنور پرمايه‌اي است که پهنه گسترده او، واژگان اوست. واژگان در داستان‌هاي او نقش مي‌آفرينند و فردوسي با استادي آن‌ها را مي‌آرايد. به همين دليل درونمايه شاهنامه خواننده را به سوي خود مي‌کشد و شيفته سرگذشت‌ها مي‌سازد. فردوسي از توانايي و شايستگي زبان و ادب فارسي آگاه است و توانمندي‌هاي اين زبان را مي‌شناسد.
سه‌شنبه ۱۳ دی ۱۳۹۰ - ۱۰:۱۷
نظر شما