به گزارش خبرگزاری كتاب ایران (ایبنا)، رمان «حاجی‌مراد» در بین سال‌های 1896 تا 1904 نوشته شد و دو سال بعد از مرگ نویسنده، یعنی سال 1912 به چاپ رسید. این رمان آخرین اثر تولستوی است و قهرمان داستانش حاجی مراد نام دارد؛ شخصیتی حقیقی كه تولستوی با او در ارتش تزار آشنا می‌شود و زندگی او را با تكیه بر تفاوت میان شرق و غرب ثبت می‌كند. حاجی مراد شخصیت سیاسی و اجتماعی مطرحی در زمانه خویش بود و به نظر می‌رسد تولستوی نخستین بار با داستان زندگی او در هنگام خدمت در ارتش آشنا شده باشد.
این نویسنده روسی در پایان عمر خویش و در حالی كه در بستر بیماری بود این رمان را نوشت و اصرار زیادی داشت كه آن را به پایان برساند، هرچند علاقه‌ای به انتشار آن نداشت. تولستوی در این رمان به مبارزه با ظلم و ستم برمی‌خیزد و از به پا كردن جنگ و خونریزی انتقاد می‌كند؛ هرچند شخصیت‌های منفی داستانش هموطنان خودش هستند.
علاوه بر موضوعی چون پایداری، كه محور داستان بر آن شكل گرفته، تولستوی در این اثر به تقدیرگرایی انسان‌ها می‌پردازد؛ موضوعی كه در بسیاری دیگر از آثار وی، چون «جنگ و صلح» هم دیده شده است.
این نویسنده مطرح روسی خود در منطقه داغستان و قفقاز در مقام افسری داوطلب حضور يافت و همین حضور دلیل اصلی نوشتن دو رمان به نام‌های «حاجی مراد» و «قزاق‌ها» شد.
در توضیح این كتاب آمده: «موضوع داستان با عقاید و ایمان تولستوی مغایرت دارد. تولستوی مسالمت، گذشت و عطوفت را حلال مشكلات جوامع آدمی می‌دانست. باورش این بود كه خشونت و خونریزی، در هر شرایطی كه باشد، گرهی را نخواهد گشود. با خونریزی و كشتن به هر نام و عنوان، مجازات، قصاص، شهادت، حفظ نظم و قانون یا انتقام، مخالف بود. داستان «حاجی مراد» درباره زیبایی، عظمت، جذبه و ابهت شهادت است. می‌توان گفت تولستوی كه نگارنده‌ای به شدت یكتاپرست بود، بر حسب اتفاق گذارش به بتخانه‌ای می‌افتد و در آنجا با صنمی روبرو می‌شود كه استادی و مهارت بی‌نظیرش در صورتگری نمی‌گذارد كه او از زیبایی صورت صنم در گذرد: داستان را نوشت، صورت را آفرید اما اجازه نداد آن را نشر كنند یا در نمایشگاه آثار او عرضه كنند.»
صنعتی‌زاده مترجم، نویسنده، ناشر و بنیانگذار چندین موسسه فرهنگی و اقتصادی در ایران، در سال 1304 در تهران به دنیا آمد و در سن 84 سالگی درگذشت. رمان «حاجی مراد» ترجمه‌ای است كه در زمان حیات صنعتی‌زاده امكان انتشار نیافت و حالا حدود دو سال بعد از مرگ مترجم وارد بازار كتاب ایران شده است.
«23 قصه» اثر لئو تولستوی، مجموعه دو جلدی «تاریخ هند» اثر پرسیوال اسپیر ، «شیراز در روزگار حافظ» نوشته جان لیمبرت از جمله آثاری هستند كه با ترجمه صنعتی‌زاده منتشر شده‌اند.
رمان «حاجی مراد» اثر لئو تولستوی با ترجمه همایون صنعتی‌زاده در 176 صفحه و به بهای چهار هزار و 800 تومان از سوی انتشارات «کتاب پنجره» روانه بازار كتاب ایران شده است. این اثر با ترجمه رشید ریاحی نیز منتشر شده بود.
دوشنبه ۱۰ بهمن ۱۳۹۰ - ۱۲:۲۳
نظر شما