کتاب «مباني و روشهاي نقد متن حديث از ديدگاه انديشوران شيعه» نوشته دكتر داود معماري، تهيه شده توسط دفتر تبليغات اسلامي شعبه خراسان رضوي، از سوي موسسه بوستان كتاب تجديد چاپ شد. اين اثر تلاشي است براي كشف تلاشهاي ناپيداي دانشوران شيعه در عرصه نقد متن حديث كه در چند بخش سامان يافته است.-
كتاب حاضر در چهار بخش سامان يافته است. كليات (تبيين طرح تحقيق)، پيشينه نقد متن حديث و تبيين مباني آن، تبيين روشهاي نقد متن حديث و نتايج تحقيق و پيشنهادها، عناوين بخشهاي چهارگانه اين اثرند.
به عقيده نويسنده، «بسياري از منقولات روايي، گرچه داراي سند يا اسناد روشنياند و صدور آنها از ناحيه معصوم(عليهمالسلام) مسلم است، ولي به دلايلي مانند تعارض با ديگر اخبار، تشابه در معنا، احتمال تقييد يا نسخ، موقعيت خاص صدور حديث از نظر مكاني و زماني يا اشخاص و يا نقل به معنا در مفهوم روايت، بدون نقد متون قابل استناد و داراي حجيت نيستند.
افزون بر اينها، جو پرآشوب و خفقانآوري كه پس از رحلت پيامبر(ص)، بر ضد اهلبيت(عليهمالسلام) و پيروان آنها به وجود آمد و رفته رفته شدت يافت، ائمه معصومين(عليهمالسلام) را گاه و بيگاه در ستار تقيه فرو ميبرد، آنچنان كه بارها براي حفظ كيان شيعه و يا مصلحت خود و پيروانشان بر خلاف عقيده خود سخني ميگفتند و يا موافق مفتيان و قاضيان نظام حاكم فتوايي صادر ميكردند و البته آنچنان كه در اين كتاب به تفصيل آمده، دوستان را از اين امر آگاه و آنان را از پذيرش و يا عمل به آن اخبار بر حذر ميداشتند. روشن است كه اين چنين احاديثي هر چند اسنادي صحيح داشته باشند و در جوامع روايي معتبر هم نقل شده باشند، قابل استناد و يا عمل نيستند و بايد مورد نقد فني قرار گيرند.
اكنون، اگر اين امر بديهي و مسلم را بپذيريم كه روايات براي شناسايي مقبول و مردود و ميزان اعتبار و حجيت آنها، نيازمند بررسي و تحقيقند، اين حقيقت نيز روشن خواهد شد كه اين امر نيازمند قواعد و ضوابط، ملاكها و روشهاي منظم و دقيقي براي نقد صحيح و فني روايات است و البته مسلمانان و به ويژه شيعيان در طول تاريخ به اين مهم توجهي درخور داشتهاند.»
دكتر معماري معتقد است كه «حديث، ركن مهم آموزههاي ديني است كه از دو قسمت تشكيل شده است: سند و متن. نقد و بررسي هر حديثي نيز از همين دو جنبه است، اما حديثپژوهان، بيشتر اهتمامشان بر سنجش ارزش اسناد روايات بوده تا آنجا كه در شناسايي رجال و كيفيت اسناد آنها، كتابهاي فراواني نگاشتهاند. آنان هر چند به «متن» هم توجه ميكردهاند، ولي مدركها و روشهاي نقد متن روايات را به گونهاي مستقل تدوين نكردهاند.»
چاپ سوم کتاب «مباني و روشهاي نقد متن حديث از ديدگاه انديشوران شيعه» با شمارگان 500 نسخه، 440 صفحه و به بهاي 66000 ريال راهي بازار نشر شده است.
نظر شما