خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، حدود 50 سال از عمر رشته كتابداري و اطلاع‌رساني در ايران مي‌گذرد. در طي اين سال‌ها كتاب‌هاي متعددي در اين حوزه به چاپ رسيده كه يا تأليف نويسندگان داخل كشور بوده و يا ترجمه آثار  خارجي. 

با وجود اين به نظر مي‌رسد، طي سال‌هاي اخير با توجه به تغييرات اين رشته و نيز ميان رشته‌اي بودن آن و وارد شدن مباحث جديد از حوزه‌هاي ديگر به اين رشته، از بسياري از موضوعات و مسايل  در رشته كتابداري غفلت شده است. به همين دليل در برخي از موضوعات رشته كتابداري منبع معتبر و خوبي وجود ندارد. از سوي ديگر استادان و دانشجويان كارشناسي ارشد اين رشته نيز آن‌گونه كه بايد و شايد در اين عرصه وارد نشده‌اند و در بسياري از مواقع كتاب‌هاي مورد نياز مخاطب اين رشته وجود ندارد.

عصمت مومني، مدير گروه رشته كتابداري و اطلاع‌رساني نخستين گزينه ايبنا براي آسيب‌شناسي كتاب‌هاي اين حوزه است. مومني مي‌گويد: اكنون وضعيت ما در حوزه كتاب‌هاي موجود در رشته كتابداري و اطلاع‌رساني نسبت به 10 سال گذشته بسيار بهتر شده، چون ناشران تخصصي در اين حوزه فعال شده‌اند اما در مجموع مشكل اينجاست كه در برخي از موضوعات مرتبط با رشته كتابداري، كتاب‌ها و منابع بسياري موجود است و در برخي از موضوعات ديگري اصلاً كتاب يا ترجمه‌اي وجود ندارد.

وي ادامه داد:  برخي از منابع ترجمه مي‌شود كه ارزش زيادي ندارد و كاربردي هم نيست؛ به همين دليل بهتر است تا قبل از تأليف يا ترجمه كتابي گروه‌هاي كتابداري دانشگاه‌ها نيازسنجي كنند و موضوعات مورد نياز شناسايي شود.

مومني با اشاره به نقش ناشران در توليد كتاب‌هاي كتابداري گفت:  ناشران نيز مي‌توانند بخشي از اين نيازسنجي را انجام داده و نتايج آن را در اختيار صاحب نظران اين حوزه قرار دهند تا كتاب‌هاي تأليفي يا ترجمه‌ها قابل استفاده باشد.

اين استاد كتابداري درباره مشكلات موجود كتاب‌هاي ترجمه عنوان كرد: هر فردي بر اساس انگيزه و نيازهاي مخاطب خود منبعي را ترجمه مي‌كند اما گاهي مشاهده مي‌كنيم علي رغم اين‌كه ترجمه سليس و روان است اما موضوعي كه ترجمه شده با اقبال مخاطب مواجه نمي‌شود و مشكلي را هم از جامعه كتابداري حل نمي‌كند. اين موضوعات مورد نياز دانشجويان نبوده و در كلاس‌هاي درس هم مطرح نمي‌شود.

وي تأكيد كرد: البته اين گونه موضوعات و يا كتاب‌ها با توجه به عدم اقبال مخاطبان به صورت خودكار اصلاح و يا از بازار نشر كنار گذاشته مي‌شوند. از سوي ديگر برخي از مراجع نيز مانند كليات كتاب ماه برخي از منابع و ترجمه‌ها را نقد مي‌كند و از اين طريق نيازها و مشكلات شناسايي مي‌شود.

مومني در پاسخ به اين سوال كه چرا استادان رشته كتابداري در حوزه تأليف و ترجمه كتاب فعال نيستند، گفت: تمامي استادان به تأليف كتاب تمايل دارند اما موضوع نبود زمان است چراكه مديريت كلاس‌ها و پايان نامه‌ها وقت زيادي از استاد مي‌گيرد.

وي در همين باره پيشنهاد كرد: بهتر است به جاي امتياز علمي كه براي راهنمايي پايان‌نامه‌هاي كارشناسي ارشد در نظر گرفته مي‌شود، امتياز ويژه‌اي براي تاليف كتاب در نظر گرفته شود تا استادان به طور مثال به جاي راهنمايي چند پايان‌نامه‌، به تاليف كتاب بپردازند.

مدير گروه كتابداري دانشگاه علامه طباطبايي با انتقاد از نبود كارهاي گروهي در حوزه تأليف يا ترجمه كتاب‌ها گفت: كار گروهي در ميان رشته‌هاي علوم پايه رواج دارد اما متأسفانه محققان رشته‌هاي علوم انساني تك رو هستند و بايد در اين زمينه فرهنگ‌سازي شده و اهميت تأليف چنين كتاب‌هايي نشان داده شود.

وي افزود: اكنون ما فارغ‌التحصيلان اين رشته را مشاهده مي‌كنيم كه پس از دفاع از پايان‌نامه خود به سمت تأليف كتاب‌ مي‌روند در حالي‌كه اگر اين دانشجو با همكاري يك استاد اين كار را انجام دهد كيفيت كار نيز بالاتر مي‌رود.